"Szczepienia ochronne. Obowiązkowe i zalecane od A do Z"

Spis treści

Wprowadzenie 10

Wykaz najważniejszych skrótów 12

1. Ogólne zasady wykonywania szczepień ochronnych – Ewa Bernatowska 14

Odstępy między szczepieniami 15

Wydłużone odstępy między szczepieniami 15

Zbyt krótkie odstępy czasu 15

Zalecane odstępy między szczepieniami 16

Jednoczesne stosowanie kilku szczepionek 17

Szczepionki skojarzone 17

Proponowane odstępy czasowe między podaniem preparatów zawierających przeciwciała a szczepieniami przeciwko odrze i ospie wietrznej (ACIP-MMWR 2006, 55, RR-15 oraz AAP 2009) 18

Szczepienia po przebytych zakażeniach 20

Realizacja szczepień ochronnych u dzieci w okresie stosowania immunoterapii 21

Szczepionki różnych producentów 21

Dobór igły do wkłuć podskórnych i domięśniowych 22

Ruchy antyszczepionkowe 24

2. Obowiązkowe szczepienia ochronne – Ewa Bernatowska, Bożena Mikołuć 26

Program Szczepień Ochronnych – szczepienia obowiązkowe na 2019 rok 26

Szczepienie przeciwko gruźlicy 26

Gruźlica w Polsce 26

Ochronne działanie szczepień 26

Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B 28

Bezpieczeństwo szczepień 28

Ochronne działanie szczepień 28

Szczepienia obowiązkowe przeciwko gruźlicy 28

Zakażenie wirusem typu B w Polsce 28

Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 29

Bezpieczeństwo szczepień 29

Szczepionki 29

Zachorowania na błonicę, tężec i krztusiec w Polsce 29

Bezpieczeństwo szczepień 30

Ochronne działanie szczepień 30

Szczepionki 30

Szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu b 31

Bezpieczeństwo szczepień 31

Ochronne działanie szczepień 31

Szczepionki 31

Zapadalność na inwazyjną chorobę wywołaną bakterią Haemophilus influenzae typu b 31

Szczepienia przeciwko odrze, śwince i różyczce 32

Szczepienia przeciwko poliomyelitis 32

Bezpieczeństwo szczepień 32

Ochronne działanie szczepień 32

Szczepionki 32

Zachorowania na odrę, świnkę i różyczkę w Polsce 32

Zapadalność na nagminne porażenie dziecięce (choroba Heinego–Medina) 32

Bezpieczeństwo szczepień 33

Ochronne działanie szczepień 33

Szczepionki 33

Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia 34

Szczepienia przeciwko pneumokokom w grupach ryzyka 36

Szczepienia przeciwko ospie wietrznej w grupach ryzyka 38

Szczepienia obowiązkowe przeciwko WZW typu B 39

3. Zalecane szczepienia ochronne dla niemowląt, dzieci, młodzieży i dorosłych – Anna Nitka, Paweł Grzesiowski 40

Wybrane szczepienia zalecane w aktualnym Programie Szczepień Ochronnych w Polsce 42

Szczepienie zalecane przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW typu B) 42

Szczepienia zalecane przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi 44

Szczepienia zalecane przeciw poliomyelitis 47

Szczepienia zalecane przeciwko Haemophilus influenzae typu b 49

Szczepienie przeciwko pneumokokom 50

Szczepienia przeciwko meningokokom 52

Szczepienia przeciwko ospie wietrznej 55

Szczepienie przeciwko rotawirusom 57

Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (WZW typu A) 58

Szczepienia przeciwko grypie 60

Szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu 63

Szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) 64

Szczepienia zalecane dla kobiet przed planowaną ciążą, w czasie ciąży i po porodzie 67

Szczepienia przed planowaną ciążą 67

Szczepienia w czasie ciąży 67

Szczepienia po porodzie 68

4. Niepożądane odczyny poszczepienne. Bezpieczeństwo szczepień – Ewa Bernatowska 70

Niepożądane odczyny po szczepieniu BCG u dzieci zdrowych oraz u dzieci z obniżoną odpornością 70

Niepożądane odczyny po szczepieniu DTP 71

Reakcje alergiczne związane z antygenami białka kurzego 74

Bezpieczeństwo szczepień przeciwko grypie 75

Bezpieczeństwo szczepień przeciwko grypie pandemicznej A/H1N1 75

Szczepienia przeciwko grypie u kobiet w ciąży 75

Szczepionki przeciw grypie a powikłania neurologiczne 75

Bezpieczeństwo szczepionek rotawirusowych 76

Szczepienie przeciwko ospie wietrznej 76

Szczepienie przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego 76

Aspekty bezpieczeństwa szczepień w programie eradykacji poliomyelitis na świecie 77

Bezpieczeństwo szczepionki przeciwko żółtej gorączce 77

Szczepienia u dzieci z zaburzoną odpornością 77

Szczepionki żywe 77

Szczepionki inaktywowane 78

Wpływ leczenia steroidami na odpowiedź poszczepienną 79

Miejscowe leczenie steroidami 79

Wysokie dawki steroidów niebędące przeciwwskazaniem do szczepień przeciwko ospie wietrznej i innymi żywymi szczepionkami 79

Tiomersal w szczepionkach dziecięcych 80

Wysokie dawki steroidów i inne rodzaje leczenia immunosupresyjnego będące okresowym przeciwwskazaniem do szczepień przeciwko ospie wietrznej i innymi żywymi szczepionkami 80

Szczepienia a autyzm 81

Choroby autoimmunizacyjne 82

Gdzie szukać bieżących informacji o bezpieczeństwie szczepień 83

5. Jak rozmawiać z rodzicami o szczepieniach. Rola lekarza i pielęgniarki w podstawowej opiece zdrowotnej – Anna Bernatowska 88

6. Aktualny stan prawny szczepień ochronnych w Polsce – Paweł Grzesiowski, Anna Nitka 96

Organizacja szczepień ochronnych w świetle obowiązujących przepisów 96

Zasady monitorowania bezpieczeństwa szczepień ochronnych 99

Aktualny Program Szczepień Ochronnych 100

7. Pytania do eksperta 102

Szczepienia przeciwko gruźlicy 102

Szczepienia przeciwko pneumokokom 105

Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B 106

Szczepienia przeciwko odrze, śwince i różyczce 108

Szczepienia przeciwko rotawirusom 110

Szczepienia przeciwko tężcowi i błonicy 111

Szczepienia przeciwko ospie wietrznej 112

Inne szczepienia 113

Zasady wykonywania szczepień ochronnych 114

Szczepienia u chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową 115

Załączniki 118

Formularz oceny ryzyka szczepienia ochronnego 118

Oświadczenie świadomej odmowy szczepienia ochronnego 119

Skierowanie na specjalistyczne badanie lekarskie 120

Formularz zgłoszenia niepożądanego odczynu po szczepieniu BCG (przeciw gruźlicy) 121

Formularz zgłoszenia niepożądanego odczynu po szczepieniu innym niż BCG 125

Program Szczepień Ochronnych na rok 2019 129

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych 164

Zaświadczenie o przeprowadzonym lekarskim badaniu kwalifikacyjnym 168

Karta uodpornienia 169

Książeczka szczepień 171

Sprawozdanie z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych wg informacji zawartych w kartach uodpornienia 173

Sprawozdanie z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych wg ilości wykorzystanych szczepionek 174

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2012 r. w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności 175