"Rytmika Emila Jaques-Dalcroze'a w edukacji i terapii dzieci z symptomami nadpobudliwości psychoruchowej"

Spis treści

Wprowadzenie / 9

Rozdział 1Rytmika Emila Jaques-Dalcroze’a / 13

1.1. Geneza i założenia metody Jaques-Dalcroze’a / 17

1.1.1. Geneza rytmiki na tle ruchu Nowe Wychowanie oraz zmian w sztuce XX wieku / 17

1.1.2. Istota i główne założenia rytmiki / 22

1.1.3. Ćwiczenia wykorzystywane w metodzie rytmiki / 28

1.2. Rytmika we wspomaganiu rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym / 34

1.3. Rytmika jako środek profilaktyczny i terapeutyczny / 41

Rozdział 2Nadpobudliwość psychoruchowa – problem, diagnoza, przyczyny / 51

2.1. Diagnozowanie nadpobudliwości oraz klasyfikacje i kryteria diagnostyczne (według ICD-10 oraz DSM-IV TR i DSM-5) / 53

2.2. Charakterystyka głównych objawów nadpobudliwości / 57

2.2.1. Nadmierna aktywność ruchowa / 57

2.2.2. Deficyty uwagi / 58

2.2.3. Impulsywność / 60

2.2.4. Problemy z samokontrolą / 61

2.2.5. Poczucie własnej wartości / 62

2.3. Przyczyny i występowanie nadpobudliwości psychoruchowej / 63

2.4. Nadpobudliwość psychoruchowa dziecka w wieku przedszkolnym – symptomy i sposoby postępowania wychowawczo-terapeutycznego / 68

3.1. Przedmiot i cel badań / 75

Rozdział 3Metodologia badań własnych / 75

3.2. Problemy badawcze oraz zmienne i ich wskaźniki / 76

3.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze / 78

3.3.1. Metody i techniki badań / 78

3.3.2. Narzędzia badawcze / 79

3.4. Teren, organizacja, przebieg badań i charakterystyka badanych grup / 81

4.1. Cele i założenia programu / 85

Rozdział 4Opis autorskiego programu zajęć z rytmiki dla dzieci 6-letnich wykazujących symptomy nadpobudliwości psychoruchowej – założenia i planowane efekty / 85

4.2. Struktura zajęć – zastosowane formy ćwiczeń, materiał muzyczny, pomoce dydaktyczne, opis przebiegu zajęć / 87

Rozdział 5Skuteczność metody rytmiki w korygowaniu umiejętności kontrolowania aktywności ruchowej dziecka z symptomami nadpobudliwości psychoruchowej w świetle badań własnych / 101

5.1. Poprawa kontroli aktywności ruchowej / 102

5.1.1. Kontrola aktywności ruchowej oceniana skalą Symptomów Nadpobudliwości Psychoruchowej Hebel–Bogdanowicz / 102

5.1.2. Umiejętność kontrolowania aktywności ruchowej – ocena dzieci z grupy eksperymentalnej (z uwzględnieniem czynnika płci) dokonana przez nauczycieli / 108

5.2. Rozwijanie umiejętności panowania nad ciałem oraz poprawa precyzji ruchów / 110

5.2.1. Popełnianie błędów z niedbałości oceniane skalą Symptomów Nadpobudliwości Psychoruchowej Hebel–Bogdanowicz / 110

5.2.2. Koordynacja ruchowa, kontrola prawidłowej postawy ciała i precyzja ruchów ciała – ocena dzieci z grupy eksperymentalnej (z uwzględnieniem czynnika płci) dokonana przez nauczycieli / 113

Rozdział 6Skuteczność metody rytmiki w korygowaniu wybranych funkcji poznawczych dziecka z symptomami nadpobudliwości psychoruchowej w świetle badań własnych / 117

6.1. Poprawa funkcjonowania uwagi / 119

6.1.1. Poprawa funkcjonowania uwagi oceniana skalą Symptomów Nadpobudliwości Psychoruchowej Hebel–Bogdanowicz / 120

6.1.2. Poprawa zdolności do koncentrowania uwagi – ocena dzieci z grupy eksperymentalnej (z uwzględnieniem czynnika płci) dokonana przez nauczycieli / 127

6.2. Sprawność działania – kontrolowanie podjętej aktywności oceniane skalą Symptomów Nadpobudliwości Psychoruchowej Hebel–Bogdanowicz / 134

Rozdział 7Skuteczność metody rytmiki w poprawie funkcjonowania społecznego i kontroli emocji dziecka z symptomami nadpobudliwości psychoruchowej / 139

7.1. Poprawa funkcjonowania w grupie w zakresie umiejętności współpracy / 141

7.1.1. Współpraca z grupą oceniana skalą Symptomów Nadpobudliwości Psychoruchowej Hebel–Bogdanowicz / 142

7.1.2. Funkcjonowanie w grupie – ocena zachowania dzieci z grupy eksperymentalnej (z uwzględnieniem czynnika płci) dokonana przez nauczycieli / 145

7.2. Wykształcenie świadomości potrzeby niezbędnego kontrolowania swojego zachowania – wyniki skali Symptomów Nadpobudliwości Psychoruchowej Hebel–Bogdanowicz / 147

7.3. Poprawa kontroli emocji oceniana skalą Symptomów Nadpobudliwości Psychoruchowej Hebel–Bogdanowicz / 152

Rozdział 8Dyskusja wyników i wnioski końcowe / 159

Aneks / 173

Bibliografia / 177

Summary / 185

Zusammenfassung / 186

R�sum� / 187