"Zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży"
Identyfikator Librowy: 230489
Spis treści
Autorzy 6
Przedmowa 12
CZĘŚĆ I. DIAGNOZA 28
1. Diagnoza psychologiczna dziecka – Natalia Józefacka 30
1.1. Wprowadzenie 30
1.2. Etapy postępowania w diagnozie klinicznej 31
1.2.1. Prediagnoza 32
1.2.2. Rozmowa i obserwacja 32
1.2.3. Metody testowe i kwestionariuszowe 43
Piśmiennictwo 52
2. Kliniczna diagnoza psychologiczna dzieci starszych i młodzieży – Agnieszka Kałwa 54
2.1. Wprowadzenie 54
2.2. Cel i kontekst diagnozy klinicznej 55
2.3. Metody diagnozy psychologicznej 57
2.3.1. Wywiad kliniczny 58
2.3.2. Obserwacja zachowania badanego 58
2.3.3. Testy standaryzowane, analiza ilościowa i jakościowa 59
2.3.4. Skale oceny inteligencji 60
2.3.5. Wybrane metody diagnozy funkcji poznawczych 64
2.3.6. Ocena objawów psychopatologicznych 70
2.3.7. Badanie osobowości 71
2.4. Podsumowanie 75
Piśmiennictwo 76
3. Badanie psychiatryczne małego dziecka – Izabela Łucka 78
Piśmiennictwo 85
4. Badanie psychiatryczne dziecka w wieku szkolnym i adolescenta – Anna Bogucka-Bonikowska 86
4.1. Wprowadzenie 86
4.2. Wstępna część badania psychiatrycznego 87
4.3. Wywiad od rodziców/opiekunów 89
4.4. Wywiad diagnostyczny od dziecka w wieku szkolnym i nastolatka 91
4.5. Ocena stanu psychicznego 94
4.6. Informacje ze szkoły i z innych źródeł 96
4.7. Wywiad medyczny i ocena stanu fizycznego – badanie fizykalne i neurologiczne 96
4.7.1. Badanie skóry, włosów i paznokci 97
4.7.2. Badanie głowy, oczu, nosa i gardła 98
4.7.3. Badanie szyi, klatki piersiowej i brzucha 99
4.7.4. Badanie narządów płciowych 99
4.7.5. Badanie neurologiczne 99
4.7.6. Badania diagnostyczne 99
4.8. Postawienie diagnozy klinicznej i konceptualizacja 100
4.9. Psychoedukacja i plan leczenia 101
Piśmiennictwo 102
4.10. Podsumowanie 102
5. Badania dodatkowe w psychiatrii – Agnieszka Jarząbek-Cudo, Barbara Remberk 104
5.1. Wprowadzenie 104
5.2. Badanie przedmiotowe 105
5.3. Podstawowe badania laboratoryjne 105
5.4. Ocena układu krążenia – badanie EKG i ECHO serca 106
5.5. Badanie EEG 107
5.6. Badania neuroobrazowe 108
5.7. Pogłębienie diagnozy i wykluczenie przyczyn somatycznych prezentowanych objawów 109
5.7.1. Pogłębienie diagnozy pediatrycznej 110
5.7.2. Pogłębienie diagnozy neurologicznej 111
5.7.3. Pogłębienie diagnozy w zakresie schorzeń uwarunkowanych genetycznie 111
Piśmiennictwo 112
5.8. Monitorowanie leczenia 112
CZĘŚĆ II. LECZENIE ZABURZEŃ 114
6. Screening i pierwsza interwencja w gabinecie pediatrycznym – Natalia Józefacka 116
6.1. Wprowadzenie 116
6.2. Autyzm 117
6.2.1. Małe dziecko z autyzmem – funkcjonowanie 118
6.2.2. Grupa ryzyka 120
6.2.3. Rozpoznawanie autyzmu – postępowanie 121
6.3. Depresja poporodowa 123
Piśmiennictwo 125
ZAŁĄCZNIK NR 1 126
7. Zespoły genetyczne z manifestacją psychiatryczną – Maja Krefft 130
7.1. Wprowadzenie 130
7.2. Zespół Downa 131
7.2.1. Charakterystyka zespołu 131
7.2.2. Zaburzenia psychiczne u pacjentów z zespołem Downa 132
7.3. Zespół mikrodelecji 22q11.2 133
7.3.1. Charakterystyka zespołu 133
7.3.2. Zaburzenia psychiczne towarzyszące zespołowi mikrodelecji 22q11.2 133
7.4. Zespół łamliwego chromosomu X 134
7.4.1. Charakterystyka zespołu 134
7.4.2. Zaburzenia psychiczne występujące w zespole łamliwego chromosomu X 135
7.5. Zespół Pradera–Willego 136
7.5.1. Charakterystyka zespołu 136
7.5.2. Zaburzenia psychiczne występujące w zespole Pradera–Willego 136
7.6. Zespół Williamsa–Beurena 137
7.6.1. Charakterystyka zespołu 137
7.6.2. Zaburzenia psychiczne występujące w zespole Williamsa–Beurena 138
7.7. Podsumowanie 139
Piśmiennictwo 145
8. Postępowanie w zaburzeniach psychicznych o podłożu organicznym – Joanna Brągoszewska, Anna Gralewicz 146
8.1. Wpływ zaburzeń organicznych na funkcjonowanie psychiczne dziecka i jego rodziny 146
8.2. Postępowanie w przypadku badania dziecka z podejrzeniem współwystępowania choroby neurodegeneracyjnej lub somatycznej – przyczyny zaburzeń psychicznych 149
8.2.1. Wywiad 149
8.2.2. Badanie pacjenta 150
8.2.3. Farmakoterapia 153
8.2.4. Wsparcie pacjenta w poszukiwaniu pomocy 154
Piśmiennictwo 155
9. Postępowanie w przypadku uzależnień i nadużywania substancji psychoaktywnych – Katarzyna Weterle-Smolińska, Zbigniew Michalczyk 156
9.1. Dane statystyczne 156
9.2. Klasyfikacja 157
9.3. Podział substancji psychoaktywnych 159
9.4. Nowe substancje psychoaktywne 159
9.5. Uzależnienie jako proces. Główne pojęcia w psychiatrii związane z zażywaniem SPA 161
9.6. Działanie substancji psychoaktywnych na organizm. Szkody zdrowotne związane z używaniem narkotyków 163
9.7. Przyczyny i postępowanie w przypadku zażywania SPA 164
9.7.1. Przyczyny używania SPA 165
9.7.2. Postępowanie w przypadku używania SPA 166
9.8. Przyczyny uzależnienia od SPA 168
9.9. Postępowanie w przypadku uzależnienia od SPA 169
Piśmiennictwo 172
9.10. Postępowanie w przypadku zażycia / ostrego zatrucia SPA 172
10. Zaburzenia psychotyczne – Barbara Remberk, Katarzyna Wójcicka 176
10.1. Definicja 176
10.2. Objawy charakterystyczne dla schizofrenii 178
10.3. Inne zaburzenia psychotyczne 181
10.4. Diagnoza różnicowa zaburzeń psychotycznych 182
10.5. Badania dodatkowe 183
10.6. Leczenie zaburzeń psychotycznych 184
10.6.1. Farmakoterapia 184
10.6.2. Oddziaływania niefarmakologiczne 188
10.6.3. Wybór miejsca leczenia 189
10.7. Wpływ choroby na funkcjonowanie szkolne i możliwe interwencje 190
10.8. Przebieg schizofrenii i rokowanie 190
10.9. Objawy i leczenie katatonii 191
Piśmiennictwo 192
10.10. Zaburzenia psychotyczne spoza spektrum schizofrenii 192
11. Zaburzenia afektywne – Anna Zofia Antosik-Wójcińska 194
11.1. Definicja 194
11.2. Rozpoznawanie zaburzeń afektywnych 195
11.2.1. Rozpoznanie depresji według ICD-10 197
11.2.2. Choroba afektywna dwubiegunowa 199
11.3. Leczenie zaburzeń afektywnych w populacji dzieci i młodzieży 201
11.3.1. Leczenie epizodu depresyjnego 201
11.3.2. Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej 204
11.4. Leczenie podtrzymujące 206
11.5. Rokowanie 207
Piśmiennictwo 208
12. Zaburzenia lękowe: lęk separacyjny, lęk uogólniony, fobie – Anita Bryńska 210
12.1. Wprowadzenie 210
12.2. Lęk przed separacją w dzieciństwie 211
12.3. Uogólnione zaburzenie lękowe 212
12.4. Zaburzenia lękowe w postaci fobii 214
Piśmiennictwo 216
13. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne – Anita Bryńska 218
13.1. Klasyfikacja 218
13.2. Obraz kliniczny 219
13.3. Epidemiologia 220
13.4. Etiologia 220
13.5. Leczenie 222
Piśmiennictwo 224
14. Zaburzenie stresowe pourazowe – Łukasz Konowałek 226
14.1. Czym jest PTSD? 226
14.2. Co powinno wzbudzić podejrzenia? 228
14.3. Trudności w kontakcie z pacjentem z doświadczeniem traumy 230
14.4. Leczenie PTSD – planowanie i wdrożenie 232
Piśmiennictwo 233
15. Zaburzenia adaptacyjne – Anna Borowska 234
15.1. Istota zaburzenia 234
15.2. Rozpoznanie 234
15.2.1. Kryteria diagnostyczne 234
15.2.2. Kwestionariusz ADNM-20 239
15.3. Czynniki ryzyka 242
15.4. Rozpowszechnienie 243
15.5. Obraz kliniczny 244
15.6. Leczenie 245
Piśmiennictwo 246
16. Zaburzenia konwersyjne u dzieci i młodzieży – Mariola Skowrońska 248
16.1. Wprowadzenie 248
16.2. Etiologia 251
16.3. Model bio-psycho-społeczny 252
16.3.1. Czynniki biologiczne 252
16.3.2. Czynniki psychologiczne 253
16.3.3. Czynniki społeczne 255
16.4. Rozpowszechnienie zaburzeń konwersyjnych 256
16.5. Objawy 256
16.6. Diagnoza i terapia dzieci i młodzieży z zaburzeniami konwersyjnymi 257
Piśmiennictwo 258
17. Jadłowstręt psychiczny – Gabriela Jagielska 260
17.1. Wprowadzenie 260
17.2. Kryteria diagnostyczne jadłowstrętu psychicznego według ICD-10 i DSM-5 263
17.3. Proces diagnostyczny 264
17.4. Ocena stanu somatycznego 267
17.5. Ocena stanu odżywienia 268
17.6. Diagnoza różnicowa 270
17.7. Przebieg zaburzeń odżywiania 271
17.8. Powikłania 273
17.9. Leczenie 275
17.9.1. Postępowanie w początkowym okresie leczenia 275
17.9.2. Kwalifikacja do miejsca leczenia 277
17.9.3. Rehabilitacja żywieniowa 280
17.9.4. Realimentacja 281
17.9.5. Suplementacja mikroelementów i witamin 287
17.9.6. Monitorowanie stanu pacjenta 287
17.9.7. Psychoterapia 289
17.9.8. Farmakoterapia 291
Piśmiennictwo 292
18. Żarłoczność psychiczna i zespół napadowego objadania się – Gabriela Jagielska 296
18.1. Wprowadzenie 296
18.2. Kryteria diagnostyczne 297
18.3. Proces diagnostyczny 299
18.3.1. Ocena stanu somatycznego 299
18.3.2. Ocena stanu odżywienia 300
18.3.3. Diagnoza różnicowa 300
18.4. Przebieg żarłoczności psychicznej i psychogennego przejadania się 301
18.5. Leczenie 303
18.5.1. Postępowanie w początkowym okresie leczenia 303
18.5.2. Kwalifikacja do miejsca leczenia 303
18.5.3. Rehabilitacja żywieniowa 303
18.5.4. Monitorowanie stanu pacjenta 304
18.5.5. Psychoterapia 305
18.5.6. Farmakoterapia 306
Piśmiennictwo 307
19. Zaburzenia snu u dzieci – Marcin Żarowski 310
19.1. Wprowadzenie 310
19.2. Zaburzenia snu – charakterystyka i terapia 312
19.2.1. Bezsenność 312
19.2.2. Hipersomnie pochodzenia centralnego 313
19.2.3. Zaburzenia rytmu okołodobowego 318
19.2.4. Parasomnie 320
Piśmiennictwo 328
20. Zaburzenia osobowości w adolescencji – Anna Bogucka-Bonikowska 332
20.1. Wprowadzenie 332
20.2. Diagnoza 335
20.3. Przebieg 337
20.4. Zaburzenia współwystępujące 338
20.5. Etiologia 339
20.6. Leczenie 339
20.6.1. Psychoterapia 339
20.6.2. Leczenie farmakologiczne 340
Piśmiennictwo 342
20.7. Podsumowanie 342
21. Zagadnienia rozwoju psychoseksualnego dzieci i młodzieży – norma i patologia – Justyna Holka-Pokorska 344
21.1. Wprowadzenie 344
21.2. Modele rozwoju psychoseksualnego według Sigmunda Freuda i Erika Eriksona 345
21.3. Ekspresja seksualna w młodszym wieku 347
21.3.1. Masturbacja dziecięca 348
21.3.2. Zachowania orientacyjne 349
21.3.3. Zachowania interakcyjne 349
21.4. Zjawiska rozwoju psychoseksualnego okresu dorastania (adolescencji) 350
21.3.4. Twórczość dziecięca 350
21.5. Zaburzenia rozwoju psychoseksualnego 355
21.5.1. Erotyzacja dziecka 355
21.5.2. Seksualizacja dzieci i młodzieży 356
21.5.3. Patologiczna aktywność masturbacyjna 356
21.5.4. Fetyszyzm 357
21.5.5. Wykorzystanie seksualne 357
21.5.6. Homoseksualizm młodzieńczy 358
21.5.7. Zaburzenia ze spektrum autyzmu a seksualność 358
21.5.8. Zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie 360
21.5.9. Dysforia płci u dzieci – zaburzenia tożsamości płciowej (302.6 według DSM-5) 361
21.6. Ocena ekspresji seksualnej pod kątem normy rozwojowej 362
Piśmiennictwo 365
22. Niepełnosprawność intelektualna – Anna Gralewicz, Joanna Brągoszewska 366
22.1. Definicje 366
22.2. Diagnostyka 367
22.3. Częstość występowania 370
22.4. Etiologia 370
22.5. Objawy 371
22.6. Współwystępowanie 372
22.7. Postępowanie w razie podejrzenia niepełnosprawności intelektualnej 373
22.8. Diagnoza różnicowa 373
22.9. Funkcjonowanie na pograniczu normy intelektualnej 374
22.10. Postępowanie 375
22.10.1. Leczenie przyczynowe 376
22.10.2. Zachowania trudne 376
22.10.3. Leczenie farmakologiczne 378
22.10.4. Edukacja 379
22.10.5. Fizjoterapia, terapia zajęciowa 380
22.10.6. Terapia mowy 380
22.10.7. Wsparcie i edukacja rodziny 381
22.10.8. Podsumowanie 382
Piśmiennictwo 384
23. Zaburzenia ze spektrum autyzmu (całościowe zaburzenia rozwojowe) – Ewa Łukowska, Ewa Urbanowicz 386
23.1. Definicje 386
23.2. Etiopatogeneza 387
23.3. Objawy 387
23.4. Rozpoznanie 392
23.5. Rozpoznanie różnicowe 394
23.6. Terapia 395
23.6.1. Zalecenia ogólne 395
23.6.2. Leczenie farmakologiczne 396
Piśmiennictwo 398
24. Podstawy leczenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) / zaburzenia hiperkinetycznego – Artur Wiśniewski 400
24.1. Definicje i rozpoznanie 400
24.2. Częstotliwość występowania 401
24.3. Etiologia i objawy 402
24.4. Metody niefarmakologiczne w leczeniu zespołu hiperkinetycznego 403
24.5. Miejsce farmakoterapii w leczeniu ADHD 406
24.5.1. Leczenie farmakologiczne pierwszego rzutu 407
24.5.2. Leczenie farmakologiczne drugiego rzutu 414
24.5.3. Leczenie farmakologiczne trzeciego rzutu 415
24.6. ADHD i zaburzenia współistniejące 416
Piśmiennictwo 417
25. Zaburzenia zachowania – Artur Kołakowski 418
25.1. Wprowadzenie 418
25.2. Trudne zachowania i zachowania agresywne niespełniające kryteriów diagnostycznych 419
25.3. Zaburzenia zachowania w klasyfikacjach ICD-10 i DSM-5 420
25.4. Diagnoza behawioralna problemów z zachowaniem 423
25.5. Diagnoza różnicowa, współchorobowość 424
25.6. Wytyczne dotyczące leczenia, farmakoterapia 427
25.6.1. Praca z rodzicami. Warsztaty umiejętności rodzicielskich 428
25.6.2. Terapia z dzieckiem lub nastolatkiem 428
25.6.3. Inne oddziaływania 429
25.6.4. Farmakoterapia 430
Piśmiennictwo 431
26. Zaburzenia psychiczne u małych dzieci – Izabela Łucka 434
26.1. Wprowadzenie. Klasyfikacja DC:0–5 434
26.2. Wybrane zaburzenia kliniczne opisane na Osi I, podsumowanie kryteriów 438
26.2.1. Zaburzenia neurorozwojowe 438
26.2.2. Zaburzenia związane z przetwarzaniem bodźców sensorycznych 439
26.2.3. Zaburzenia lękowe w niemowlęctwie i we wczesnym dzieciństwie 442
26.2.4. Zaburzenia nastroju 445
26.2.5. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne i powiązane 447
26.2.6. Zaburzenia dotyczące snu, jedzenia i płaczu 448
26.2.7. Zaburzenia odżywiania we wczesnym dzieciństwie 449
26.2.8. Zaburzenia związane z doświadczeniem traumatycznym, stresem i deprywacją 451
26.3. Podsumowanie 457
26.2.9. Zaburzenia tworzenia relacji 457
Piśmiennictwo 459
27. Zaburzenia więzi – Olga Zaucha, Lidia Popek 460
27.1. Definicja 460
27.2. Etiologia i patogeneza 461
27.3. Objawy zaburzeń więzi 462
27.4. Rozpoznanie i rozpoznanie różnicowe 463
Piśmiennictwo 466
27.5. Leczenie 466
28. Mutyzm wybiórczy – Ewa Brzóska-Konkol, Agnieszka Lorek-Groniewska, Natalia Orlecka 468
28.1. Definicja, kryteria diagnostyczne w skrócie 468
28.2. Obraz kliniczny 469
28.2.1. Objawy typowe, podstawowe, patognomoniczne 469
28.2.2. Objawy towarzyszące i mniej typowe 470
28.2.3. Diagnoza różnicowa 470
28.2.4. Najczęstsze zaburzenia współistniejące 471
28.3. Badania dodatkowe 472
28.4. Leczenie 472
28.2.5. Stany nagłe 472
28.4.1. Leczenie niefarmakologiczne 472
28.5. Wpływ choroby na funkcjonowanie szkolne. Możliwe interwencje 474
28.4.2. Leczenie farmakologiczne 474
Piśmiennictwo 475
28.6. Przebieg choroby i rokowanie 475
29. Postępowanie w zaburzeniu tikowym – Paulina Miłkowska-Pindor 478
29.1. Definicja 478
29.2. Podział zaburzeń tikowych i częstotliwość występowania 478
29.3. Zespół Tourette’a 480
29.4. Współchorobowość 480
29.5. Diagnoza różnicowa 481
29.6. Etiologia 481
29.7. Leczenie 481
29.7.1. Psychoedukacja i terapia behawioralna 481
29.7.2. Leczenie farmakologiczne 482
Piśmiennictwo 487
30. Encopresis – zanieczyszczanie kałem – Agata Wawrzyniak, Urszula Szymańska 490
30.1. Definicja 490
30.2. Rozpoznanie 491
30.3. Epidemiologia 492
30.4. Patogeneza 492
30.5. Diagnostyka 493
30.5.1. Badanie podmiotowe 493
30.5.2. Badanie przedmiotowe 494
30.5.3. Badania dodatkowe 494
30.6. Metody leczenia 495
30.7. Związek encopresis z zaburzeniami emocjonalnymi 496
Piśmiennictwo 498
30.8. Rokowanie 498
31. Enuresis – moczenie nocne – Katarzyna Jobs, Urszula Szymańska 500
31.1. Definicje 500
31.2. Epidemiologia 502
31.3. Patogeneza – współczesne poglądy 502
31.4. Diagnostyka 505
31.5. Metody postępowania 507
31.5.1. Wstępne postępowanie niefarmakologiczne – uroterapia 507
31.5.2. Etap drugi – wybór dalszej metody leczenia 509
31.5.3. Wybór miejsca leczenia 510
31.6. Rokowanie 511
31.7. Związek moczenia nocnego z zaburzeniami zachowania i inne zaburzenia współistniejące 511
31.8. Wpływ choroby na funkcjonowanie szkolne/społeczne. Możliwe interwencje 512
Piśmiennictwo 513
32. Leki stosowane w psychiatrii dzieci i młodzieży – Barbara Remberk, Piotr Niwiński 516
32.1. Informacje ogólne 516
32.2. Rejestracja leków 516
32.3. Monitorowanie bezpieczeństwa leczenia 526
Piśmiennictwo 530
CZĘŚĆ III. STANY NAGŁE 532
33. Postępowanie w przypadku zagrożenia samobójstwem – Łukasz Szostakiewicz 534
33.1. Wprowadzenie 534
33.2. Samobójstwo jako problem zdrowia publicznego 537
33.3. Czynniki ryzyka prób samobójczych 538
33.4. Postępowanie z pacjentem zagrożonym samobójstwem – diagnoza 540
33.4.1. Postępowanie w sytuacji, gdy o próbie/zamiarach samobójczych dowiaduje się lekarz pierwszego kontaktu w swoim gabinecie 540
33.4.2. Postępowanie w przypadku ujawnienia myśli samobójczych w szkole 545
33.4.3. Konsultacja psychiatryczna 546
33.5. Postępowanie z pacjentem zagrożonym samobójstwem – interwencja 552
33.6. Postępowanie z pacjentem zagrożonym samobójstwem – psychoterapia 553
33.7. Postępowanie z pacjentem zagrożonym samobójstwem – farmakoterapia 554
38.8. Podsumowanie 555
Piśmiennictwo 556
34. Pobudzenie psychoruchowe i zaburzenia świadomości – Łukasz Szostakiewicz 560
34.1. Wprowadzenie 560
34.2. Pobudzenie psychoruchowe u dzieci i młodzieży 561
34.3. Zaburzenia świadomości 571
Piśmiennictwo 575
35. Ocena stanu psychicznego w przypadku samookaleczeń – Barbara Remberk 578
Piśmiennictwo 580
36. Chirurgiczne stany nagłe na oddziale psychiatrycznym – Paweł Białek 582
36.1. Wprowadzenie 582
36.2. Rany 582
36.2.1. Rany powierzchowne 583
36.3. Oparzenia 584
36.2.2. Rany głębokie 584
36.4. Zapalenia tkanek miękkich 585
36.4.1. Zanokcica 586
36.4.2. Zastrzał 586
36.4.3. Zapalenie wału paznokciowego palucha / wrastający paznokieć 586
36.4.4. Ropień w torbieli epidermalnej (zakażony kaszak) 587
36.4.5. Ropień w torbieli włosopochodnej 587
36.4.6. Zapalenie w miejscu dostępu naczyniowego 587
36.5. Ból brzucha 588
36.5.1. Diagnostyka 588
36.5.2. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego 591
36.5.3. Niedrożność przewodu pokarmowego 592
36.5.4. Ostre zapalenie trzustki (OZT) 593
36.6. Choroby odbytu 594
36.5.5. Połknięte ciało obce 594
36.6.1. Guzki krwawnicze i żylaki odbytu 595
36.6.2. Szczelina odbytu 595
36.7. Krwawienia w obrębie przewodu pokarmowego 596
36.6.3. Świąd odbytu 596
36.6.4. Ropień i przetoka okolicy odbytu 596
36.7.1. Krwawienie do górnego odcinka przewodu pokarmowego 596
36.7.2. Krwawienie do dolnego odcinka przewodu pokarmowego 597
36.8. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa 598
37. Ostre zatrucia i inne stany nagłe w pediatrii – Teresa Jackowska 602
37.1. Anafilaksja 602
37.1.1. Objawy i rozpoznanie 603
37.1.2. Leczenie ostrej anafilaksji 604
37.2. Biegunka 605
37.3. Drgawki 606
37.4. Hiperamonemia 607
37.5. Gorączka 609
37.5.1. Objawy towarzyszące i diagnostyka 609
37.7.2. Leki przeciwgorączkowe 610
37.6. Zatrucie paracetamolem (acetaminofenem) 612
37.7. Stan upojenia alkoholowego 615
37.8. Stan po spożyciu narkotyków 616
37.8.1. Marihuana 617
37.8.2. Amfetamina 617
37.9. Podejrzenie zatrucia nowymi substancjami psychoaktywnymi (NSP) – tzw. dopalaczami 618
37.8.3. Ecstasy (metylenodioksymetamfetamina, MDMA) 618
37.9.1. Charakterystyka i objawy 619
37.9.2. Mefedron 620
37.9.3. Jak pomagać osobie pod wpływem „dopalaczy” 621
37.9.4. Postępowanie z pacjentem pod wpływem „dopalaczy” 621
Piśmiennictwo 623
38. Stan po próbie samobójczej przez powieszenie. Podstawy resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) – Grzegorz Michalak 624
38.1. Wprowadzenie 624
38.2. Mechanizm śmierci w następstwie powieszenia 624
38.3. Postępowanie 626
38.3.1. Co należy zrobić? 626
38.4. Skutki związane z powieszeniem 633
38.3.2. Kiedy wezwać pomoc? 633
Piśmiennictwo 634
39. Przemoc w rodzinie, przemoc seksualna wobec dzieci, postępowanie wobec ofiar przemocy – Anita Bryńska 636
39.1. Definicje 636
39.2. Rodzaje przemocy, rozpowszechnienie zjawiska 638
39.2.1. Przemoc fizyczna 638
39.2.2. Zaniedbanie 640
39.2.3. Przeniesiony zespół Münchhausena 641
39.2.4. Przemoc seksualna 642
39.3. Rozpoznanie 644
39.2.5. Przemoc psychiczna (emocjonalna) 644
39.4. Czynniki ryzyka 646
39.5. Konsekwencje w obszarze zdrowia psychicznego 647
39.6. Postępowanie wobec ofiar przemocy 650
39.7. Procedury zakładania „Niebieskiej Karty” 656
Piśmiennictwo 657
CZĘŚĆ IV. ZAGADNIENIA ORGANIZACYJNE I PRAWNE 658
40. Organizacja systemu opieki zdrowotnej – Barbara Remberk, Anna Rozetti 660
40.1. System psychiatrycznej opieki zdrowotnej 660
40.2. Opieka koordynowana 664
40.3. Podsumowanie 665
Piśmiennictwo 669
41. Organizacja pomocy dla dzieci w ramach wczesnej interwencji – Sylwia Wrona 670
41.1. Wprowadzenie 670
41.2. Czym jest wczesna interwencja? 671
41.3. Resort zdrowia – wczesna interwencja 672
41.4. Resort oświaty – wczesne wspomaganie rozwoju 673
41.5. Ośrodki koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńcze 674
Piśmiennictwo 675
42. Organizacja systemu szkolnego – Elżbieta Kucińska, Renata Janik 678
42.1. Wprowadzenie 678
42.2. Edukacja obowiązkowa 678
42.3. Struktura systemu oświaty 679
42.4. Ochotnicze Hufce Pracy (OHP) 680
42.5. Edukacja domowa 681
42.6. Formy nauczania dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 681
42.7. Możliwości korzystania przez uczniów z pomocy psychologiczno- -pedagogicznej 683
42.8. Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia ucznia – wskazówki praktyczne 683
Piśmiennictwo 686
43. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w systemie edukacji – Magdalena Wałachowska 688
43.1. Zarys polskiego systemu kształcenia specjalnego 688
43.2. Definiowanie i klasyfikowanie niepełnosprawności intelektualnej 693
43.3. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim – charakterystyka psychopedagogiczna 695
43.4. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym i znacznym – charakterystyka psychopedagogiczna 698
43.5. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim – charakterystyka psychopedagogiczna 701
43.6. Podsumowanie 705
Piśmiennictwo 707
44. Przemoc szkolna – postępowanie – Elżbieta Kucińska, Renata Janik 710
44.1. Wprowadzenie 710
44.2. Kontekst przemocy szkolnej 710
44.3. Definicja przemocy i źródła przemocy szkolnej 711
44.4. Rodzaje przemocy szkolnej 713
44.5. Przemoc rówieśnicza 714
44.6. Ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży – przepisy i strategie 714
44.7. Postępowanie i rekomendacje 716
Piśmiennictwo 717
45. System pieczy zastępczej – Anna Nowicka-Skóra 720
45.1. Wprowadzenie 720
45.2. Rodziny zastępcze 721
45.3. Instytucjonalna piecza zastępcza 724
Piśmiennictwo 727
46. Uprawnienia sądu rodzinnego – Piotr Sierakowski 728
46.1. Wprowadzenie 728
46.2. Leczenie małoletnich 729
46.3. Leczenie nieletnich 731
Piśmiennictwo 733
47. Zgoda na leczenie, brak zgody na leczenie i przymus bezpośredni – Piotr Niwiński, Barbara Remberk 734
47.1. Zgoda na leczenie 734
47.2. Przymus bezpośredni 740
47.2.1. Podstawa prawna 740
47.2.2. Rodzaje przymusu bezpośredniego – definicje 740
47.2.3. Kiedy można stosować przymus bezpośredni i jakiego rodzaju 740
47.2.4. Kto decyduje 741
47.2.5. Kto wykonuje 744
47.2.6. Przebieg 744
47.2.7. Dokumentacja 746
Piśmiennictwo 747
47.2.8. Kontrola 747
48. Tajemnica lekarska – Piotr Niwiński 748
48.1. Definicje 748
48.2. Zakres tajemnicy lekarskiej i psychiatrycznej 749
48.3. Odstąpienie od tajemnicy lekarskiej i psychiatrycznej 750
48.4. Prawa opiekuna faktycznego 754
Piśmiennictwo 755
48.5. Przesłuchanie małoletniego 755
Skorowidz 758