"Kobieca tożsamość w narracji"

Spis treści

Nota o transkrypcji i nazwiskach japońskich 4

1. Wprowadzenie 6

1.1. Temat pracy 6

1.2. Metodologia pracy 7

1.2.1. Badanie tożsamości 7

1.2.2. Rola odniesień pozatekstowych 11

1.2.2.1. Psychologia 11

1.2.2.2. Socjologia 12

1.3. Polityczno-społeczne tło zmian w powojennej Japonii 14

1.3.1. System ie i powojenna nuklearyzacja rodziny 16

1.3.2. Proces "udomowienia" kobiet 18

1.4. Przemiany jakościowe relacji międzyludzkich 20

1.3.3. Zmiany demograficzne 20

1.4.1. Małżeństwa aranżowane i z wyboru 20

1.4.2. Relacja między kobietą a mężczyzną 21

1.4.3. Potomstwo i ideologie 22

1.4.3.1. Antykoncepcja i aborcja 22

1.4.3.2. Adopcja 23

1.5. Kobieta w rodzinie - osamotniona matka pod presją 25

1.6. Modele psychologii japońskiej - dynamika relacji matki i dziecka 29

1.7. Obsesja matki i łona w literaturze japońskiej 33

1.8. Tematy literatury kobiet 35

1.9. Ogólna charakterystyka pisarstwa Yuko Tsushimy, prezentacja jej sylwetki 38

1.10. Kryteria wyboru analizowanych utworów 39

2. Zerwane genealogie i tożsamość utracona 41

2.1. Analiza powieści Ikimono no atsumaru ie oraz opowiadania Mizu no chikara 41

2.1.1. Literatura pogranicza - między obłędem, nerwicą a zwykłym życiem - Ikimono no atsumaru ie Yuko Tsushimy 43

2.2. Psychologiczny obraz Rutsu - antycórka vs antymatka 44

2.2.1. Rutsu - samotne dziecko 44

2.2.2. Samotne dziecko - samotną kobietą 47

2.2.3. Spotkanie z Maro - regres do wczesnej fazy dzieciństwa i ożywienie fiksacji na punkcie ojca 47

2.3. Uniwersalne, męskie oko 50

2.4. Kobieta bez przyszłości 52

2.5. W poszukiwaniu źródeł tożsamości 55

2.5.1. Węże, matka, córka oraz śmierć 55

2.5.2. Zerwana genealogia. Antygona w pułapce 58

2.5.3. Poza granice jednostki 62

2.5.4. Siedem dni od-tworzenia świata, siedem dni poszukiwania tożsamości 63

2.5.5. Szczelina i przejście na drugą stronę 66

2.5.6. Pułapki racjonalnego myślenia 67

2.5.7. Rola kobiet wobec mężczyzn i tradycji 69

2.5.8. Dom wszystkich żyjących. Znaczenie tytułu oraz innych aluzji chrześcijańskich 70

2.5.9. Ironia i pesymizm Tsushimy wizji patriarchalnych światów 72

2.5.10. Niewysłuchane monologi 73

2.6. "Mamo, gdzie jesteś?" Poszukiwanie tożsamości i próba odzyskania genealogii kobiecej w opowiadaniu Moc wody 74

2.6.1. Zatopione światy 75

2.6.2. Kobieta-tkaczka, Arachne i żuraw. Tekst jako tkanina, jako sieć i pajęczyna 76

2.6.2.1. Yuzuru 77

2.6.3. Próby identyfikacji 78

2.6.4. Słowa, nici, ściegi zdań 78

2.7. Podsumowanie 79

3. Zapis konstytuowania się tożsamości kobiety 80

3.1. Psychoanalityczna lektura Hikari no ryobun Yuko Tsushimy 80

3.2. Psychologiczna analiza bohaterki 81

3.2.1. Stan wyjściowy 81

3.2.2. Konflikt uczuć 82

3.2.2.1. Relacja z mężem 82

3.3. Matki i córki 85

3.3.1. Matka - strefa nieprzekraczalnego milczenia 85

3.3.2. Córka - bezradność i porozumienie z dzieckiem 86

3.4. Relacje z innymi 91

3.4.1. Radość i strach 92

3.4.2. Mężczyźni 92

3.4.2.1. W miejscu pracy 92

3.4.2.2. Cena podmiotowości 93

3.4.2.3. Iluzja życia rodzinnego 94

3.4.3. Relacje z kobietami 96

3.4.3.1. Wyścigi kobiet i dychotomia rodzaju 99

3.5. Przestrzenie zastępcze i tożsamość 103

3.5.1. Światło jako symbol bezpieczeństwa 104

3.5.2. Światło, ogień i śmierć 106

3.5.3. Rytuały i przestrzenie zastępcze 107

3.6. Podsumowanie 108

4. Tożsamość odzyskana - identyfikacja z matką 111

4.1. Narracyjne kształtowanie tożsamości 111

4.1.1. Sytuacja narracyjna 112

4.2. Czas narracji i czas zdarzeń 115

4.2.1. Czas własny narratorki 116

4.3. Struktura świata bohaterki - poszukiwanie definicji relacji 118

4.3.1. Typy relacji 118

4.3.1.1. Matka - axis mundi 119

4.3.1.2. Nieobecność - znaczenie ojca 124

4.3.1.3. Przyjaźń 127

4.3.1.3.1. Podstawy więzi przyjacielskich 128

4.3.1.3.2. Funkcje przyjaźni 128

4.3.1.3.3. Porównanie więzi krwi i przyjaźni 130

4.3.1.4. Małżeństwo 131

4.4. Tożsamość, cielesność, płeć 133

4.4.1. Ciało i zdumienie egzystencjalne 134

4.4.2. Odkrywanie ciała 134

4.4.2.1. Dygresja – aborcja i samotne macierzyństwo 135

4.4.3. Postrzeganie cielesności i ciało dopominające się uwagi 136

4.5. Alter ego narratorki – Mina 137

4.6. Matka i tożsamość 140

5. Podsumowanie 142

Bibliografia 147

Aneks Skrócone kalendarium życia i twórczości Yūko Tsushimy 154