"Czas na…"

Spis treści

Wstęp / 9

Część ICzas na... kompetencję przestrzenną — nowy determinant kompetencji językowejAnna GuzyWprowadzenie / 15

1. Kompetencja językowa dziecka (zarys problematyki) / 18

1.1. Cechy języka dzieci 9‑- i 12-letnich / 22

1.1.1. Słuchanie / 24

1.1.2. M�wienie / 27

1.1.3. Czytanie / 31

1.1.4. Pisanie / 34

1.1.5. Kształtowanie się pojęć / 36

2.1. Wyobraźnia przestrzenna oraz jej kształtowanie / 40

2. Komponenty kompetencji przestrzennej / 40

2.2. Orientacja przestrzenna / 49

2.3. Kompetencja przestrzenna / 52

2.4. Przykładowe ćwiczenia stymulujące rozwój kompetencji przestrzennych uczniów na I i II etapie edukacyjnym / 54

3. Wyrażenia werbalizujące kategorie przestrzenne / 58

3.1. Środki językowe stosowane przez uczniów do opisu relacji przestrzennych (wyniki badań własnych) / 61

4. Wyobraźnia przestrzenna a kompetencje językowe / 69

5. Metodologia i opis badań własnych / 72

6. Uzyskane wyniki badań / 78

6.1. Umiejętność czytania ze zrozumieniem uczniów w klasie III / 82

6.2. Umiejętność czytania ze zrozumieniem uczniów w klasie VI / 87

6.3. Kompetencja przestrzenna a umiejętność czytania ze zrozumieniem (analiza korelacji) / 93

6.4. Kompetencja graficzna uczni�w w klasie III / 97

6.5. Kompetencja graficzna uczni�w w klasie VI / 100

6.6. Kompetencja przestrzenna a sprawność graficzna (analiza korelacji) / 103

7. Wnioski z badań / 108

Zakończenie / 121

Załącznik 1 — kwestionariusze testów czytania ze zrozumieniem / 123

Test czytania ze zrozumieniem dla uczni�w klas III / 123

Test czytania ze zrozumieniem dla uczni�w klas VI / 125

Załącznik 2 — podział zadań w teście wyobraźni i orientacji przestrzennej / 128

Test wyobraźni i orientacji przestrzennej dla klasy III i VI (wybrane zadania) / 131

Załącznik 3 — zasady oceny poprawności graficznej pisma uczniów / 133

Wykaz tabel i rysunk�w / 136

Bibliografia / 138

Część IICzas na... wspomnienia — językowy obraz szkoły w wypowiedziach absolwentówDiana JagodzińskaWprowadzenie / 145

1. Opowieści wspomnieniowe / 147

2. Szkoła w języku i kulturze / 153

3. Szkoła we wspomnieniach absolwentów / 162

4. Struktury kompozycyjne i czasowe wspomnień / 172

Zakończenie / 178

Wykaz tabel, wykres�w i schemat�w / 180

Bibliografia / 181

Część IIICzas na... stereotyp CHŁOPAKA i jego modyfikacje (na przykładzie wypowiedzi młodzieży)Maria WacławekWprowadzenie / 187

1.1. Wokół stereotypu / 192

1. Podstawy teoretyczne i metodologiczne / 192

1.2. Rozwój poznawczy, psychofizyczny i socjalizacja młodych / 200

1.3. Podstawy metodologiczne / 207

1.3.1. Metoda ilościowo‑jakościowa jako droga postępowania badawczego / 208

1.3.2. Badanie danych tekstowych i ankietowych / 210

2. CHŁOPAK w badaniach słownikowych / 215

2.1. Wyrazy pokrewne i bliskoznaczne / 217

2.2. Młodość / 219

2.3. Wygląd / 219

2.4. Cechy charakteru, zachowanie, postawy / 221

2.5. CHŁOPAK jako partner / 222

2.6. Podsumowanie: schemat stereotypu CHŁOPAKA (na przykładzie S) / 223

3.1. Charakterystyka pism objętych badaniem / 225

3.1.1. „Filipinka” jako pismo reprezentujące młodzież i prasę młodzieżową z końca okresu PRL / 225

3. CHŁOPAK w badaniach tekstowych / 225

3.1.2. Wybrane nowsze pisma (POP i POL) / 228

3.1.3. Objęte badaniem działy pism / 234

3.1.4. Informacje wstępne / 239

3.2. Nazwy, sposoby określania / 241

3.3. Wiek / 245

3.4. Opis / 247

3.4.1. Wygląd / 247

3.4.2. Cechy charakteru, zachowanie, postawy / 250

3.4.3. Zainteresowania / 255

3.5. Profile / 256

3.5.1. CHŁOPAK jako kolega / 257

3.5.2. CHŁOPAK jako uczeń / 259

3.5.3. CHŁOPAK jako partner / 261

3.6. Podsumowanie: schemat stereotypu CHŁOPAKA (na przykładzie F, POP i POL) / 270

4. CHŁOPAK w badaniach ankietowych / 273

4.1. Definicje i synonimy leksemów chłopak i chłopiec / 274

4.1.1. Definicje chłopaka / 275

4.1.2. Definicje chłopca / 280

4.1.3. Synonimy leksemów chłopak i chłopiec / 283

4.2. Opis / 286

4.2.1. Wygląd / 288

4.2.2. Cechy charakteru, zachowanie, postawy / 295

4.2.3. Zainteresowania / 301

4.2.4. Inne / 303

4.3. Podsumowanie: schemat stereotypu CHŁOPAKA (na przykładzie A) / 305

Zakończenie / 307

Wykaz skr�t�w / 311

Wykaz tabel, rysunk�w i schemat�w / 312

Bibliografia / 314

Część IVCzas na... wyrazy funkcyjne w szkoleAleksandra Zok-SmołaWprowadzenie / 329

1. Pr�ba definicji / 330

2. Miejsce przyimków, zaimków, spójników i partykuł w klasyfikacji wyrazów na części mowy / 333

3. Wyrazy funkcyjne w podręcznikach dla gimnazjum / 337

3.1. Partykuła / 338

3.2. Przyimek / 346

3.3. Sp�jnik / 355

3.4. Zaimek / 362

Zakończenie / 375

Wykaz tabel / 377

Bibliografia / 378

Nota o Autorach / 381

Summary / 383

Резюме / 385