"Zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży"

Identyfikator Librowy: 230489

Spis treści

Autorzy 6

Przedmowa 12

CZĘŚĆ I. DIAGNOZA 28

1. Diagnoza psychologiczna dziecka – Natalia Józefacka 30

1.1. Wprowadzenie 30

1.2. Etapy postępowania w diagnozie klinicznej 31

1.2.1. Prediagnoza 32

1.2.2. Rozmowa i obserwacja 32

1.2.3. Metody testowe i kwestionariuszowe 43

Piśmiennictwo 52

2. Kliniczna diagnoza psychologiczna dzieci starszych i młodzieży – Agnieszka Kałwa 54

2.1. Wprowadzenie 54

2.2. Cel i kontekst diagnozy klinicznej 55

2.3. Metody diagnozy psychologicznej 57

2.3.1. Wywiad kliniczny 58

2.3.2. Obserwacja zachowania badanego 58

2.3.3. Testy standaryzowane, analiza ilościowa i jakościowa 59

2.3.4. Skale oceny inteligencji 60

2.3.5. Wybrane metody diagnozy funkcji poznawczych 64

2.3.6. Ocena objawów psychopatologicznych 70

2.3.7. Badanie osobowości 71

2.4. Podsumowanie 75

Piśmiennictwo 76

3. Badanie psychiatryczne małego dziecka – Izabela Łucka 78

Piśmiennictwo 85

4. Badanie psychiatryczne dziecka w wieku szkolnym i adolescenta – Anna Bogucka-Bonikowska 86

4.1. Wprowadzenie 86

4.2. Wstępna część badania psychiatrycznego 87

4.3. Wywiad od rodziców/opiekunów 89

4.4. Wywiad diagnostyczny od dziecka w wieku szkolnym i nastolatka 91

4.5. Ocena stanu psychicznego 94

4.6. Informacje ze szkoły i z innych źródeł 96

4.7. Wywiad medyczny i ocena stanu fizycznego – badanie fizykalne i neurologiczne 96

4.7.1. Badanie skóry, włosów i paznokci 97

4.7.2. Badanie głowy, oczu, nosa i gardła 98

4.7.3. Badanie szyi, klatki piersiowej i brzucha 99

4.7.4. Badanie narządów płciowych 99

4.7.5. Badanie neurologiczne 99

4.7.6. Badania diagnostyczne 99

4.8. Postawienie diagnozy klinicznej i konceptualizacja 100

4.9. Psychoedukacja i plan leczenia 101

Piśmiennictwo 102

4.10. Podsumowanie 102

5. Badania dodatkowe w psychiatrii – Agnieszka Jarząbek-Cudo, Barbara Remberk 104

5.1. Wprowadzenie 104

5.2. Badanie przedmiotowe 105

5.3. Podstawowe badania laboratoryjne 105

5.4. Ocena układu krążenia – badanie EKG i ECHO serca 106

5.5. Badanie EEG 107

5.6. Badania neuroobrazowe 108

5.7. Pogłębienie diagnozy i wykluczenie przyczyn somatycznych prezentowanych objawów 109

5.7.1. Pogłębienie diagnozy pediatrycznej 110

5.7.2. Pogłębienie diagnozy neurologicznej 111

5.7.3. Pogłębienie diagnozy w zakresie schorzeń uwarunkowanych genetycznie 111

Piśmiennictwo 112

5.8. Monitorowanie leczenia 112

CZĘŚĆ II. LECZENIE ZABURZEŃ 114

6. Screening i pierwsza interwencja w gabinecie pediatrycznym – Natalia Józefacka 116

6.1. Wprowadzenie 116

6.2. Autyzm 117

6.2.1. Małe dziecko z autyzmem – funkcjonowanie 118

6.2.2. Grupa ryzyka 120

6.2.3. Rozpoznawanie autyzmu – postępowanie 121

6.3. Depresja poporodowa 123

Piśmiennictwo 125

ZAŁĄCZNIK NR 1 126

7. Zespoły genetyczne z manifestacją psychiatryczną – Maja Krefft 130

7.1. Wprowadzenie 130

7.2. Zespół Downa 131

7.2.1. Charakterystyka zespołu 131

7.2.2. Zaburzenia psychiczne u pacjentów z zespołem Downa 132

7.3. Zespół mikrodelecji 22q11.2 133

7.3.1. Charakterystyka zespołu 133

7.3.2. Zaburzenia psychiczne towarzyszące zespołowi mikrodelecji 22q11.2 133

7.4. Zespół łamliwego chromosomu X 134

7.4.1. Charakterystyka zespołu 134

7.4.2. Zaburzenia psychiczne występujące w zespole łamliwego chromosomu X 135

7.5. Zespół Pradera–Willego 136

7.5.1. Charakterystyka zespołu 136

7.5.2. Zaburzenia psychiczne występujące w zespole Pradera–Willego 136

7.6. Zespół Williamsa–Beurena 137

7.6.1. Charakterystyka zespołu 137

7.6.2. Zaburzenia psychiczne występujące w zespole Williamsa–Beurena 138

7.7. Podsumowanie 139

Piśmiennictwo 145

8. Postępowanie w zaburzeniach psychicznych o podłożu organicznym – Joanna Brągoszewska, Anna Gralewicz 146

8.1. Wpływ zaburzeń organicznych na funkcjonowanie psychiczne dziecka i jego rodziny 146

8.2. Postępowanie w przypadku badania dziecka z podejrzeniem współwystępowania choroby neurodegeneracyjnej lub somatycznej – przyczyny zaburzeń psychicznych 149

8.2.1. Wywiad 149

8.2.2. Badanie pacjenta 150

8.2.3. Farmakoterapia 153

8.2.4. Wsparcie pacjenta w poszukiwaniu pomocy 154

Piśmiennictwo 155

9. Postępowanie w przypadku uzależnień i nadużywania substancji psychoaktywnych – Katarzyna Weterle-Smolińska, Zbigniew Michalczyk 156

9.1. Dane statystyczne 156

9.2. Klasyfikacja 157

9.3. Podział substancji psychoaktywnych 159

9.4. Nowe substancje psychoaktywne 159

9.5. Uzależnienie jako proces. Główne pojęcia w psychiatrii związane z zażywaniem SPA 161

9.6. Działanie substancji psychoaktywnych na organizm. Szkody zdrowotne związane z używaniem narkotyków 163

9.7. Przyczyny i postępowanie w przypadku zażywania SPA 164

9.7.1. Przyczyny używania SPA 165

9.7.2. Postępowanie w przypadku używania SPA 166

9.8. Przyczyny uzależnienia od SPA 168

9.9. Postępowanie w przypadku uzależnienia od SPA 169

Piśmiennictwo 172

9.10. Postępowanie w przypadku zażycia / ostrego zatrucia SPA 172

10. Zaburzenia psychotyczne – Barbara Remberk, Katarzyna Wójcicka 176

10.1. Definicja 176

10.2. Objawy charakterystyczne dla schizofrenii 178

10.3. Inne zaburzenia psychotyczne 181

10.4. Diagnoza różnicowa zaburzeń psychotycznych 182

10.5. Badania dodatkowe 183

10.6. Leczenie zaburzeń psychotycznych 184

10.6.1. Farmakoterapia 184

10.6.2. Oddziaływania niefarmakologiczne 188

10.6.3. Wybór miejsca leczenia 189

10.7. Wpływ choroby na funkcjonowanie szkolne i możliwe interwencje 190

10.8. Przebieg schizofrenii i rokowanie 190

10.9. Objawy i leczenie katatonii 191

Piśmiennictwo 192

10.10. Zaburzenia psychotyczne spoza spektrum schizofrenii 192

11. Zaburzenia afektywne – Anna Zofia Antosik-Wójcińska 194

11.1. Definicja 194

11.2. Rozpoznawanie zaburzeń afektywnych 195

11.2.1. Rozpoznanie depresji według ICD-10 197

11.2.2. Choroba afektywna dwubiegunowa 199

11.3. Leczenie zaburzeń afektywnych w populacji dzieci i młodzieży 201

11.3.1. Leczenie epizodu depresyjnego 201

11.3.2. Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej 204

11.4. Leczenie podtrzymujące 206

11.5. Rokowanie 207

Piśmiennictwo 208

12. Zaburzenia lękowe: lęk separacyjny, lęk uogólniony, fobie – Anita Bryńska 210

12.1. Wprowadzenie 210

12.2. Lęk przed separacją w dzieciństwie 211

12.3. Uogólnione zaburzenie lękowe 212

12.4. Zaburzenia lękowe w postaci fobii 214

Piśmiennictwo 216

13. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne – Anita Bryńska 218

13.1. Klasyfikacja 218

13.2. Obraz kliniczny 219

13.3. Epidemiologia 220

13.4. Etiologia 220

13.5. Leczenie 222

Piśmiennictwo 224

14. Zaburzenie stresowe pourazowe – Łukasz Konowałek 226

14.1. Czym jest PTSD? 226

14.2. Co powinno wzbudzić podejrzenia? 228

14.3. Trudności w kontakcie z pacjentem z doświadczeniem traumy 230

14.4. Leczenie PTSD – planowanie i wdrożenie 232

Piśmiennictwo 233

15. Zaburzenia adaptacyjne – Anna Borowska 234

15.1. Istota zaburzenia 234

15.2. Rozpoznanie 234

15.2.1. Kryteria diagnostyczne 234

15.2.2. Kwestionariusz ADNM-20 239

15.3. Czynniki ryzyka 242

15.4. Rozpowszechnienie 243

15.5. Obraz kliniczny 244

15.6. Leczenie 245

Piśmiennictwo 246

16. Zaburzenia konwersyjne u dzieci i młodzieży – Mariola Skowrońska 248

16.1. Wprowadzenie 248

16.2. Etiologia 251

16.3. Model bio-psycho-społeczny 252

16.3.1. Czynniki biologiczne 252

16.3.2. Czynniki psychologiczne 253

16.3.3. Czynniki społeczne 255

16.4. Rozpowszechnienie zaburzeń konwersyjnych 256

16.5. Objawy 256

16.6. Diagnoza i terapia dzieci i młodzieży z zaburzeniami konwersyjnymi 257

Piśmiennictwo 258

17. Jadłowstręt psychiczny – Gabriela Jagielska 260

17.1. Wprowadzenie 260

17.2. Kryteria diagnostyczne jadłowstrętu psychicznego według ICD-10 i DSM-5 263

17.3. Proces diagnostyczny 264

17.4. Ocena stanu somatycznego 267

17.5. Ocena stanu odżywienia 268

17.6. Diagnoza różnicowa 270

17.7. Przebieg zaburzeń odżywiania 271

17.8. Powikłania 273

17.9. Leczenie 275

17.9.1. Postępowanie w początkowym okresie leczenia 275

17.9.2. Kwalifikacja do miejsca leczenia 277

17.9.3. Rehabilitacja żywieniowa 280

17.9.4. Realimentacja 281

17.9.5. Suplementacja mikroelementów i witamin 287

17.9.6. Monitorowanie stanu pacjenta 287

17.9.7. Psychoterapia 289

17.9.8. Farmakoterapia 291

Piśmiennictwo 292

18. Żarłoczność psychiczna i zespół napadowego objadania się – Gabriela Jagielska 296

18.1. Wprowadzenie 296

18.2. Kryteria diagnostyczne 297

18.3. Proces diagnostyczny 299

18.3.1. Ocena stanu somatycznego 299

18.3.2. Ocena stanu odżywienia 300

18.3.3. Diagnoza różnicowa 300

18.4. Przebieg żarłoczności psychicznej i psychogennego przejadania się 301

18.5. Leczenie 303

18.5.1. Postępowanie w początkowym okresie leczenia 303

18.5.2. Kwalifikacja do miejsca leczenia 303

18.5.3. Rehabilitacja żywieniowa 303

18.5.4. Monitorowanie stanu pacjenta 304

18.5.5. Psychoterapia 305

18.5.6. Farmakoterapia 306

Piśmiennictwo 307

19. Zaburzenia snu u dzieci – Marcin Żarowski 310

19.1. Wprowadzenie 310

19.2. Zaburzenia snu – charakterystyka i terapia 312

19.2.1. Bezsenność 312

19.2.2. Hipersomnie pochodzenia centralnego 313

19.2.3. Zaburzenia rytmu okołodobowego 318

19.2.4. Parasomnie 320

Piśmiennictwo 328

20. Zaburzenia osobowości w adolescencji – Anna Bogucka-Bonikowska 332

20.1. Wprowadzenie 332

20.2. Diagnoza 335

20.3. Przebieg 337

20.4. Zaburzenia współwystępujące 338

20.5. Etiologia 339

20.6. Leczenie 339

20.6.1. Psychoterapia 339

20.6.2. Leczenie farmakologiczne 340

Piśmiennictwo 342

20.7. Podsumowanie 342

21. Zagadnienia rozwoju psychoseksualnego dzieci i młodzieży – norma i patologia – Justyna Holka-Pokorska 344

21.1. Wprowadzenie 344

21.2. Modele rozwoju psychoseksualnego według Sigmunda Freuda i Erika Eriksona 345

21.3. Ekspresja seksualna w młodszym wieku 347

21.3.1. Masturbacja dziecięca 348

21.3.2. Zachowania orientacyjne 349

21.3.3. Zachowania interakcyjne 349

21.4. Zjawiska rozwoju psychoseksualnego okresu dorastania (adolescencji) 350

21.3.4. Twórczość dziecięca 350

21.5. Zaburzenia rozwoju psychoseksualnego 355

21.5.1. Erotyzacja dziecka 355

21.5.2. Seksualizacja dzieci i młodzieży 356

21.5.3. Patologiczna aktywność masturbacyjna 356

21.5.4. Fetyszyzm 357

21.5.5. Wykorzystanie seksualne 357

21.5.6. Homoseksualizm młodzieńczy 358

21.5.7. Zaburzenia ze spektrum autyzmu a seksualność 358

21.5.8. Zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie 360

21.5.9. Dysforia płci u dzieci – zaburzenia tożsamości płciowej (302.6 według DSM-5) 361

21.6. Ocena ekspresji seksualnej pod kątem normy rozwojowej 362

Piśmiennictwo 365

22. Niepełnosprawność intelektualna – Anna Gralewicz, Joanna Brągoszewska 366

22.1. Definicje 366

22.2. Diagnostyka 367

22.3. Częstość występowania 370

22.4. Etiologia 370

22.5. Objawy 371

22.6. Współwystępowanie 372

22.7. Postępowanie w razie podejrzenia niepełnosprawności intelektualnej 373

22.8. Diagnoza różnicowa 373

22.9. Funkcjonowanie na pograniczu normy intelektualnej 374

22.10. Postępowanie 375

22.10.1. Leczenie przyczynowe 376

22.10.2. Zachowania trudne 376

22.10.3. Leczenie farmakologiczne 378

22.10.4. Edukacja 379

22.10.5. Fizjoterapia, terapia zajęciowa 380

22.10.6. Terapia mowy 380

22.10.7. Wsparcie i edukacja rodziny 381

22.10.8. Podsumowanie 382

Piśmiennictwo 384

23. Zaburzenia ze spektrum autyzmu (całościowe zaburzenia rozwojowe) – Ewa Łukowska, Ewa Urbanowicz 386

23.1. Definicje 386

23.2. Etiopatogeneza 387

23.3. Objawy 387

23.4. Rozpoznanie 392

23.5. Rozpoznanie różnicowe 394

23.6. Terapia 395

23.6.1. Zalecenia ogólne 395

23.6.2. Leczenie farmakologiczne 396

Piśmiennictwo 398

24. Podstawy leczenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) / zaburzenia hiperkinetycznego – Artur Wiśniewski 400

24.1. Definicje i rozpoznanie 400

24.2. Częstotliwość występowania 401

24.3. Etiologia i objawy 402

24.4. Metody niefarmakologiczne w leczeniu zespołu hiperkinetycznego 403

24.5. Miejsce farmakoterapii w leczeniu ADHD 406

24.5.1. Leczenie farmakologiczne pierwszego rzutu 407

24.5.2. Leczenie farmakologiczne drugiego rzutu 414

24.5.3. Leczenie farmakologiczne trzeciego rzutu 415

24.6. ADHD i zaburzenia współistniejące 416

Piśmiennictwo 417

25. Zaburzenia zachowania – Artur Kołakowski 418

25.1. Wprowadzenie 418

25.2. Trudne zachowania i zachowania agresywne niespełniające kryteriów diagnostycznych 419

25.3. Zaburzenia zachowania w klasyfikacjach ICD-10 i DSM-5 420

25.4. Diagnoza behawioralna problemów z zachowaniem 423

25.5. Diagnoza różnicowa, współchorobowość 424

25.6. Wytyczne dotyczące leczenia, farmakoterapia 427

25.6.1. Praca z rodzicami. Warsztaty umiejętności rodzicielskich 428

25.6.2. Terapia z dzieckiem lub nastolatkiem 428

25.6.3. Inne oddziaływania 429

25.6.4. Farmakoterapia 430

Piśmiennictwo 431

26. Zaburzenia psychiczne u małych dzieci – Izabela Łucka 434

26.1. Wprowadzenie. Klasyfikacja DC:0–5 434

26.2. Wybrane zaburzenia kliniczne opisane na Osi I, podsumowanie kryteriów 438

26.2.1. Zaburzenia neurorozwojowe 438

26.2.2. Zaburzenia związane z przetwarzaniem bodźców sensorycznych 439

26.2.3. Zaburzenia lękowe w niemowlęctwie i we wczesnym dzieciństwie 442

26.2.4. Zaburzenia nastroju 445

26.2.5. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne i powiązane 447

26.2.6. Zaburzenia dotyczące snu, jedzenia i płaczu 448

26.2.7. Zaburzenia odżywiania we wczesnym dzieciństwie 449

26.2.8. Zaburzenia związane z doświadczeniem traumatycznym, stresem i deprywacją 451

26.3. Podsumowanie 457

26.2.9. Zaburzenia tworzenia relacji 457

Piśmiennictwo 459

27. Zaburzenia więzi – Olga Zaucha, Lidia Popek 460

27.1. Definicja 460

27.2. Etiologia i patogeneza 461

27.3. Objawy zaburzeń więzi 462

27.4. Rozpoznanie i rozpoznanie różnicowe 463

Piśmiennictwo 466

27.5. Leczenie 466

28. Mutyzm wybiórczy – Ewa Brzóska-Konkol, Agnieszka Lorek-Groniewska, Natalia Orlecka 468

28.1. Definicja, kryteria diagnostyczne w skrócie 468

28.2. Obraz kliniczny 469

28.2.1. Objawy typowe, podstawowe, patognomoniczne 469

28.2.2. Objawy towarzyszące i mniej typowe 470

28.2.3. Diagnoza różnicowa 470

28.2.4. Najczęstsze zaburzenia współistniejące 471

28.3. Badania dodatkowe 472

28.4. Leczenie 472

28.2.5. Stany nagłe 472

28.4.1. Leczenie niefarmakologiczne 472

28.5. Wpływ choroby na funkcjonowanie szkolne. Możliwe interwencje 474

28.4.2. Leczenie farmakologiczne 474

Piśmiennictwo 475

28.6. Przebieg choroby i rokowanie 475

29. Postępowanie w zaburzeniu tikowym – Paulina Miłkowska-Pindor 478

29.1. Definicja 478

29.2. Podział zaburzeń tikowych i częstotliwość występowania 478

29.3. Zespół Tourette’a 480

29.4. Współchorobowość 480

29.5. Diagnoza różnicowa 481

29.6. Etiologia 481

29.7. Leczenie 481

29.7.1. Psychoedukacja i terapia behawioralna 481

29.7.2. Leczenie farmakologiczne 482

Piśmiennictwo 487

30. Encopresis – zanieczyszczanie kałem – Agata Wawrzyniak, Urszula Szymańska 490

30.1. Definicja 490

30.2. Rozpoznanie 491

30.3. Epidemiologia 492

30.4. Patogeneza 492

30.5. Diagnostyka 493

30.5.1. Badanie podmiotowe 493

30.5.2. Badanie przedmiotowe 494

30.5.3. Badania dodatkowe 494

30.6. Metody leczenia 495

30.7. Związek encopresis z zaburzeniami emocjonalnymi 496

Piśmiennictwo 498

30.8. Rokowanie 498

31. Enuresis – moczenie nocne – Katarzyna Jobs, Urszula Szymańska 500

31.1. Definicje 500

31.2. Epidemiologia 502

31.3. Patogeneza – współczesne poglądy 502

31.4. Diagnostyka 505

31.5. Metody postępowania 507

31.5.1. Wstępne postępowanie niefarmakologiczne – uroterapia 507

31.5.2. Etap drugi – wybór dalszej metody leczenia 509

31.5.3. Wybór miejsca leczenia 510

31.6. Rokowanie 511

31.7. Związek moczenia nocnego z zaburzeniami zachowania i inne zaburzenia współistniejące 511

31.8. Wpływ choroby na funkcjonowanie szkolne/społeczne. Możliwe interwencje 512

Piśmiennictwo 513

32. Leki stosowane w psychiatrii dzieci i młodzieży – Barbara Remberk, Piotr Niwiński 516

32.1. Informacje ogólne 516

32.2. Rejestracja leków 516

32.3. Monitorowanie bezpieczeństwa leczenia 526

Piśmiennictwo 530

CZĘŚĆ III. STANY NAGŁE 532

33. Postępowanie w przypadku zagrożenia samobójstwem – Łukasz Szostakiewicz 534

33.1. Wprowadzenie 534

33.2. Samobójstwo jako problem zdrowia publicznego 537

33.3. Czynniki ryzyka prób samobójczych 538

33.4. Postępowanie z pacjentem zagrożonym samobójstwem – diagnoza 540

33.4.1. Postępowanie w sytuacji, gdy o próbie/zamiarach samobójczych dowiaduje się lekarz pierwszego kontaktu w swoim gabinecie 540

33.4.2. Postępowanie w przypadku ujawnienia myśli samobójczych w szkole 545

33.4.3. Konsultacja psychiatryczna 546

33.5. Postępowanie z pacjentem zagrożonym samobójstwem – interwencja 552

33.6. Postępowanie z pacjentem zagrożonym samobójstwem – psychoterapia 553

33.7. Postępowanie z pacjentem zagrożonym samobójstwem – farmakoterapia 554

38.8. Podsumowanie 555

Piśmiennictwo 556

34. Pobudzenie psychoruchowe i zaburzenia świadomości – Łukasz Szostakiewicz 560

34.1. Wprowadzenie 560

34.2. Pobudzenie psychoruchowe u dzieci i młodzieży 561

34.3. Zaburzenia świadomości 571

Piśmiennictwo 575

35. Ocena stanu psychicznego w przypadku samookaleczeń – Barbara Remberk 578

Piśmiennictwo 580

36. Chirurgiczne stany nagłe na oddziale psychiatrycznym – Paweł Białek 582

36.1. Wprowadzenie 582

36.2. Rany 582

36.2.1. Rany powierzchowne 583

36.3. Oparzenia 584

36.2.2. Rany głębokie 584

36.4. Zapalenia tkanek miękkich 585

36.4.1. Zanokcica 586

36.4.2. Zastrzał 586

36.4.3. Zapalenie wału paznokciowego palucha / wrastający paznokieć 586

36.4.4. Ropień w torbieli epidermalnej (zakażony kaszak) 587

36.4.5. Ropień w torbieli włosopochodnej 587

36.4.6. Zapalenie w miejscu dostępu naczyniowego 587

36.5. Ból brzucha 588

36.5.1. Diagnostyka 588

36.5.2. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego 591

36.5.3. Niedrożność przewodu pokarmowego 592

36.5.4. Ostre zapalenie trzustki (OZT) 593

36.6. Choroby odbytu 594

36.5.5. Połknięte ciało obce 594

36.6.1. Guzki krwawnicze i żylaki odbytu 595

36.6.2. Szczelina odbytu 595

36.7. Krwawienia w obrębie przewodu pokarmowego 596

36.6.3. Świąd odbytu 596

36.6.4. Ropień i przetoka okolicy odbytu 596

36.7.1. Krwawienie do górnego odcinka przewodu pokarmowego 596

36.7.2. Krwawienie do dolnego odcinka przewodu pokarmowego 597

36.8. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa 598

37. Ostre zatrucia i inne stany nagłe w pediatrii – Teresa Jackowska 602

37.1. Anafilaksja 602

37.1.1. Objawy i rozpoznanie 603

37.1.2. Leczenie ostrej anafilaksji 604

37.2. Biegunka 605

37.3. Drgawki 606

37.4. Hiperamonemia 607

37.5. Gorączka 609

37.5.1. Objawy towarzyszące i diagnostyka 609

37.7.2. Leki przeciwgorączkowe 610

37.6. Zatrucie paracetamolem (acetaminofenem) 612

37.7. Stan upojenia alkoholowego 615

37.8. Stan po spożyciu narkotyków 616

37.8.1. Marihuana 617

37.8.2. Amfetamina 617

37.9. Podejrzenie zatrucia nowymi substancjami psychoaktywnymi (NSP) – tzw. dopalaczami 618

37.8.3. Ecstasy (metylenodioksymetamfetamina, MDMA) 618

37.9.1. Charakterystyka i objawy 619

37.9.2. Mefedron 620

37.9.3. Jak pomagać osobie pod wpływem „dopalaczy” 621

37.9.4. Postępowanie z pacjentem pod wpływem „dopalaczy” 621

Piśmiennictwo 623

38. Stan po próbie samobójczej przez powieszenie. Podstawy resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) – Grzegorz Michalak 624

38.1. Wprowadzenie 624

38.2. Mechanizm śmierci w następstwie powieszenia 624

38.3. Postępowanie 626

38.3.1. Co należy zrobić? 626

38.4. Skutki związane z powieszeniem 633

38.3.2. Kiedy wezwać pomoc? 633

Piśmiennictwo 634

39. Przemoc w rodzinie, przemoc seksualna wobec dzieci, postępowanie wobec ofiar przemocy – Anita Bryńska 636

39.1. Definicje 636

39.2. Rodzaje przemocy, rozpowszechnienie zjawiska 638

39.2.1. Przemoc fizyczna 638

39.2.2. Zaniedbanie 640

39.2.3. Przeniesiony zespół Münchhausena 641

39.2.4. Przemoc seksualna 642

39.3. Rozpoznanie 644

39.2.5. Przemoc psychiczna (emocjonalna) 644

39.4. Czynniki ryzyka 646

39.5. Konsekwencje w obszarze zdrowia psychicznego 647

39.6. Postępowanie wobec ofiar przemocy 650

39.7. Procedury zakładania „Niebieskiej Karty” 656

Piśmiennictwo 657

CZĘŚĆ IV. ZAGADNIENIA ORGANIZACYJNE I PRAWNE 658

40. Organizacja systemu opieki zdrowotnej – Barbara Remberk, Anna Rozetti 660

40.1. System psychiatrycznej opieki zdrowotnej 660

40.2. Opieka koordynowana 664

40.3. Podsumowanie 665

Piśmiennictwo 669

41. Organizacja pomocy dla dzieci w ramach wczesnej interwencji – Sylwia Wrona 670

41.1. Wprowadzenie 670

41.2. Czym jest wczesna interwencja? 671

41.3. Resort zdrowia – wczesna interwencja 672

41.4. Resort oświaty – wczesne wspomaganie rozwoju 673

41.5. Ośrodki koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńcze 674

Piśmiennictwo 675

42. Organizacja systemu szkolnego – Elżbieta Kucińska, Renata Janik 678

42.1. Wprowadzenie 678

42.2. Edukacja obowiązkowa 678

42.3. Struktura systemu oświaty 679

42.4. Ochotnicze Hufce Pracy (OHP) 680

42.5. Edukacja domowa 681

42.6. Formy nauczania dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 681

42.7. Możliwości korzystania przez uczniów z pomocy psychologiczno- -pedagogicznej 683

42.8. Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia ucznia – wskazówki praktyczne 683

Piśmiennictwo 686

43. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w systemie edukacji – Magdalena Wałachowska 688

43.1. Zarys polskiego systemu kształcenia specjalnego 688

43.2. Definiowanie i klasyfikowanie niepełnosprawności intelektualnej 693

43.3. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim – charakterystyka psychopedagogiczna 695

43.4. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym i znacznym – charakterystyka psychopedagogiczna 698

43.5. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim – charakterystyka psychopedagogiczna 701

43.6. Podsumowanie 705

Piśmiennictwo 707

44. Przemoc szkolna – postępowanie – Elżbieta Kucińska, Renata Janik 710

44.1. Wprowadzenie 710

44.2. Kontekst przemocy szkolnej 710

44.3. Definicja przemocy i źródła przemocy szkolnej 711

44.4. Rodzaje przemocy szkolnej 713

44.5. Przemoc rówieśnicza 714

44.6. Ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży – przepisy i strategie 714

44.7. Postępowanie i rekomendacje 716

Piśmiennictwo 717

45. System pieczy zastępczej – Anna Nowicka-Skóra 720

45.1. Wprowadzenie 720

45.2. Rodziny zastępcze 721

45.3. Instytucjonalna piecza zastępcza 724

Piśmiennictwo 727

46. Uprawnienia sądu rodzinnego – Piotr Sierakowski 728

46.1. Wprowadzenie 728

46.2. Leczenie małoletnich 729

46.3. Leczenie nieletnich 731

Piśmiennictwo 733

47. Zgoda na leczenie, brak zgody na leczenie i przymus bezpośredni – Piotr Niwiński, Barbara Remberk 734

47.1. Zgoda na leczenie 734

47.2. Przymus bezpośredni 740

47.2.1. Podstawa prawna 740

47.2.2. Rodzaje przymusu bezpośredniego – definicje 740

47.2.3. Kiedy można stosować przymus bezpośredni i jakiego rodzaju 740

47.2.4. Kto decyduje 741

47.2.5. Kto wykonuje 744

47.2.6. Przebieg 744

47.2.7. Dokumentacja 746

Piśmiennictwo 747

47.2.8. Kontrola 747

48. Tajemnica lekarska – Piotr Niwiński 748

48.1. Definicje 748

48.2. Zakres tajemnicy lekarskiej i psychiatrycznej 749

48.3. Odstąpienie od tajemnicy lekarskiej i psychiatrycznej 750

48.4. Prawa opiekuna faktycznego 754

Piśmiennictwo 755

48.5. Przesłuchanie małoletniego 755

Skorowidz 758