"Antropologia kulturowa, cz. 2"
Identyfikator Librowy: 1157
Spis treści
Wstęp 7
Wprowadzenie. Ciało jako praźródło kultury obyczajowej - istota, uwarunkowania, typologie, funkcje 10
1. Ciało i cielesność (w aspekcie antropologii biologicznej a antropologii filozoficznej i pedagogiki) jako praźródło i płaszczyzna kształtowania się obyczajowości 11
2. Istota kultury obyczajowej i jej uwarunkowania 17
3. Zwyczaje, obyczaje, obrzędy, rytuały - określenie pojęć i ich typologii 21
Znaczenia pojęć 21
Typologia obyczajów i obrzędów 23
4. Funkcje obyczajowości 25
Rozdział I. Obyczajowość dotycząca cielesności człowieka 28
1. Kult ciała i młodości a starość 28
2. Dominujące wzory kobiety i mężczyzny 32
3. Praktyki związane z higieną i troską o urodę 37
4. Modny ubiór 41
5. Tatuaż - moda czy ekstremalna potrzeba zmiany wyglądu ciała? 43
6. Piercing - jedna z najstarszych form obyczajowych zdobienia ciała 46
Rozdział II. Obyczajowość związana z potrzebami bytowymi człowieka 48
1. Obyczajowość związana z zaspokajaniem potrzeby schronienia 48
2. Bezrobocie, bezdomność i emigracje zarobkowe 51
3. Tradycja i nowoczesność w sposobie odżywiania 57
4. Współcześni konsumenci i ich obyczajowość kształtowana przez supermarkety i centra handlowe 60
Rozdział III. Obyczajowość dotycząca wartości witalnych (zdrowie i seks) 64
1. Nowe obyczaje związane z troską o zdrowie 64
Praktyki obyczajowe związane z troską o zdrowie 64
2. Otyłość 67
3. Obyczajowość związana z seksem 69
Seks zimny, gorący i ludyczny 70
Seks płatny i nietypowy 73
4. Trzecia płeć 77
5. Manifestowana i ukrywana obyczajowość homoseksualizmu 79
Rozdział IV. Społeczne oblicza obyczajowości świeckiej 84
1. Relikty obyczajowe historycznych kultur w Polsce 84
Relikty kultury szlacheckiej 84
Echa obyczajowości żydowskiej 88
2. Zanikające formy współczesnej obyczajowości 91
Jarmarki, targi, stragany odpustowe - relikty zanikającej obyczajowości? 91
Obyczajowość kultywowana przez Ochotniczą Straż Pożarną 92
3. Współczesne zwyczaje i obyczaje związane z hobby i rekreacją 93
Turnieje rycerskie 94
Żeglarstwo 95
Zwyczaje łowieckie 97
4. Domowe formy świeckiego życia towarzyskiego 98
5. Clubbing jako nobilitująca forma życia towarzyskiego młodzieży 101
6. Plotka w życiu towarzyskim 103
Rozdział V. Współczesna obyczajowość o charakterze religijno-świeckim 106
1. Renesans zarzuconej obyczajowości religijnej 106
Egzorcyzmy 106
Pielgrzymki 109
2. Zmiany w obyczajowości świąteczno-religijnej 112
Zmiany w obyczajach i obrzędach tzw. świąt nakazanych 112
3. Współczesna obyczajowość związana ze świeckim świętowaniem 115
Andrzejki 115
Karnawał 115
4. Stare i nowe formy obyczajowe czczenia pamięci osób i "naszych młodszych braci" 116
Święto zmarłych a Halloween 116
Mikołajki 116
Pojednanie człowieka z naturą (cmentarze dla zwierząt) 117
5. Zwyczaje i obrzędy przejścia 119
Narodziny dziecka, chrzest i I Komunia 119
Obrzędowość ślubna i weselna 121
Zaręczyny 121
Ceremonie ślubne i związane z nimi najnowsze zwyczaje 122
Wesele 123
Obyczaje związane ze śmiercią i pochówkiem 125
Rozdział VI. Obyczajowość młodego pokolenia jako poszukiwanie własnej drogi życiowej (od ideałów do patologii) 128
1. Współczesny savoir-vivre i zasady komunikacji niewerbalnej 128
Pozdrowienia i zwroty grzecznościowe 129
Zasady komunikacji niewerbalnej 131
2. Dawne ideały i wzory zachowania w nowej szacie 134
Ideały i obyczajowość harcerzy 134
Wspólnoty religijne 137
New Age jako alternatywna wizja życia 141
3. Zachowania patologiczne pod wpływem używek w subkulturach młodzieżowych 143
Zachowanie pod wpływem używek 143
Patologiczne zachowania w subkulturach młodzieżowych 147
4. Obyczajowość kultywowana i kreowana przez szkoły i uniwersytety oraz placówki kultury 150
Rozdział VII. Obyczajowość życia artystycznego, naukowego, politycznego i religijnego 157
Układanie stosunków interpersonalnych w pracy 157
1. Zwyczaje i obyczaje w środowisku artystycznym i naukowym 157
1. Zwyczaje i obyczaje w środowisku artystycznym i naukowym 157
Jubileusze, benefisy i inne wyrazy uznania 160
Premiera teatralna i towarzyszące jej zwyczaje 160
Nasilające się zjawiska patologii w życiu naukowym 165
2. Populizm i koniunkturalizm jako główne cechy obyczajowości w życiu społeczno-politycznym 167
Synkretyzm ponowoczesnej religijności 169
3. Trudne problemy Kościoła i zmian w religijności wiernych 169
Religia(e) – między fundamentalizmem a liberalizmem 172
Różne oblicza religijności i towarzysząca im obyczajowość 173
Wielkopańskość stylu życia duchownych 174
Zmiany w Kościele i obrzędowości pod wpływem różnorodnych nurtów rewizjonistyczno-reformatorskich i charyzmatycznych 176
Podsumowanie. Globalny charakter ponowoczesnej obyczajowości kreowanej przez media 179
Polecane lektury uzupełniające 188
Bibliografia 189