"Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, tom 12, Rada Żydowska w Warszawie (1939-1943)"

Spis treści

Wykaz skrótów 20

Wstęp 28

Nota edytorska 40

CZĘŚĆ I. RADA ŻYDOWSKA DO 22 LIPCA 1942 R. 42

1a. Zarządzenia i obwieszczenia niemieckich władz okupacyjnych i instytucji miasta Warszawy 43

Dok. 1. Po 09.1939, b.m. [Władze niemieckie GG], Wykaz dokumentów potrzebnych do wyrobienia paszportu (fragment [?]) 43

Dok. 2. Po 07.1940, b.m. Zbiór dokumentów (okólników) niemieckich władz okupacyjnych GG dotyczących przymusu pracy dla ludności żydowskiej (fragmenty) 44

Dok. 3. 1941, GG (Warszawa). Blankiet „Karty rozpoznawczej »J« dla Żydów” 54

Dok. 4. 1940–1941, Warszawa. Zarząd Miejski m. Warszawy. Dyrekcja Tramwajów i Autobusów, Karty podstawowe (bilety miesięczne dla Żydów) 55

Dok. 5. 1940, Warszawa. Zarząd Miejski w Warszawie, „Karta opałowa 1940/1941 r.” 55

Dok. 6. 10.1941, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Obwieszczenie z 23.10.1941 r. o nowych granicach getta 56

Dok. 7. 11.1941, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Obwieszczenie o rozstrzelaniu 17.11.1941 r. 8 Żydów za bezprawne opuszczenie getta 56

Dok. 10. 01.1942, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Obwieszczenie z 8.01.1942 r. o nakazie wydania nart i butów narciarskich 58

Dok. 8. 25.12.1941, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Zarządzenie o nakazie wydania futer i odzieży futrzanej pod groźbą rozstrzelania 58

Dok. 9. 12.1941, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warsza- wie, Heinz Auerswald, Zarządzenie z 25.12.1941 r. o nakazie wydania futer do 28.12.1941 r. 58

Dok. 11. 02.1942, Warszawa. „Mitteilungsblatt für den jüdischen Wohnbezirk in Warschau” [„Urzędowy biuletyn dla żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej w Warszawie”], nr 1 z 1.02.1942 r. 59

Dok. 12. 30.04.1942, Warszawa. Starosta miejski w Warszawie. Dyrektor Policji dr [Otto] Bethke, Obwieszczenie o obowiązku przestrzegania przepisów ruchu drogowego 77

Dok. 13. 9.07.1942, Warszawa. Urząd Miar przy komisarzu dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Obwieszczenie dotyczące obowiązkowej rejestracji narzędzi mierniczych w getcie warszawskim 78

1b. Korespondencja z niemieckimi władzami okupacyjnymi i instytucjami m. Warszawy 80

Dok. 14. Po 1.02.[1940?], Warszawa. Prezydent miasta Warszawy, Pismo z 1.02.[1940?] r. do [Zakładu Oczyszczania Miasta] i RŻ w Warszawie w sprawie dostarczania robotników do odśnieżania miasta 80

Dok. 15. Po 06.1940, Warszawa. Firma Wilh[elm] Kuhmichel (Saarbrücken 3, Am Hom- burg 35) w Warszawie, Pismo z 6.06.1940 r. do RŻ w Warszawie dotyczące dostarczenia robotników do elektrowni 81

Dok. 16. Po 6.08.1940, Warszawa. [Wydział Pracy w rządzie GG], Pismo dr. Frauendorfera dotyczące pracy i wynagradzania Żydów 82

Dok. 17. Po 16.11.1940, Warszawa-getto. Urząd Pracy [Arbeitsamt] w Warszawie, Pismo z 16.11.1940 r. do RŻ w Warszawie w sprawie dostarczenia robotników do pracy w Puławach i Łęcznej 83

Dok. 18. Po 4.08.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Korespondencja dotycząca domów znajdujących się w pobliżu więzienia „Pawiak” (31.07–4.08.1941 r.) 85

Dok. 19. Po 8.10.1941, Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie?], Notatka dla władz niemieckich („Notiz für Herrn Direktor Stark”) dotycząca walki z wszawicą 87

Dok. 20. Po 26.09.1941, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Pismo z 26.09.1941 r. do RŻ w Warszawie. Nakaz opuszczenia do 5.10.1941 r. przez ludność żydowską domów położonych po południowej stronie ul. Siennej i na południe od ul. Siennej, przy ulicach: Twardej, Sosnowej i Wielkiej 89

Dok. 21. Po 21.10.1941, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Pismo z 21.10.1941 r. do przewodniczącego RŻ w Warszawie z nakazem opuszczenia do 26.10.1941 r. przez ludność żydowską domów wyłączonych z granic getta 90

Dok. 22. 21.10.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Pismo okólne do administratorów domów. Nakaz opuszczenia domu przez wszystkich lokatorów do 26.10.1941 r. 91

Dok. 23. 09–12.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Korespondencja z komisarzem dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinzem Auerswaldem [30 pism] 92

Dok. 24. Po 8.01.1942, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Pismo z 30.12.1941 r. do RŻ w Warszawie dotyczące zaopatrzenia getta warszawskiego w chleb 121

Dok. 25. Po 26.02.1942, przed 15.03.1942, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Pismo z 02/03.1942 do przewodniczącego RŻ w Warszawie dotyczące kwestii personalnych 123

Dok. 26. 09.1941–03.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Korespondencja z komisarzem dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinzem Auerswaldem [7 pism] 124

Dok. 27. Po 11.03.1942, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Pismo do RŻ w Warszawie dotyczące obowiązku meldunkowego oficerów WP 130

Dok. 28. Po 10.04.1942, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, Pismo z 8.04.1942 r. do przewodniczącego RŻ w Warszawie w sprawie działalności kulturalnej w getcie 132

Dok. 29. Po 05.1942, Warszawa-getto. N.N., Opracowanie pt. „Rok pod rządami komisarza dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie”. Omówienie sytuacji getta pod zarządem dr. Heinza Auerswalda (15.05.1941–15.05.1942) 134

Dok. 30. Po 28.01.1941, Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Wydział Przesiedleń. Placówka Transferu, Pismo do RŻ w Warszawie dotyczące dostarczenia maszyn do szycia 149

Dok. 31. Po 01.1941, Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Wydział Przesiedleń, Dwa pisma z 20.01.1941 r. do RŻ w Warszawie dotyczące nakazu utworzenia w getcie warszawskim kilku dużych zakładów krawieckich, obuwniczych oraz wytwarzających pończochy i skarpety 150

Dok. 32. Po 16.02.1941, Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Wydział Przesiedleń. Placówka Transferu, Pismo do [RŻ w Warszawie] dotyczące utworzenia w getcie warsztatów krawieckich (szopów) (fragment) 152

Dok. 33. Po 28.02.1941, Warszawa-getto. [Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Wydział Przesiedleń]. Placówka Transferu, Pismo do RŻ w Warszawie w sprawie dostarczenia robotników do prac melioracyjnych 153

Dok. 34. Po 19.02.1941, Urząd Szefa Dystryktu Warszawa, Wydział Przesiedleń, Placówka Transferu, Pismo z 19.02.1941 r. do przewodniczącego RŻ w Warszawie. Zezwolenie na noszenie specjalnych opasek przez pracowników poczty żydowskiej 154

Dok. 35. Po 9.03.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Pismo z 9.03.1941 r. do Urzędu Szefa Dystryktu Warszawa, Wydział Przesiedleń, Placówka Transferu, zawierające informację o liczbie wykwalifikowanych rzemieślników na terenie getta (fragment) 155

Dok. 36. Po 03.1941, Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa, Wydział Przesiedleń, Placówka Transferu, Pismo z 6.03.1941 r. do przewodniczącego RŻ dotyczące zakazu opuszczania getta przez bataliony pracy w związku z epidemią tyfusu 156

Dok. 37. Po 03.1941, Warszawa-getto. [Urząd Szefa Dystryktu Warszawa]. Wydział Przesiedleń. Placówka Transferu, Pismo z 6.[03.1941 r.] do przewodniczącego RŻ dotyczące nakazu przeprowadzania akcji odwszania (począwszy od 7.03.1941 r.) osób udających się do pracy poza granice getta 157

Dok. 38. Po 24.04.1941, Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa, Pismo z 24.04.1941 r. do RŻ w Warszawie w sprawie obowiązku pracy (za zwolnienie z obowiązku pracy należy pobierać do 500 zł) 158

Dok. 39. Po 23.07.1941, Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Placówka Transferu, Pismo z 23.07.1941 r. do RŻ. Brak zgody na przekazanie fortepianu Michałowi Michałowiczowi z Warszawy (dom uchodźców) 160

Dok. 40. Po 13.10.1941, Warszawa-getto. J. Lex sp. z o.o., Pismo do Transferstelle [Placówki Transferu] w sprawie możliwości korzystania z pracy Żydów na terenie GG 161

Dok. 41. 08–11.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Korespondencja z Transferstelle [Placówką Transferu] [29 pism] 162

Dok. 42. 1941, Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Wydział Przesiedleń. Placówka Transferu, Pismo [do RŻ] dotyczące produkcji czapek w getcie 190

Dok. 43. Po 03.1941, Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Wydział Przesiedleń. Placówka Transferu, Pismo [do RŻ] dotyczące tworzenia szopów (zakładów) stolarskich (fragment) 191

Dok. 44. b.d., Warszawa-getto. Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Wydział Przesiedleń. Placówka Transferu, Pismo do RŻ w Warszawie dotyczące firmy Wiśniewski & Serejski i Słuckin 192

Dok. 45. Po 26.02.1942, Warszawa-getto. Firma Menck, Krüger & Sohn Geflügelimport – Berlin (filia w Warszawie), Pismo do Transferstelle. Prośba o wydanie Maurycemu Klarowi pozwolenia na opuszczenie getta 193

Dok. 46. 15.09.1941–11.06.1942, Warszawa. Sąd Niemiecki w Warszawie, Pisma do Ety Gulbas. Postanowienia sądu w sprawie nienoszenia opaski 194

Dok. 47. Po 28.04.1942, Warszawa-getto. Materiały dotyczące Hindy (Chindy) Buki w związku z jej uwięzieniem w więzieniu na Gęsiej 197

Dok. 48. Po 04.1942, Warszawa-getto. Materiały dotyczące uwięzienia Hirsza Rozenbauma za opuszczenie getta bez zezwolenia 200

Dok. 49. Po 6.07.1942, Warszawa. Szef Sicherheitspolizei i SD na dystrykt warszawski, Obwieszczenie o ustanowieniu nagrody za pomoc w ujęciu sprawcy morderstwa rabunkowego Pauliny Krüger 202

Przewodniczący Rady Żydowskiej 203

2. Rada Żydowska 203

Dok. 50. Po 26.03.1940, Warszawa. Przewodniczący RŻ w Warszawie, A[dam] Czerniaków, Memoriał pt. „Die neuen Aufgaben der Jüdischen Gemeinde in Warschau und die Lage der jüdischen Bevölkerung” [„Nowe zadania gminy żydowskiej w Warszawie i sytuacja ludności żydowskiej”] (26.03.1940 r.) 203

Dok. 51. Po 4.01.1942, Warszawa-getto. Adam Cz[erniaków], Wspomnienie o radcy Beniaminie Zabłudowskim (4.01.1942 r.) 217

Dok. 52. [01.1942], Warszawa-getto. Przewodniczący RŻ w Warszawie, Adam Czer- niaków, Zawiadomienie o nabożeństwie żałobnym w intencji zmarłych członków RŻ 219

Dok. 53. 28.06.1942, Warszawa-getto. Adam Czerniaków, Przemówienie z okazji urodzin Abrahama Gepnera 220

Korespondencja 222

Dok. 54. 10.12.1940, Warszawa-getto. Mina Tyńska (ul. Miła 23 m. 42), Pismo do RŻ w Warszawie. Prośba o przyjęcie do pracy na poczcie 222

Dok. 55. Po 26.06.1941 [?], Warszawa-getto. Pismo robotników szopu krawieckiego nr 12 przy ul. Prostej 14 (2 piętro) do przewodniczącego RŻ, Adama Czerniakowa. Skarga na trudne warunki pracy 223

Dok. 56. 6.07.1941 [?], Warszawa-getto. Pismo robotników szopu krawieckiego nr 12 przy ul. Prostej 14 (2 piętro) do przewodniczącego RŻ, Adama Czerniakowa. Informa- cja o strajku robotników (1.07.1941 r.) na znak protestu za złe traktowanie i wyżywienie 225

Dok. 57. [Po 6.01.1942], Warszawa-getto. Sz[muel] [Samuel] Winter, Pismo do przewodniczącego RŻ w Warszawie, Adama Czerniakowa, dotyczące aresztowania przez SP Salomona, prezesa nieustalonego Komitetu Domowego w getcie warszawskim 227

Dok. 58. Po 23.03.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Korespondencja. 1) Pismo przewodniczącego RŻ, Adama Czerniakowa, do Ubezpieczalni Społecznej, 2) Pismo Referatu Prawnego RŻ do Wydziału Personalnego RŻ dotyczące zgłaszania pracowników RŻ do ubezpieczenia społecznego, 3) Pismo komisarza dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinza Auerswalda, do RŻ zawierające odmowę odroczenia wpłaty grzywny 228

Dok. 59. Po 29.03.1942, Warszawa-getto. Zarząd „Samopomocy” [...], Pismo do przewodniczącego RŻ w Warszawie, Adama Czerniakowa, dotyczące zaopatrzenia w getcie warszawskim w produkty żywnościowe (fragment) 231

Dok. 60. 21.04.1942, Warszawa-getto. Michał Weichert [?], List do [Adama Czerniakowa]. Podziękowanie za pomoc udzieloną podczas choroby 232

Dok. 61. Po 1.04.1942, Warszawa-getto. RŻ w Siedlcach, Pismo do [RŻ w Warszawie] dotyczące Zylbersztejna i N.N. (fragment) 233

Dok. 62. Po 27.04.1942, Warszawa-getto. Zarząd Miejski m. Warszawy, Z[akład] O[czyszczania] M[iasta], Pismo do RŻ w Warszawie. Informacja o wstrzymaniu od 1.06.1942 r. oczyszczania ulic na terenie getta 234

Dok. 63. Po 31.05.1942, Warszawa-getto. N.N., Notatka uzupełniająca w sprawie oczyszczania ulic w dzielnicy żydowskiej 235

Obwieszczenia 242

Dok. 64. Po 13.10.1940, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Komunikat nr 1 w sprawie dzielnicy żydowskiej w Warszawie 242

Dok. 65. 15.01.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Pismo okólne do komitetów domowych w sprawie talonów zwalniających od obowiązku opłaty za karty żywnościowe 247

Dok. 66. 15.04.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Zarządzenie o wprowadzeniu obowiązkowego wypoczynku sobotniego dla mieszkańców dzielnicy żydowskiej 248

Dok. 67. 7.05.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Obwieszczenie o przygotowaniach do obrony przeciwlotniczej 250

Dok. 68. Przed 5.06.1941, Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie?], Zawiadomienie o terminie rejestracji firm, instytucji i pracowników. Ulotka zaadresowana do mieszkańców domu przy ul. Ogrodowej 43 (fragment) 251

Dok. 69. Po 10.10.[1941], Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie?], Obwieszczenie: „Nowe granice Dzielnicy Żydowskiej. Wszyscy z nowo przyłączonych ulic muszą opuścić mieszkania do 10 października b.r.” Zarządzenie dotyczące ludności polskiej 252

Dok. 70. Po 21.10.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Pismo okólne do administracji domów i komitetów domowych. Obwieszczenie dotyczące zmian granic getta z nakazem opuszczenia domów (zał. lista ulic z numerami domów) do 26.10.1941 r. Załączony wykaz domów wyłączonych 21.10.1941 r. 253

Dok. 71. [12.1941], Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie?], Obwieszczenie podające nieruchomości wyłączone w getta warszawskiego 255

Biuro Inkasa dla Ubezpieczalni Społecznej 256

Wydziały i agendy Rady Żydowskiej 256

Dok. 72. b.d., Warszawa-getto. RŻ w Warszawie [?], Obwieszczenie dotyczące kąpieliska (łaźni [?]). Informacja o zamknięciu łaźni 256

Dok. 73. Po 03.1942, Warszawa-getto. N.N., „Notatka w sprawie Ubezpieczalni Społecznej w Warszawie”. Zestawienie finansowe dotyczące sum przekazywanych przez mieszkańców getta do Ubezpieczalni Społecznej 256

Komisja dla Spraw Przesiedleńców 260

Dok. 74. 22.04.1941, Warszawa-getto. Komisja dla Spraw Przesiedleńców przy RŻ w Warszawie, Magazyn Rymarska 12, Obwieszczenie wzywające do odbioru zaginionych bagaży do 1.05.1941 r., w związku z likwidacją magazynu 260

Dok. 75. Po 31.08.1941, Warszawa-getto. עיסימאָק־ץנאַניפֿ רעד ןופֿ גנוטאַראַב רעד ןופֿ לאָקאָטאָרפ״ "הלהק רעד ןיא עיסימאָק־סגנולדיזרעביא רעד ײַב [„Protokół z posiedzenia Komisji Finansowej przy Komisji Przesiedleńczej RŻ”] (31.08.1941 r.). Opodatkowanie zamożnych mieszkańców getta na rzecz głodujących 261

Komisja Opieki nad Uchodźcami 263

Dok. 76. [Po. 15.11.1941], Warszawa-getto. N.N., „Projekt protokołu w sprawie opieki nad uchodźcami” 263

Komisja Specjalna 265

Dok. 77. 13.01.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Przewodniczący Komisji Specjalnej, A[braham] Gepner, Wezwanie dla Joska Kukiełki na zebranie 14.01.1942 r. do gmachu Gminy 265

Rada Gospodarcza 266

Dok. 78. Po 1941, Warszawa-getto. Rada Gospodarcza Dzielnicy Żydowskiej w Warszawie, Notatka w sprawie przepływu towarów i kapitałów między gettem a „stroną aryjską” 266

Służba Porządkowa 269

Dok. 79. 1.06.1942, Warszawa-getto. Instrukcja służbowa dla Służby Porządkowej. Oficjalny regulamin SP 269

Wydział Kontroli 284

Dok. 80. 11.1940–01.1941, Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie. Służba Porządkowa], Rozkazy dzienne Józefa Szeryńskiego, kierownika SP 286

Dok. 81. [1.01.1941 r.], Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie. Służba Porządkowa], Instrukcja dla dzielnicowych w zakresie sanitarnym 359

Dok. 82. Po 14.01.1941, Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie. Służba Porządkowa], Oskar Sekler, kierownik V Rejonu SP, Rozkazy dzienne 361

Dok. 83. Po 29.01.1941, Warszawa-getto. Adam Albek, grupowy SP nr 1571, Meldunek służbowy z 29.01.1941 r. informujący o stosunkach panujących w kwarantannie przy ul. Leszno 109 i nadużyciach tolerowanych przez jej kierownika Halbera 365

Dok. 84. 20.12.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Służba Porządkowa, Przepustka nr 4950 uprawniająca do przeprowadzki na podstawie nakazu kwaterunkowego 366

Dok. 85. 19.11.[...?], Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Inspektorat Służby Porządkowej, Wezwanie kandydata N.N. do SP do stawienia się 19.11.[...?] przed komisją lekarską przy ul. Twardej 6 367

Dok. 86. b.d., Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Służba Porządkowa. Referat OPL, Opaska pracownika 368

Wydział Cmentarny 369

Dok. 87. Po 16.12.1941, Warszawa-getto. Wydział Cmentarzy przy RŻ w Warszawie, Protokół w sprawie zmasakrowanych zwłok 369

Dok. 88. 8.02.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział Spraw Cmentarnych i Pogrzebowych, Zaświadczenie dla Wolfa Strzyga na wejście na cmentarz 370

Wydział Ewidencji Ludności Żydowskiej 371

Dok. 89. Po 01.1940, Warszawa. [RŻ w Warszawie?], „Lista za[a]resztowanych od 18–25 stycznia 1940 r. zarejestrowanych w Gminie” i „Lista za[a]resztowanych od 18–25 stycznia 1940 r. zarejestrowanych w Gminie, w międzyczasie zmarli” 371

Dok. 90. Po 06.1940, Warszawa. [Wydział Ewidencji Ludności Żydowskiej RŻ?], Wykaz osób chrzczonych- 379

Dok. 91. 19.03.[...?], Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział Ewidencji Ludności Żydowskiej. Dział adresowy, Karty informacyjne Luzera Rozentala i Szlamy Kornblita 381

Dok. 92. Po 01.1942 [?], Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie], Kwestionariusz rejestracyjny dla osób obcej przynależności państwowej 382

Dok. 93. Po 17.04.1941, Warszawa-getto. Raport Komisji Kontroli przy Gminie Żydowskiej: „Sprawozdanie w sprawie podziału stanowisk administratorów i rządców w nieruchomościach żydowskich dzielnicy żydowskiej” 384

Wydział Kwaterunkowy (Biuro Kwaterunkowe) 392

Dok. 94. 24–28.03.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Biuro Kwaterunkowe, Pismo z 24.03.1941 r. do Josefa Nusyna Hermana. Informacja o zajęciu przez Biuro jednej izby, zał. pokwitowanie 392

Dok. 95. Po 15.06.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Biuro Kwaterunkowe, Pismo z 15.06.1942 r. do mieszkańców domu przy ul. Muranowskiej 2. Informacja o wyłączeniu z getta niektórych ulic 394

Wydział Nieruchomości i Urządzeń Użyteczności Publicznej 395

Dok. 96. 20.04.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział Nieruchomości i Urządzeń Użyteczności Publicznej, Okólnik nr 82, Informacja za okólnikiem nr 228 (z 10.04.1942 r.) Zarządu Komisarycznego Zabezpieczonych Nieruchomości o usuwaniu z mieszkań 395

Wydział Opieki Społecznej 397

Dok. 97. 1941/1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział Opieki Społecznej, Preliminarze budżetowe akcji „Pomocy Zimowej 1941/1942” 397

Wydział Opłat na rzecz Szpitalnictwa i Służby Zdrowia 403

Dok. 98. 15.09.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział Opłat na rzecz Szpital- nictwa i Służby Zdrowia. Dział Pracy Społecznej (ul. Ceglana 7), Pismo do Icka Mordki Łabędzia z prośbą o przybycie 403

Wydział Pracy (z Batalionem Pracy) 404

Dok. 99. 1941, Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie], „Sprawozdanie ogólne Batalionu Pracy za rok 1940” 404

Dok. 100. 12.03.1940, Warszawa. Batalion Pracy przy RŻ w Warszawie, Wezwanie nr 14128A na dodatkowe dni pracy w marcu dla Jakuba Samsona 457

Dok. 101. 08.1940, Warszawa-getto. Batalion Pracy, Okólnik z 1.08.1940 r. „Do wszystkich Żydów podlegających pracy przymusowej” 458

Dok. 102. 1940, Warszawa-getto. Batalion Pracy. Obsługa Obozów Pracy, Formularz pisma do Referatu Rachunkowo-Kasowego 459

Dok. 103. b.d., b.m. Komitet Obywatelski przy Batalionie Pracy, Schemat organizacyjny 460

Dok. 104. b.d. Warszawa-getto. N.N., List do przewodniczącego RŻ, Adama Czerniakowa, w sprawie nieprawidłowej działalności Wydziału Pracy 461

Wydział Prawny 463

Dok. 105. Po 01.04.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Korespondencja z Inspektoratem Finansowym Warszawa-Miasto I i II (z załącznikami) (1941–1942) 463

Dok. 106. Po 15.04.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, „Dodatkowa notatka w spr[awie] inkasa należności Urzędów Skarbowych przez Radę Żydowską” 469

Dok. 107. Po 15.05.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Sprawozdanie z inkasa należności skarbowych za okres 14–30.04. i 1–15.05.1942 r. 471

Wydział Składek i Danin 473

Dok. 108. Po 26.06.1940, Warszawa. RŻ w Warszawie, Talon nr 16001 uprawniający do otrzymania karty żywnościowej bez opłaty 473

Dok. 109. Po 26.06.1940, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Talon nr 98624 uprawniający do otrzymania karty żywnościowej bez opłaty w lipcu 1941 r. [?] 474

Dok. 110. 06.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Talon nr 18936 uprawniający do otrzymania karty żywnościowej bez opłaty w lipcu 1942 r. 475

Dok. 111. 1942, Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie], Wykaz osób, którym przydzielono bezpłatne talony aprowizacyjne 475

Wydział Spraw Metrykalnych 478

Dok. 112. 09–10.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział Spraw Metrykalnych, Pisma do przewodniczącego RŻ Adama Czerniakowa oraz do przewodniczącego Wydziału Spraw Religijnych M[eszulema] Kaminera dotyczące zwyczaju urządzania na cmentarzach ślubów biednych par dla uśmierzenia zarazy 478

Wydział Spraw Religijnych 480

Dok. 113. Po 9.06.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, „Notatka w sprawie przymusowego odpoczynku sobotniego” 480

Dok. 114. Po 06.1942, Warszawa-getto. N.N., „Projekt organizacji Straży Sobotniej (Miszmeret Haszabat) i Sądu dla Spraw Soboty” 481

Wydział Statystyczny 483

Dok. 115. 3.05–4.09.1940, Warszawa. [RŻ w Warszawie]. Wydział Statystyczny, Biuletyn wewnętrzny, załączone sprawozdania przewodniczącego Rady Żydowskiej 483

Dok. 116. 30.04.1942 [?], Warszawa-getto. Wydział Statystyczny RŻ w Warszawie, „Sprawozdanie tymczasowe z opracowania wyników ankiety meldunk[owej] W[ydziału] E[widencji] L[udności] Ż[ydowskiej] [?] z 21.01.1942” 574

Wydział Szpitalnictwa 577

Dok. 117. 05.1941, Warszawa-getto. [Dr Jakub Munwez], Memoriał skierowany do przewodniczącego Komisji Gospodarczej Szpitala Żydowskiego „Czyste” przy Wydziale Szpitalnictwa Gminy Żydowskiej w Warszawie w sprawie funkcjonowania tego szpitala 577

Wydział Więziennictwa 591

Dok. 118. Po 15.12.1941, Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie. Areszt Centralny], Karty („Personalia zmarłego”) 15 Żydów rozstrzelanych 15.12.1941 r. w więzieniu na ul. Gęsiej 24 za przebywanie poza gettem 591

Dok. 119. 12.1941, Warszawa-getto. Więźniowie Centralnego Aresztu Żydowskiego, Podanie do kierownika Rosego o zgodę na przygotowanie wieczoru artystyczno-literackiego 24.12.[1941] r. 597

Dok. 120. 11.03.1942, Warszawa-getto. Komenda Straży Aresztu Centralnego, Telefonogram I[zaaka] Rudniańskiego, podobwodowego, do przewodniczącego RŻ w Warszawie, Adama Czerniakowa, dotyczący 151 więźniów zwalnianych 11.03.1942 r. 598

Dok. 121. Po 25.03.1942, Warszawa-getto. Areszt Centralny Dzielnicy Żydowskiej w Warszawie. N.N., Notatka dotycząca 16 więźniów przekazanych Niemcom 25.03.1942 r. 599

Dok. 122. 2.07.1942, Warszawa-getto. Kierownik A[resztu] C[entralnego], Pismo do Kuchni Ludowej nr 43 (ul. Lubeckiego 5). Prośba o wydanie o 110 porcji zupy mniej z powodu zmniejszenia się liczby więźniów 600

Wydział Wytwórczości (Komisja Pracy i Wytwórczości) 601

Dok. 123. Po 23.12.1940, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Protokół posiedzenia Komisji Pracy z 23.12.1940 r. o godz. 17 w gmachu Gminy 601

Dok. 124. Po 24.12.1940, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Protokół posiedzenia podkomisji stolarskiej z 24.12.1940 r. o godz. 17 w gmachu Gminy 603

Dok. 125. 04.–09.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Wydział Wytwórczości, Sprawozdania z działalności za okres kwiecień – wrzesień 1941 r. 606

Dok. 126. Po 26.09.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Wydział Wytwórczości, Pismo z 26.09.1941 r. do Wydziału Pracy przy Sekcji Opieki Społecznej 627

Dok. 127. 8.12.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Wydział Wytwórczości, Pismo kierownika Wydziału B[eniamina] Gliksmana do Wydziału Statystycznego 628

Wydział Zdrowia 630

Dok. 128. 31.10.1940, Warszawa. [RŻ w Warszawie], Korespondencja dr. I[zraela] Milejkowskiego 630

Dok. 129. 01.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Sprawozdanie z działalności Instytutu Chemiczno-Bakteriologicznego przy Wydziale Zdrowia Rady Żydowskiej za okres od 7.07 do 31.12.1941 r. (fragmenty) 632

Dok. 130. 8.03.1942, Warszawa-getto. „Biuletyn Tygodniowy. Przeznaczony dla wszystkich funkcjonariuszy i pracowników Wydziału Zdrowia”, nr 1 z 8.03.1942 r 638

Zakład Zaopatrywania 642

Dok. 131. Po 21.07.1941, Warszawa-getto. Komisarz dla dzielnicy żydowskiej w Warszawie, Heinz Auerswald, „Satzung der Versorgungsanstalt für den jüdischen Wohnbezirk in Warschau” (21.07.1941 r.) [Statut Zakładu Zaopatrywania dzielnicy żydowskiej w Warszawie] 642

Dok. 132. b.d., Warszawa-getto. Generalne Gubernatorstwo, Urząd Szefa Dystryktu Warszawa. Wydział Wyżywienia i Rolnictwa, Pismo do RŻ dotyczące przydziału jaj dla ZZ 644

Dok. 133. 03.–07.1941, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, Pisma okólne skierowane do punktów rozdzielczych, dotyczące rozdziału artykułów żywnościowych i przemysłowych [40 pism] 646

Dok. 134. b.d., Warszawa-getto. ZZ [przy RŻ w Warszawie], Treść szyldu punktu rozdzielczego artykułów spożywczych 692

Dok. 135. 03.1941–03.1942, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, Przewodniczący RŻ w Warszawie, Adam Czerniaków, Obwieszczenia dotyczące przydziału żywności i innych produktów dla mieszkańców getta 693

Dok. 136. 03.1941, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, Komunikat Referatu Piekarń i Rozdzielnictwa Chleba z 31.03.1941 r. o wydawaniu chleba 2.–4.04.1941 r. na karty z lutego 1941 r. 724

Dok. 137. 1940/1941, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, „Karta ziemniaczana na rok 1941 nr 342087” wystawiona dla Fajgi Krauze 725

Dok. 138. 1941/1942, Warszawa-getto. [ZZ przy RŻ w Warszawie], „Karta żywnościowa nr 450000 na miesiąc styczeń 1942” 725

Dok. 139. 1941/1942, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, „Dodatkowa karta żywnościowa nr 003794 i 015000 na miesiąc styczeń 1942” 726

Dok. 140. 01.1942, Warszawa-getto. [ZZ przy RŻ w Warszawie], „Karta żywnościowa nr 251183, 251184, 450000 na miesiąc luty 1942” 726

Dok. 141. 01.1942, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, „Dodatkowa karta żywnościowa nr 006375 i 022000 na miesiąc luty 1942” 727

Dok. 142. 02.1942, Warszawa-getto. [ZZ przy RŻ w Warszawie], „Karta żywnościowa nr 400000 na miesiąc marzec 1942” 727

Dok. 143. 02.1942, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, „Dodatkowa karta żywnościowa nr 016484 na miesiąc marzec 1942” 727

Dok. 144. b.d., Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, „Karta dodatkowa dla dzieci nr 100000” 728

Dok. 145. 09.1941–01.1942, Warszawa-getto. Ulotka: Okólnik Wydziału Humoru [s] Zakładu Zaopatrywania Dzielnicy Żydowskiej w Warszawie (01.[1942 r.]) 728

Dok. 146. b.d., Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, „Karta dodatkowa dla dzieci w wieku przedszkolnym nr 013589” wystawiona dla Eriki Grasberg 729

Dok. 147. b.d., Warszawa-getto. [ZZ przy RŻ w Warszawie?], Ulotka: „Przepis przyrządzania brukwi” 729

Dok. 148. 02.1942, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, Referat Statystyczny, „Ankieta w sprawie spożycia. Sprawozdanie. Grudzień 1941” 730

Dok. 149. Po 09.1941, Warszawa-getto. Zarząd Spółdzielni Spożywczej Prac[owników] RŻ w Warszawie, Notatka dotycząca działalności ZZ (fragment) 743

Dok. 150. Po 10.1941, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Korespondencja dotycząca statutu ZZ (fragmenty) 745

Dok. 151. 04.1942 [?], Warszawa-getto. N.N., „Notatka w sprawie sytuacji materialnej pracowników Rady Żydowskiej i stosunku do nich Zakł[adu] Zaopatr[ywania]” (fragmenty) 749

Dok. 152. 1942, Warszawa-getto. ZZ przy RŻ w Warszawie, Ogłoszenie o koszerności cukierków rozdawanych w torebkach z napisem „Pesach 1942” 753

Dok. 153. Przed 21.02.[1941], Warszawa-getto. [ZZ przy RŻ w Warszawie]. Wydział Opałowy, Zaproszenie na podwieczorek artystyczny 21.02.[1941 r.] na ul. Leszno 14 754

Rada Żydowska – inne 755

Dok. 154. Przed 25.11.1940, Warszawa. RŻ w Warszawie, Tymczasowy dokument tożsamości nr 15953, wydany dla Szmula Fersztenberga, ważny do 25.11.1940 r. 755

Dok. 155. Po 09.1941, Warszawa-getto. N.N., Album satyryczny na temat działalności RŻ i największych problemów getta warszawskiego, wykonany prawdopodobnie przez pracownika RŻ 756

CZĘŚĆ II. RADA ŻYDOWSKA PO 22 LIPCA 1942 R. 759

Dok. 156. Po 30.09.1942, Warszawa-getto. [RŻ w Warszawie], Sprawozdanie za okres od 22.07 do 30.09.1942 r. (fragmenty) 759

Dok. 157. Po 22.07.1942, Warszawa-getto. [Das Beauftragten für die Umsiedlung, Hermann Höffle, Pełnomocnik dla Spraw Przesiedlenia], „Eröffnung und Auflagen für den Judenrat” [„Oświadczenie i nakazy dla Rady Żydowskiej”] (22.07.1942 r.). Wytyczne przekazane ustnie na posiedzeniu RŻ 22.07.1942 r. przez pełnomocnika ds. przesiedlenia Hermanna Höfflego na temat organizacji „przesiedlenia na wschód” Żydów z Warszawy 776

Dok. 158. Po 22.07.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Opaska pracownika nr 436 (Rozengartena) 776

Obwieszczenia 777

Dok. 159. 07.–09.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Obwieszczenia 777

Dok. 160. 25.08.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Obwieszczenie o zarządzeniu Urzędu Pracy w Warszawie z 24.08.1942 r. 782

Dok. 161. Po 09.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Obwieszczenia 783

Dok. 162. 4.10.1942, Warszawa-getto. Pismo okólne przewodniczącego RŻ w Warszawie, Marka Lichtenbauma, do pracowników RŻ w Warszawie o tępieniu szkodnictwa i opieszałości w pracy 785

Dok. 163. 12.1942–01.1943, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Obwieszczenia 786

Dok. 164. 29.12.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Komisarz Tygodnia Czystości, Regulamin „Tygodnia Czystości” w dzielnicy żydowskiej w Warszawie 789

Biuro Ewidencji Ludności Żydowskiej 791

Wydziały i agendy Rady Żydowskiej 791

Dok. 165. 12.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział IV Administracyjny. Biuro Ewidencji Ludności (ul. Kurza 9), Pisma okólne 791

Dok. 166. Po 22.07.1942, Warszawa-getto. Biuro Ewidencji Ludności Żydowskiej, Karta ewidencyjna 796

Dok. 167. 5.01.1943, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział Ewidencji Ludności Żydowskiej. Dział Adresowy, „Karta informacyjna” Hajlmana (Henryka) Berka 796

Dok. 168. 10.1942, Warszawa. Dr [Eduard Wilhelm] von Wendorff (Warszawa, Siegestrasse [Zwycięzców] 41), Pisma z 7, 23 i 30.10.1942 r. do RŻ w Warszawie (ul. Ceglana 7) 798

Służba Porządkowa 800

Dok. 169. 10.–11.1942, b.m. N.N., Listy (2) z [21.10. i 25.11.1942 r. d.st.] do RŻ w Warszawie [Wydział Ewidencji] (fragmenty, zachowały się tylko koperty) 800

Dok. 170. 07.1942, Warszawa-getto. SP w Warszawie, Obwieszczenia 800

Wydział Pracy 802

Dok. 171. 17.09.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie. Wydział [Pracy], Pismo kierownika, Norberta Goldfeila, do przewodniczącego RŻ w Warszawie, Marka Lichtenbauma, dotyczące rozliczenia sum przekazanych przez RŻ kilku osobom 802

Dok. 172. 11.1942, Warszawa-getto. RŻ w Warszawie, Obwieszczenia Wydziału Pracy i Komisji Pracy 803

Dok. 173. [10.1942?], Warszawa-getto. N.N., Regulamin wewnętrzny dla pracowników Urzędu Pracy 805

Zakład Zaopatrywania 807

Dok. 174. Przed 10.1942, Warszawa-getto. [ZZ przy RŻ w Warszawie], Karty żywnościowe nr 003465, 003466, 003467 na 10.1942 r. 807

Słownik skrótów i terminów częściej występujących w tekście 808

Bibliografia 812

Summary 818

Indeks osób 822

Indeks geograficzny 837

Indeks rzeczowy 853

Wykaz sygnatur 856