"Doktryny wojenne. Historia i ocena"

Spis treści

Strona tytułowa 2

Karta redakcyjna 3

Spis treści 5

Dedykacja 9

Podziękowania 10

Wstęp 11

Rozdział I. Pojęcie strategii oraz doktryny strategicznej i wojennej 14

Pojęcie strategii 14

Paradoksalność strategii 17

Polityka a strategia 18

Model strategiczny 19

Pojęcie doktryny strategicznej i wojennej 22

Doktryna strategiczna 22

Doktryna strategiczna i wojenna – definicje 22

Doktryna wojenna 23

Charakter doktryn wojennych 31

Doktryna ofensywna 31

Doktryna obronna 32

Doktryny mieszane 33

Odstraszanie i zastraszanie 33

Innowacyjność a doktryna wojenna 34

Teorie wojskowe (strategiczne) a doktryna wojenna 34

Ekonomia państwa a doktryna wojenna 35

Technika a doktryna wojenna 35

Zintegrowanie doktryny wojennej ze strategią narodową 35

Strategia a teoria złożoności 36

Rewolucja w sprawach wojskowych (RMA) 39

Cykliczność RMA 41

Rewolucja Militarna 43

Znaczenie i zadania historii wojskowości 45

Rozdział II. Początkowy okres I wojny światowej 48

Doświadczenia z wojen w latach 1861–1914 48

Amerykańska wojna secesyjna 1861–1865 49

Wojna rosyjsko-turecka 1877–1878 49

Wojna burska 1899–1902 50

Wojna japońsko-rosyjska 1904–1905 51

Wojny bałkańskie 1912–1913 53

Wnioski z wojen poprzedzających I wojnę światową 54

Nowe szyki piechoty 56

Doktryna francuska w 1914 r. 57

Doktryna brytyjska w 1914 r. 59

Doktryna niemiecka w 1914 r. 60

Zadanie dla kursantów Akademii Wojennej – Aufgabe 1894 r. 61

Manewry cesarskie w 1894 r. 63

Faza manewrowa I wojny światowej w 1914 r. 64

Bitwa graniczna w Alzacji i Lotaryngii 65

Bitwa łódzka 66

Bitwa pod Mons 66

Źródła doktryn wojennych Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec przed I wojną światową 67

Konfrontacja przedwojennych doktryn z rzeczywistością wojenną w 1914 r. 68

Proces tworzenia doktryn przed wybuchem I wojny światowej 68

Proces wdrażania doktryn przed wybuchem I wojny światowej 68

Ocena strategii Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec w początkowym okresie I wojny światowej 69

Rozdział III. Rewolucja doktrynalna na froncie zachodnim w latach 1917–1918 72

Alianckie próby przełamania impasu na zachodzie w latach 1915–1916 72

Wojna pozycyjna 72

Brytyjska ofensywa nad Sommą 73

Zmiana koncepcji prowadzenia działań obronnych przez armię niemiecką w 1917 r. 75

Doktryna „elastycznej obrony”. 75

Nowa brytyjska doktryna natarcia artyleryjskiego – Materialschlacht 80

Nawała ogniowa 80

Wał ogniowy 81

Ogień kontrbateryjny 82

Czołg – doświadczenia brytyjskie. Bitwa pod Cambrai – listopad 1917 r. 83

Nowa niemiecka doktryna natarcia – Stosstrupptaktik 84

Bitwa o Rygę 1917 r. 85

Bitwa pod Caporetto 1917 r. 85

Niemieckie ofensywy wiosenne w 1918 r. 86

Bitwa pod Amiens, 8 sierpnia 1918 r. – dojrzałość doktryny brytyjskiej 88

Proces wypracowywania i wdrażania doktryny w czasie I wojny światowej 89

Rewolucja militarna w czasie I wojny światowej w latach 1917–1918 91

Ocena strategii Wielkiej Brytanii i Niemiec podczas I wojny światowej 93

Rozdział IV. Bewegungskrieg czy bitwa metodyczna? 95

Rozwój niemieckiej doktryny wojennej w latach 1919–1940 95

Lekcje I wojny światowej 95

Reichswehra 1919–1935 95

Doktryna działań manewrowych 96

Doktryna operacyjna – Bewegungskrieg 97

Doktryna taktyczna 97

Przygotowania do remilitaryzacji 98

Wehrmacht 1935–1939 99

Powstanie wojsk pancernych 100

Powstanie Luftwaffe 101

Źródła niemieckiej doktryny 102

Nowa doktryna ofensywna 102

Wdrażanie doktryny 103

Rozwój francuskiej doktryny wojennej w latach 1919–1940 105

Wnioski dotyczące powstawania i wdrażania niemieckiej doktryny wojennej 105

Ustawa o obronie narodowej 106

Uniwersytet Obrony Narodowej i jego rola we wdrażaniu doktryny 107

System szkoleniowo-mobilizacyjny Francji 109

Naród pod bronią 109

Szkolenie żołnierzy 109

Armia rezerwowa 110

Doktryna francuska – wymiar strategiczny i linia Maginota 111

Doktryna francuska – wymiar taktyczno-operacyjny 114

Bitwa metodyczna i siła ognia 114

Mechanizacja armii 115

Doktryna sił powietrznych 118

Źródła doktryny francuskiej 119

Wprowadzanie doktryny 120

Kampania francuska w 1940 r. 121

Dopracowanie niemieckich założeń doktrynalnych w okresie „dziwnej wojny” na podstawie kampanii w Polsce 121

Powstawanie i wdrażanie francuskiej doktryny wojennej – wnioski 121

Plany sprzymierzonych – Plan E, Plan D, Wariant Breda 123

Stosunek sił przeciwników 123

Plan niemiecki – Fall Gelb 124

Bitwa we Flandrii – maj 1940 r. 126

Wnioski z kampanii francuskiej w 1940 r. 126

Niemiecka rewolucja doktrynalna w latach 1919–1940 r. – aspekt RMA 128

Ocena strategii Francji i Niemiec w 1940 r. 129

Rozdział V. Droga do Jom Kippur 132

Wojna w 1948 r. 132

Wojna w 1956 r. 134

Wojna sześciodniowa 135

Wojna na wyczerpanie 140

Linia Bar-Lewa 141

Doktryna izraelska w 1973 r. 142

Źródła doktryny 142

Podstawowe założenia doktryny wojennej Izraela w 1973 r. 143

Izraelska doktryna wojenna w 1973 r. 144

Doktryna wojenna Egiptu w 1973 r. 145

Decyzja polityczna dotycząca wojny z Izraelem 145

Analiza strategiczna 146

Podstawowe założenia doktryny wojennej Egiptu w 1973 r. 146

Doktryna wojenna Egiptu w 1973 r. 147

Wojna Jom Kippur 6–25.10.1973 r. 150

Pierwsza faza działań na Synaju 6–9.10.1973 r. 150

Kontrofensywa izraelska 15–24.10.1973 r. 152

Ofensywa egipska 14.10.1973 r. 152

Pauza operacyjna 10–13.10.1973 r. 152

Wnioski z wojny Jom Kippur 154

Doktryna wojenna Izraela 154

Ocena strategiczna Egiptu i Izraela podczas wojny Jom Kippur 156

Doktryna wojenna Egiptu 156

Rozdział VI. Bitwa Powietrzno-Lądowa 159

Zmiany doktrynalne w armii amerykańskiej w latach 1946–1976 159

Powstanie TRADOC w 1973 r. – jego rola i zadania 160

Sytuacja armii amerykańskiej w latach 1972–1973 160

Proces wypracowywania doktryny Aktywnej Obrony 161

Faza I: 1973–1974 161

Faza II: 1975–1976 163

Doktryna Aktywnej Obrony na podstawie FM 100-5 Operacje 164

Doktryna Bitwy Powietrzno-Lądowej 166

FM 100-5 wersja z 1982 r. 166

Krytyka doktryny Aktywnej Obrony i rozpoczęcie prac nad nowym regulaminem FM 100-5 166

FM 100-5 wersja z 1986 r. 168

Wdrażanie doktryny w armii amerykańskiej w latach 1973–1991 169

Narodowe Centrum Treningowe (NTC) 169

System szkolenia podoficerów 169

Szkoleniowy Program Dowodzenia Bitwą (BCTP) 170

Iracka doktryna wojenna na podstawie działań wojennych przeciwko Iranowi w latach 1980–1988 171

Szkolenie oficerów sztabowych (SAMS) 171

Armia iracka na Kuwejckim TDW w latach 1990–91 173

Planowanie strategiczno-operacyjne oraz struktura dowodzenia wojsk sprzymierzonych na Kuwejckim TDW 174

Armia amerykańska na Kuwejckim TDW w przeddzień operacji „Pustynny Miecz” 175

Działania bojowe 24–28 lutego 1991 r. – „Pustynny Miecz” 176

Doktryna Bitwy Powietrzno-Lądowej w aspekcie operacyjnym podczas „Pustynnej Burzy” 178

Bitwa pod Easting 73 jako przykład doktryny Bitwy Powietrzno-Lądowej w aspekcie taktycznym oraz teorii nieliniowości 179

Bitwa pod Easting 73 – analiza scenariuszowa 181

Tworzenie i wprowadzanie doktryny w armii USA w latach 1973–1991 183

Bitwa pod Easting 73 – wnioski 183

Doktryna Bitwy Powietrzno-Lądowej – podsumowanie 187

Wojna w Zatoce Perskiej a teoria RMA 187

Ocena strategiczna USA i Iraku podczas wojny w Zatoce Perskiej w 1991 r. 188

Rozdział VII. Trafność i wiarygodność doktryny 190

Podsumowanie badań 190

Przyczyny tworzenia nowej doktryny 190

Przegrana wojna 191

Groźba przegranej w wojnie 192

Zagrożenie w czasie pokoju 192

Postęp techniczny 193

Zmiana status quo 193

Charakter nowej doktryny 194

Przyczyny tworzenia nowej doktryny – podsumowanie 194

Doktryna obronna 195

Doktryna ofensywna 195

Homogeniczność doktryny wojennej 195

Korelacja między doktryną obronną a zagrożeniem w czasie pokoju 196

Źródła nowej doktryny 197

Korelacja między doktryną ofensywną a chęcią zmiany status quo 197

Wnioski dotyczące wyboru rodzaju doktryny wojennej 197

Geografia i geopolityka 198

Historia 198

Ostatni (bieżący) konflikt zbrojny 198

Technika 198

Proces wypracowywania (tworzenia) doktryny 199

Wnioski dotyczące źródeł nowej doktryny wojennej 199

Współczesne konflikty zbrojne 199

Otwartość procesu doktrynalnego 200

Ukierunkowanie procesu doktrynalnego 200

Proces wdrażania doktryny 201

Manewry i ćwiczenia 201

Manewry i ćwiczenia 201

Wnioski dotyczące procesu wypracowywania (tworzenia) doktryny 201

Wskazówki doktrynalne 201

Morale i wyszkolenie 202

Nowe instytucje 202

Cechy doktryny 203

Nowa organizacja sił zbrojnych 203

Wnioski dotyczące procesu wdrażania doktryny 203

Innowacyjność 204

Praktyka 204

Teoria 204

Integracja ze strategią 205

Nieliniowość 205

Rewolucja w sprawach wojskowych 205

Wnioski dotyczące cech doktryny 205

Ocena skuteczności doktryny 206

Militarny wynik konfrontacji zbrojnej 206

Poziom strat w wyniku konfrontacji zbrojnej 206

Stosunek sił podczas bitwy/kampanii/wojny 206

Osiągnięcie celów politycznych 207

Źródła wiarygodności i skuteczności doktryny wojennej 208

Wnioski dotyczące oceny skuteczności doktryny 208

Źródła wiarygodności i skuteczności doktryny wojennej w czasie pokoju 209

Źródła wiarygodności i skuteczności doktryny wojennej w czasie wojny 211

Sposoby wypracowywania i wdrażania doktryny wojennej 213

Sposoby wypracowywania i wdrażania doktryny wojennej w czasie pokoju 213

Sposoby wypracowywania i wdrażania doktryny wojennej w czasie wojny 214

Ewolucja czy rewolucja? 215

Model doktrynalny 216

Zakończenie 220

Bibliografia 222

Przypisy 231