Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MBA3/2007
DrMariaAluchna
lokalne(Blair1999).Wtymujęciu
SzkołaGłównaHandlowa,Warszawa
nadzórkorporacyjnyrozumianyjest
maria.aluchna@sgh.waw.pl
przezpryzmatszerokiejwspółpracy
Japońskisystemcorporate
wielugrup.
governance
Mimożeobietekoncepcjenajbar-
dziejrozwijająsięwStanachZjedno-
czonych,toprzypewnymuproszczeniu
możnastwierdzić,iżpierwszepodej-
Wstęp
banków,zasadfunkcjonowaniarady
ścieczęściejobserwujesięwkrajach
Nadzórkorporacyjny(corporate
dyrektoróworazpozycjibanków.Na-
anglosaskich,podczasgdyperspektywa
governance)-tematbudzącyzarów-
stępnieuwagazostaniepoświęcona
drugachętniejjestprzyjmowanaprzez
nowśródbadaczy,jakipraktyków
analiziejapońskiegosystemunadzoru
przedsiębiorstwazEuropykontynen-
biznesuwielezainteresowania,jest
wkontekściemodeli,jakiewykształciły
talnejorazJaponii.Obapodejścia
zagadnieniemniezmiernieszerokim,
sięwinnychkrajachorazomówieniu
akcentująpotrzebęnadzorunarzecz
wskazującymnaogromnązłożoność
zmianzachodzącychwgospodarceja-
efektywnegodziałaniafirmy,różniąc
współczesnegoświata,wjakimprzy-
pońskiejzperspektywysystemunad-
sięgronemgrup,którewtymnadzorze
chodzidziałaćfirmom.Znakomita
zorunadprzedsiębiorstwem.Celem
powinnyuczestniczyć.Wśródmecha-
częśćwiedzynatematznaczenianad-
niniejszegoartykułujestzatemnie
nizmównadzoru,jakiemajązapewnić
zoruorazfunkcjonowaniaposzczegól-
tylkoprezentacjasystemunadzorcze-
efektywnedziałaniespółkiwskazuje
nychmechanizmówpochodziprzede
go,jakiwystępujewJaponii,lecztakże
się(Wolf1999):
wszystkimzeStanówZjednoczonych
szerszeodniesieniesiędokierunku,
•
monitoringimechanizmykontrol-
iWielkiejBrytaniiorazwznacznie
przyczynorazefektówzachodzących
ne,któreobejmujądwiegrupy:
mniejszymstopniuzopracowaństruk-
zmianwodniesieniudotrendówob-
•
mechanizmywewnętrzne,takiejak
turnadzorczychposzczególnychkrajów
serwowanychnaświecie.Dodatkowo,
strukturawłasności,powiązania
Europykontynentalnej(wtymgłównie
analizasystemujapońskiegopokazuje
kapitałowe,rada,rolakredytodawcy,
Francji,Niemiec,SzwecjiiWłoch).
zupełnieinnąperspektywęnadzoru
rolapracownikówikulturypracy;
Jednakwrazzpostępującymiprocesa-
korporacyjnegoiprzyczyniasiędo
•
mechanizmyzewnętrzne,takiejak
miinternacjonalizacjiiintegracjiryn-
szerszegorozumieniategopasjonują-
rynekkapitałowy,rynekprzejęć,
kówkapitałowychtematykanadzoru
cegozagadnienia.
rynekproduktu,rynekdługu;
korporacyjnegozyskujecorazwiększe
•
mechanizmymotywująceobejmu-
znaczeniewinnychregionachświata,a
Tradycyjnymodeljapoński
jąceodpowiedniekształtowanie
badanianarodowychsystemównadzor-
Definicjenadzorukorporacyjnego
pensjimenedżerskiejwzależności
czychpomagajązrozumiećspecyficzne
aspecyfikajapońska
odosiąganychprzezfirmęwyni-
zależnościwinnychkrajach(np.Japo-
Nadzórkorporacyjnyjestnajczęściej
ków,(premie,bonusy,opcjena
nia,Chiny,byłekrajesocjalistyczne).
analizowanyprzezpryzmatdwóchal-
akcjeitp.)
Cowięcej,wielepodobnychdziałańz
ternatywnychpodejść.Pierwszaper-
zakresunadzorukorporacyjnegojest
spektywabazujenafinansowymmo-
Przedstawionemechanizmynadzo-
wprowadzanychjednocześniewwielu
deluprzedsiębiorstwaiwąskodefiniuje
ruwyznaczająwniniejszymartykule
krajach,cogwarantujeefektywność
nadzórjako„metody,którezapewniają
wymiaryanalizysystemujapońskiego.
tychrozwiązań(np.międzynarodowe
dostawcomkapitałuuzyskaniezwrotu
Pozwolitonawskazanietychelemen-
standardyrachunkowości,standardy
zinwestycji”(Shleifer,Vishny1997).
tów,którewJaponiimająznaczenie
przejrzystości).
Wtymmodelunadzórkorporacyjny
orazwykluczyte,którenieodgrywają
koncentrujesięprzedewszystkimna
ważniejszejrolizpunktuwidzenia
Niniejszyartykułprzedstawiacha-
ochronieinteresówakcjonariuszyi
prowadzonegonadzoru.Badaczeza-
rakterystykęjapońskiegosystemunad-
zapewnieniuefektywnegomonitorin-
gadnieniaszybkobowiemdostrzegli,że
zorukorporacyjnego,analizująccechy
gupostępowaniamenedżerówspółki.
niemożnaprzykładaćamerykańskiego
tradycyjnegomodeluorazomawiając
Drugiepodejście,związanezteorią
czyeuropejskiegowzorcabezżadnych
zmiany,jakiezachodząwtymobsza-
interesariuszy,pojmujeprzedsiębior-
modyfikacjidosystemu,jakiwykształ-
rzewJaponiiwciąguostatnichlat.Na
stwoznacznieszerszejidefiniujenad-
ciłsięwJaponii.Analizaporównawcza
początkuomówionocharakterystykę
zórkorporacyjnyjakomechanizmy
systemównarodowychpomogławzbo-
tradycyjnegojapońskiegomodelunad-
współpracymiędzyróżnymigrupami
gacićwiedzęostrukturzenadzoru,a
zorukorporacyjnegozeszczególnym
interesuobejmującymiakcjonariu-
takżeoproblemachiograniczeniach
uwzględnieniemstrukturywłasności
szy,pracowników,menedżerów,do-
wynikającychzposzczególnychroz-
ipowiązańkapitałowychwramach
stawców,klientóworazspołeczności
wiązań.Wartobowiempodkreślić,iż
3
