"Adaptowana aktywność fizyczna dla fizjoterapeutów"

Identyfikator Librowy: 128672

Spis treści

Autorzy 6

Słowo wstępne 10

Wykaz skrótów 20

I. Teoretyczne podstawy adaptowanej aktywności fizycznej 24

1. Korzenie koncepcji adaptowanej aktywności fizycznejNatalia Morgulec-Adamowicz, Andrzej Kosmol 26

1.1. Historia rozwoju adaptowanej aktywności fizycznej 26

2. Podstawowe pojęcia w adaptowanej aktywności fizycznejAndrzej Kosmol, Natalia Morgulec-Adamowicz, Bartosz Molik 38

2.1. Sport niepełnosprawnych – rekreacja terapeutyczna 40

2.2. Aktywność fizyczna, adaptacja, adaptowana aktywność fizyczna (APA), wychowanie fizyczne adaptowane (APE) 42

3. Teoria adaptacjiNatalia Morgulec-Adamowicz, Andrzej Kosmol 48

4. Ekologiczna analiza zadań (ETA)Andrzej Kosmol, Natalia Morgulec-Adamowicz 55

4.1. Założenia i podstawy teoretyczne 55

5. Model funkcjonowania i niepełnosprawności ICF a adaptowana aktywność fizycznaBartosz Molik, Natalia Morgulec-Adamowicz, Andrzej Kosmol 64

5.1. Podejście Systemowe Ekologicznie Modyfikowane – model SEMA 66

6. Psychospołeczne aspekty adaptowanej aktywności fizycznejTomasz Tasiemski, Maciej Wilski 71

6.1. Koncepcje i pojęcia związane z procesem inicjacji i uczestnictwa w adaptowanej aktywności fizycznej 72

6.2. Koncepcje i pojęcia związane z efektami uczestnictwa w adaptowanej aktywności fizycznej 77

7. Alternatywne i wspomagające metody komunikacjiJacek Jarosław Błeszyński 84

7.1. Wprowadzenie – podstawowe pojęcia 84

7.2. Jak dobierać metodę do potrzeb użytkowników AAC? 86

7.3. Znaczenie AAC we wczesnej interwencji komunikacyjnej 88

7.4. Wybrane metody AAC 91

7.4.1. Język migowy 91

7.4.2. Fonogesty 94

7.4.3. System Makaton 95

7.4.4. PCS, piktogramy 97

7.4.5. System komunikacji symbolicznej Blissa 99

7.4.6. Metoda ułatwionej komunikacji (FC) 101

7.5. Nowe technologie w AAC 102

7.5.1. Technologia wspomagająca (AT) 103

7.6. Podsumowanie 105

8. Praktyka oparta na dowodach naukowych w adaptowanej aktywności fizycznejNatalia Morgulec-Adamowicz, Andrzej Kosmol 109

9. Specjalista adaptowanej aktywności fizycznejNatalia Morgulec-Adamowicz, Bartosz Molik 118

II. Główne obszary adaptowanej aktywności fizycznej 124

10. Wychowanie fizyczne adaptowane (APE)Barbara Woynarowska, Grzegorz Bednarczuk 126

10.1. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) – Grzegorz Bednarczuk 128

10.2. Wychowanie fizyczne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) – Grzegorz Bednarczuk 132

10.3. Zasady kwalifikacji lekarskiej uczniów z zaburzeniami i chorobami przewlekłymi do zajęć wychowania fizycznego – Barbara Woynarowska 134

10.3.1. Cele systemu kwalifikacji lekarskiej do wychowania fizycznego w szkole 134

10.3.2. Grupy na zajęciach wychowania fizycznego 135

10.4. Organizacja pracy w wychowaniu fizycznym adaptowanym – Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET) – Grzegorz Bednarczuk 136

10.5. Strategie nauczania w wychowaniu fizycznym adaptowanym – Grzegorz Bednarczuk 140

11. Rekreacja terapeutycznaBartosz Molik, Judit Lencse-Mucha 146

11.1. Cele i założenia rekreacji terapeutycznej (RT) 146

11.2. Planowanie w rekreacji terapeutycznej 149

11.2.1. Diagnoza 150

11.2.2. Planowanie 151

11.2.3. Zastosowanie, interwencja 152

11.2.4. Ocena 152

11.3. Strategie postępowania wykorzystywane w rekreacji terapeutycznej 152

12. Sport niepełnosprawnychBartosz Molik, Andrzej Kosmol 156

12.1. Ruchy sportowe niepełnosprawnych na świecie (paraolimpijski, olimpiady specjalne, sportu niesłyszących) 156

12.2. Zasady kwalifikacji i klasyfikacji zawodników z niepełnosprawnością 162

12.3. Ewaluacja w sporcie osób niepełnosprawnych – kontrola procesu treningowego (wskaźników biomedycznych, psychologicznych, sprawnościowych i technicznych) 164

12.4. Strategie treningowe wykorzystywane w sporcie niepełnosprawnych (adaptacja przepisów, sprzętu, środowiska i instrukcji) 166

13. Turystyka osób z niepełnosprawnościąNatalia Morgulec-Adamowicz, Anna Ogonowska-Słodownik 171

13.1. Uwarunkowania prawne turystyki osób z niepełnosprawnością w Polsce 172

13.2. Cele i bariery podejmowania turystyki 173

13.3. Turystyka osób z niepełnosprawnością w Polsce 174

13.4. Strategie postępowania wykorzystywane w turystyce osób z niepełnosprawnością 174

III. Adaptowana aktywność fizyczna dla wybranych grup osób ze specjalnymi potrzebami 180

14. Osoby z chorobami układu krążeniaKalina Maria Kaźmierska-Kowalewska 182

14.1. Nadciśnienie tętnicze (NT) 182

14.1.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z NT 182

14.1.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z NT 183

14.2. Choroba tętnic obwodowych (peripheral arterial disease, PAD) 185

14.2.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z PAD 185

14.2.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z PAD 185

14.3. Rozrusznik serca (RS) i wszczepialny kardiowerter-defibrylator (implanted cardioverter defibrillator, ICD) 187

14.3.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z RS i ICD 187

14.3.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z RS i ICD 187

14.4. Ortotopowa transplantacja serca (orthotopic heart transplant, OHT) 189

14.4.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób po OHT 189

14.4.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób po OHT 191

15. Osoby z chorobami układu oddechowegoIzabela Rutkowska 194

15.1. Astma 194

15.1.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z astmą 194

15.1.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z astmą 195

15.2. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) 197

15.2.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z POChP 197

15.2.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z POChP 198

15.3. Mukowiscydoza (cystic fibrosis, CF) 198

15.3.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z CF 198

15.3.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z CF 199

15.4. Transplantacja płuc 200

15.4.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną u osób po transplantacji płuc 200

15.4.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób po transplantacji płuc 200

16. Osoby z chorobami nerwowo-mięśniowymiNatalia Morgulec-Adamowicz,Anna Ogonowska-Słodownik 204

16.1. Uszkodzenie rdzenia kręgowego (URK) 204

16.1.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z URK 204

16.1.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z URK 205

16.2. Stwardnienie rozsiane (SM) 206

16.2.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób ze stwardnieniem rozsianym 206

16.2.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób ze stwardnieniem rozsianym 206

16.3. Dystrofia mięśniowa (DM) 207

16.3.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z dystrofią mięśniową 207

16.3.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z dystrofią mięśniową 207

16.4. Padaczka 208

16.4.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z padaczką 208

16.4.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z padaczką 209

16.5. Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) 209

16.5.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z mózgowym porażeniem dziecięcym 209

16.5.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z mózgowym porażeniem dziecięcym 210

16.6. Choroba Parkinsona 211

16.6.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z chorobą Parkinsona 211

16.6.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z chorobą Parkinsona 211

17. Osoby z chorobami metabolicznymi, immunologicznymi i hematologicznymiJolanta Marszałek 216

17.1. Cukrzyca 216

17.1.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z cukrzycą 216

17.1.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z cukrzycą 217

17.2. Otyłość 219

17.2.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z otyłością 219

17.2.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z otyłością 219

17.3. Niedokrwistość 220

17.3.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z niedokrwistością 220

17.3.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z niedokrwistością 221

17.4. AIDS 221

17.4.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z AIDS 221

17.4.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z AIDS 222

17.5. Choroba nowotworowa 223

17.5.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z chorobą nowotworową 223

17.5.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z chorobą nowotworową 223

18. Osoby z chorobami ortopedycznymiKalina Maria Kaźmierska-Kowalewska, Jolanta Marszałek 227

18.1. Osteoporoza 227

18.1.1. Problemy i zalecenia związane z aktywnością fizyczną osób z osteoporozą 227

18.2. Choroby reumatyczne 229

18.2.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z chorobą reumatyczną 229

18.2.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z chorobą reumatyczną 230

18.3. Amputacje kończyn dolnych 232

18.3.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną u osób po amputacjach 232

18.3.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób po amputacjach 233

19. Osoby z zaburzeniami poznawczymi, psychicznymi i sensorycznymiAnna Ogonowska-Słodownik, Izabela Rutkowska 236

19.1. Osoby z dysfunkcją wzroku 236

19.1.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z dysfunkcją wzroku 236

19.1.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z dysfunkcją wzroku 237

19.2. Osoby z dysfunkcją słuchu 239

19.2.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z dysfunkcją słuchu 239

19.2.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z dysfunkcją słuchu 239

19.3. Choroba Alzheimera 241

19.3.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z chorobą Alzheimera 241

19.3.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z chorobą Alzheimera 242

19.4. Niepełnosprawność intelektualna 243

19.4.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną osób z niepełnosprawnością intelektualną 243

19.4.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla osób z niepełnosprawnością intelektualną 243

19.5. Rozwojowe zaburzenia koordynacji (developmental coordination disorder, DCD) – dyspraksja, niezborność ruchów, dysharmonia rozwoju motorycznego 245

19.5.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną dzieci z DCD 245

19.5.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla dzieci z DCD 245

19.6. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (attention deficit hyperactivity disorder, ADHD) 246

19.6.1. Problemy związane z aktywnością fizyczną dzieci z ADHD 246

19.6.2. Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla dzieci z ADHD 247

IV. Przykłady dobrych praktyk w adaptowanej aktywności fizycznej 252

20. Terapia w środowisku wodnymAnna Ogonowska-Słodownik 254

21. HipoterapiaNatalia Morgulec-Adamowicz 266

22. Program Treningu Aktywności Motorycznej (MATP) Olimpiad SpecjalnychWaldemar Skowroński 276

23. Nordic walkingIzabela Rutkowska 287

24. Snoezelen – sale doświadczania świataNatalia Morgulec-Adamowicz 299

25. Transplant GamesAnna Ogonowska-Słodownik 304

26. Igrzyska Sportowe „Onko-Olimpiada”Waldemar Skowroński 308

27. Program MOVE – szansa na mobilność przez edukację/doświadczenie – |Izabela Rutkowska 313

Skorowidz osobowy 324

Skorowidz rzeczowy 325

Aneks 1Barbara Woynarowska 330

Aneks 2Natalia Morgulec-Adamowicz, Bartosz Molik 342

Literatura 348