"Fizjoterapia w ortopedii"
Identyfikator Librowy: 126575
Spis treści
Wykaz autorów 7
Wykaz skrótów 15
Wstęp – Dariusz Białoszewski 17
CZĘŚĆ OGÓLNA 19
1. Zasady stosowania metod fizjoterapii w ortopedii i traumatologii narządu ruchu – Dariusz Białoszewski, Magdalena Czajkowska, Izabela Korabiewska, Anna Mosiołek, Edyta Smolis-Bąk 21
1.1. Fizykoterapia 21
1.2. Kinezyterapia 24
1.2.1. Zastosowanie kinezyterapii w leczeniu pacjentów ze schorzeniami narządu ruchu 24
1.2.2. Specyfika kinezyterapii po zabiegach chirurgicznych 26
1.3. Masaż 27
1.4. Terapia manualna 29
1.5. Metody specjalne 32
1.6. Metody relaksacyjne i arteterapia 33
1.7. Optymalizacja fizjoterapii – fizjoterapia skojarzona (FS) (fusion physiotherapy, FP) 34
Pytania sprawdzające 35
Piśmiennictwo 36
2. Podstawowe zasady celowanego postępowania fizjoterapeutycznego w wybranych zmianach patologicznych narządu ruchu – Dariusz Białoszewski, Magdalena Czajkowska, Anna Słupik, Izabela Korabiewska, Anna Mosiołek 39
2.1. Stłuczenia i krwiaki tkanek miękkich 39
2.2. Rany 41
2.3. Obrzęki pourazowe 42
2.4. Wysięki, przesięki i krwiaki śródstawowe 43
2.5. Skręcenia 43
2.6. Zwichnięcia 45
2.7. Złamania 46
2.8. Przykurcze stawów 47
2.9. Przykurcze mięśni (skrócenie mięśni lub przykurcz z nadmiernego napięcia) 48
2.10. Zaniki mięśni z nieczynności 49
2.11. Dysfunkcje powięzi 50
2.12. Dysfunkcje kaletek maziowych 50
2.13. Dysfunkcje ścięgien 51
2.14. Wybrane powikłania poprzeciążeniowe, pourazowe i jatrogenne 52
2.14.1. Wtórne dysfunkcje nerwów obwodowych – usidlenia i zespoły cieśni 52
2.14.2. Zespoły algodystroficzne (zespół Sudecka) 53
2.14.3. Odleżyny 53
2.14.4. Stany septyczne tkanek miękkich/septyczne zapalenia stawów 54
2.14.5. Artrofibroza 55
2.14.6. Zakrzepica żylna 55
2.14.7. Obrzęki limfatyczne 56
Piśmiennictwo 57
Pytania sprawdzające 57
3. Wybrane aspekty fizjoterapii narządu ruchu u pacjentów z wywiadem onkologicznym – Piotr Majcher, Rafał Sapuła 59
3.1. Uwagi ogólne dotyczące fizjoterapii narządu ruchu u pacjentów z wywiadem onkologicznym 59
3.2. Fizjoterapia pacjenta z wywiadem onkologicznym w okresie okołooperacyjnym43 63
3.3. Leczenie ambulatoryjne 63
3.4. Leczenie uzdrowiskowe 65
Pytania sprawdzające 66
Piśmiennictwo 67
4. Zasady stosowania ortez w fizjoterapii – Grzegorz Benke 68
4.1. Ortezy elastyczne 69
4.2. Ortezy kończyn dolnych 70
4.3. Ortezy kończyn górnych 72
4.4. Ortezy tułowia 74
Piśmiennictwo 75
Pytania sprawdzające 75
5. Zasady stosowania i przydatność dynamicznego plastrowania w leczeniu pacjentów z dysfunkcjami narządu ruchu – Zbigniew Śliwiński 77
5.1. Wybrane aspekty teoretyczne dynamicznego plastrowania – kinesiology tapingu 77
5.2. Testy przesiewowe stosowane w kinesio tapingu w celu określenia dysfunkcji i tzw. afektacji wybranych obszarów ciała 81
5.2.1. Testy przesiewowe dla górnej części ciała 81
5.2.2. Testy przesiewowe dla dolnej części ciała 87
Piśmiennictwo 94
Pytania sprawdzające 94
6. Wybrane aspekty rehabilitacji chodu – Anna Słupik 96
6.1. Ocena chodu 96
6.2. Wybrane metody reedukacji chodu 97
6.3. Nauka chodu z wykorzystaniem pomocy ortopedycznych i przyrządów 98
6.4. Znaczenie doboru obuwia i wkładek w reedukacji chodu 99
Piśmiennictwo 100
Pytania sprawdzające 100
7. Zasady stosowania leków dostępnych bez recepty w chorobach narządu ruchu – Paweł Krząścik 101
7.1. Skuteczność (profil działania) 101
7.1.1. Leki przeciwbólowe 101
7.1.2. Leki przeciwzapalne (NLPZ) 102
7.1.3. Inne leki stosowane w chorobach narządu ruchu 104
7.2. Bezpieczeństwo stosowania (działania niepożądane i toksyczne) 104
Piśmiennictwo 106
Pytania sprawdzające 106
8. Wybrane psychologiczne aspekty praktyczne pracy fizjoterapeuty w leczeniu pacjentów z dysfunkcjami narządu ruchu – Krzysztof Owczarek 107
8.1. Wprowadzenie 107
8.1.1. Postawa pacjentów wobec choroby 108
8.1.2. Temperament – typ układu nerwowego 109
8.1.3. Problematyka różnic indywidualnych 110
8.1.4. Podsumowanie 112
8.1.5. Wnioski 113
8.2. Asertywność 114
8.2.1. Zachowania agresywne 114
8.2.2. Zachowania bierne 115
8.2.3. Zachowania asertywne 117
8.2.4. Wybrane techniki asertywne 117
8.2.5. Asertywne krytykowanie i przyjmowanie ocen 118
8.2.6. Istota asertywnej komunikacji 120
8.3. Wybrane psychologiczne aspekty wzajemnej relacji fizjoterapeuta–pacjent 121
8.3.1. Dzieci 121
8.3.2. Osoby starsze 124
8.4. Pacjenci po urazie110 129
8.5. Podsumowanie 129
Piśmiennictwo 129
Pytania sprawdzające 129
9. Fizjoterapia a niepełnosprawność narządu ruchu – Jakub Grzegorz Adamczyk 131
9.1. Amputacje 132
9.2. Urazy i uszkodzenia rdzenia kręgowego 133
9.3. Choroby i urazy ośrodkowego układu nerwowego 136
9.4. Inne schorzenia narządu ruchu 136
Piśmiennictwo 137
Pytania sprawdzające 137
10. Wybrane aspekty współpracy fizjoterapeuty z zespołem terapeutycznym i rola edukacyjna fizjoterapeuty – Monika Lewandowska 138
10.1. Współpraca w zespole terapeutycznym 138
10.2. Rola edukacyjna fizjoterapeuty 140
10.2.1. Rola edukacyjna fizjoterapeuty skierowana na osobę pacjenta 140
10.2.2. Rola edukacyjna fizjoterapeuty skierowana na samego siebie 141
Pytania sprawdzające 141
Piśmiennictwo 142
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA 143
11. Rozwojowe wady kręgosłupa i klatki piersiowej – Janusz Nowotny 145
11.1. Wady kręgosłupa 145
11.1.1. Postawa ciała 145
11.1.2. Nieprawidłowa postawa ciała 149
11.1.3. Wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej 151
11.1.4. Boczne skrzywienia kręgosłupa 151
11.1.5. Diagnostyka wad postawy 155
11.1.6. Postępowanie korekcyjne 157
11.2. Wady klatki piersiowej 163
11.2.1. Klatka piersiowa lejkowata 163
11.2.2. Inne wady klatki piersiowej 164
Piśmiennictwo 165
Pytania sprawdzające 165
12. Kręgosłup – Jerzy Edward Kiwerski, Katarzyna Czerniewska 167
12.1. Charakterystyka czynnościowa 167
12.2. Wybrane sposoby funkcjonalnej oceny kręgosłupa 168
12.3. Zespoły przeciążeniowe 171
12.4. Najczęstsze choroby kręgosłupa 174
12.4.1. Zmiany przeciążeniowo-zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego 175
12.4.2. Zmiany przeciążeniowo-zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego 179
12.4.3. Kręgozmyk 181
12.4.4. Choroba Scheuermanna 182
12.5. Urazowe uszkodzenia kręgosłupa 184
12.5.1. Rehabilitacja pacjentów po urazie rdzenia szyjnego 188
12.5.2. Rehabilitacja pacjentów po urazach niższego segmentu rdzenia kręgowego 189
12.6. Specyfika leczenia fizjoterapeutycznego pacjentów w wieku podeszłym z osteoporozą 191
Piśmiennictwo 196
Pytania sprawdzające 196
13. Obręcz barkowa i staw ramienny – Leszek Romanowski, Ewa Lisiewicz-Bręborowicz 198
13.1. Zespół ciasnoty podbarkowej, uszkodzenie pierścienia rotatorów 198
13.1.1. Anatomia, patofizjologia, rozpoznanie 198
13.1.2. Leczenie zachowawcze 200
13.1.3. Leczenie operacyjne 204
13.2. Bark zamrożony 208
13.2.1. Patofizjologia, rozpoznanie 208
13.2.2. Leczenie zachowawcze 209
13.2.3. Leczenie operacyjne 209
13.2.4. Postępowanie pooperacyjne 209
13.3. Zwichnięcie i niestabilność stawu ramiennego 210
13.3.1. Anatomia, patofizjologia, rozpoznanie 210
13.3.2. Leczenie zachowawcze 211
13.3.3. Leczenie operacyjne 212
13.3.4. Postępowanie pooperacyjne 213
13.4. Endoprotezoplastyka stawu ramiennego 214
13.4.1. Anatomia, wskazania, rodzaje endoprotez, powikłania 214
Pytania sprawdzające 215
Piśmiennictwo 216
14. Ramię i staw łokciowy – Stanisław Pomianowski, Szymon Pietruszka 217
14.1. Wstęp 217
14.2. Zespoły przeciążeniowe 219
14.2.1. Łokieć tenisisty a zespół bólowy przedziału bocznego stawu łokciowego 219
14.2.2. Łokiec golfisty 221
14.3. Choroby okolicy stawu łokciowego 223
14.3.1. Zespół Kiloha–Nevina 223
14.3.2. Zespół mięśnia nawrotnego obłego 224
14.3.3. Górny zespół cieśni nerwu łokciowego 225
14.4. Obrażenia ramienia i okolicy stawu łokciowego 226
14.4.1. Złamanie trzonu kości ramiennej + zespół cieśni nerwu promieniowego 226
14.4.2. Zwichnięcia stawu łokciowego 228
14.5. Złamanie dalszego końca kości ramiennej 229
14.6. Złamanie bliższego końca kości łokciowej 229
14.7. Złamanie bliższego końca kości promieniowej 230
14.8. Specyfika leczenia przykurczów pourazowych stawu łokciowego 231
Piśmiennictwo 235
Pytania sprawdzające 235
15. Przedramię i ręka – Leszek Romanowski, Ewa Lisiewicz-Bręborowicz 236
15.1. Neuropatie uciskowe nerwu łokciowego 236
15.2. Neuropatie uciskowe nerwu pośrodkowego 237
15.3. Neuropatie uciskowe nerwu promieniowego 238
15.4. Rola fizjoterapii w leczeniu neuropatii w obrębie przedramienia i ręki 238
15.5. Uszkodzenia ścięgien w obrębie przedramienia i ręki 241
15.5.1. Uszkodzenie ścięgien prostowników palców 241
15.5.2. Uszkodzenie ścięgien zginaczy nadgarstka i palców 242
15.5.3. Fizjoterapia w uszkodzeniach ścięgien w obrębie przedramienia i ręki 243
15.5.4. Tenoliza ścięgna 245
15.6. Złamania w obrębie przedramienia i ręki 246
15.6.1 Złamania dalszego końca kości promieniowej 246
15.6.2. Fizjoterapia w leczeniu złamań w obrębie przedramienia i ręki 247
Pytania sprawdzające 249
Piśmiennictwo 250
16. Obręcz biodrowa, staw biodrowy i udo – Jarosław Czubak, Agnieszka Stępień 251
16.1. Charakterystyka czynnościowa stawu biodrowego 251
16.2. Wybrane aspekty oceny funkcjonalnej 253
16.3. Wady rozwojowe stawu biodrowego 254
16.3.1. Rozwojowe przykurcze mięśni okolicy stawu biodrowego 254
16.4. Biodro koślawe, szpotawe i dysplastyczne 260
16.4.1. Biodro koślawe 260
16.4.2. Biodro szpotawe 261
16.4.3. Biodro dysplastyczne 262
16.5. Zespoły przeciążeniowe miednicy i okolicy stawu biodrowego 266
16.5.1. Entezopatie obręczy miednicznej i stawu biodrowego 266
16.5.2. Zapalenia przeciążeniowe kaletek maziowych okolicy stawu biodrowego 267
16.6. Choroby stawu biodrowego 269
16.6.1. Choroba Legga–Calvégo–Perthesa 269
16.6.2. Konflikt udowo-panewkowy 272
16.6.3. Choroba zwyrodnieniowa stawów z umiejscowieniem w stawie biodrowym – koksartroza 275
16.7. Obrażenia miednicy i stawu biodrowego 280
16.7.1. Uszkodzenia obrąbka stawu biodrowego 280
16.7.2. Złamania kości krzyżowej i miednicy 280
16.7.3. Złamanie bliższego końca kości udowej 282
16.7.4. Złamania trzonu kości udowej 284
Piśmiennictwo 286
Pytania sprawdzające 286
17. Staw kolanowy – Artur Stolarczyk, Magda Kamińska 288
17.1. Diagnostyka dysfunkcji stawu kolanowego 288
17.1.1. Badanie podmiotowe 288
17.1.2. Badanie przedmiotowe 288
17.1.3. Diagnostyka obrazowa – wskazania 289
17.1.4. Ocena funkcjonalna aktywności codziennej i sportowej 290
17.2. Wady rozwojowe i choroby wieku dziecięcego 291
17.2.1. Kolano koślawe i szpotawe 291
17.2.2. Kolano tyłowygięte 292
17.2.3. Choroba Osgooda–Schlattera 293
17.3. Obrażenia stawu kolanowego 294
17.3.1. Złamania 294
17.3.2. Uszkodzenia więzadłowe 295
17.3.3. Uszkodzenia łąkotek 306
17.3.4. Uszkodzenia chrząstki 308
17.3.5. Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego 308
Piśmiennictwo 310
Pytania sprawdzające 310
18. Podudzie i stopa – Jarosław Czubak, Agnieszka Stępień 312
18.1. Charakterystyka czynnościowa 312
18.2. Wybrane sposoby oceny funkcjonalnej 313
18.3. Dziecięce wady rozwojowe 315
18.3.1. Stopa dziecięca płaska i płasko-koślawa 315
18.4. Stopa płaska statyczna u dorosłych 318
18.4.1. Badanie przedmiotowe 318
18.4.2. Leczenie 319
18.5. Stopa poprzecznie płaska 319
18.5.1. Leczenie 320
18.6. Paluch koślawy 320
18.6.1. Badania obrazowe303 323
18.6.2. Leczenie 323
18.7. Zespoły przeciążeniowe 324
18.7.1. Przewlekłe zespoły przeciążeniowe ścięgna piętowego – achillodynia 324
18.7.2. Zespół kanału stępu 325
18.7.3. Zespół przeciążeniowy rozcięgna podeszwowego – tzw. ostroga piętowa 327
18.8. Choroby stopy 329
18.8.1. Choroba Haglunda–Severa 329
18.8.2. Paluch sztywny 330
18.9. Obrażenia podudzia i stopy 331
18.9.1. Skręcenia stawu skokowo-goleniowego 331
Piśmiennictwo 334
Pytania sprawdzające 334
Skorowidz 337