"Szkolna niekomunikacja"

Spis treści

Wprowadzenie 8

1.1. Język, komunikacja, tekst, dyskurs. Uściślenia terminologiczne 14

Rozdział 1. Język w szkolnych interakcjach. Meandry komunikacji 14

1.2. Uwarunkowania komunikacyjne w szkole 21

1.3. Komunikacja interaktywna we wczesnej edukacji 25

1.4. Kompetencje komunikacyjne nauczycieli i uczniów 29

1.5. Czad na lekcji, czyli jakim językiem posługuje się współczesny uczeń 41

2.1. Mówię, więc działam. Dyskurs jako działanie edukacyjne 46

Rozdział 2. Dyskurs wczesnoszkolny. Transmisja, rozumienie i (nie)porozumienie 46

2.2. Dyskurs szkolny a kategoria grzeczności językowej 53

2.3. Obszary i style dyskursów w nauczaniu początkowym 58

2.4. Odwróceni. Bariery komunikacyjne w dyskursie szkolnym – przegląd wybranych problemów 65

3.1. Przedmiot, cel i problematyka badań 72

Rozdział 3. Co nam przeszkadza od początku? Bariery w komunikacji wczesnoszkolnej w rekonesansie badawczym 72

3.1.1. Hipotezy badawcze 73

3.1.2. Zmienne i wskaźniki 73

3.2. Organizacja rekonesansu badawczego 75

3.2.1. Metody, techniki, narzędzia 75

3.2.2. Teren i populacja badawcza 76

3.3. Aktywność dziecka – sprawność komunikacyjna podczas zajęć 77

3.4. Bariery komunikacyjne uwarunkowane działaniami nauczyciela 80

3.5. Trudności w porozumiewaniu się uwarunkowane działaniami uczniów 85

3.6. Wpływ czynników zewnętrznych na przeszkody w dyskursie szkolnym 87

3.7. Slangowość jako odmiana współczesnej „nowej” potoczności w szkole 89

3.8. Metody i techniki dydaktyczne jako mosty komunikacyjne 93

3.9. Wnioski 94

Rozdział 4. „Mosty zamiast murów”. Uczniowskie ćwiczenia dobrej komunikacji 97

4.1. Słowa są użyteczne! Komunikacja werbalna 98

4.1.1. Zabawy rozwijające umiejętność budowania dłuższych wypowiedzi 98

4.1.2. Zabawy rozróżniające komunikację jednokierunkową i dwukierunkową 101

4.1.3. Zabawy związane z barierami komunikacyjnymi (językowymi) 104

4.1.4. Zabawy usprawniające język dziecka 107

4.2. Co mówisz, gdy nic nie mówisz? Komunikacja niewerbalna 109

4.2.1. Zabawy odkrywające „język ciała” 109

4.2.2. Zabawy zwracające uwagę na utrudnienia w komunikacji niewerbalnej 112

4.3. Ja + ty = my. Komunikacja interpersonalna 114

4.3.1. Zabawy dotyczące relacji i komunikacji formalnej i nieformalnej 114

4.3.2. Zabawy usprawniające czynne słuchanie 117

Zakończenie: Dekalog dobrej komunikacji w szkole 121

Bibliografia 123

Spis wykresów 128

Spis tabel 129

Aneks 130

Indeks nazwisk 138