"Gotyk bez Boga? W kręgu znaczeń symbolicznych architektury sakralnej XIX wieku"

Spis treści

Wprowadzenie 5

Rozdział 1. oczyszczanie pamięci 13

Wiek XIX: koniec czy odrodzenie symboliki w sztuce sakralnej? 13

Pamięć i historia 16

Rozdział 2. tradycja symboliki architektury sakralnej 26

Antropologiczne źródła symbolizmu architektury 26

Symbolika kościołów bizantyńskich 27

Symbolika średniowiecznych kościołów świata łacińskiego 31

Renesansowa symbolika architektury sakralnej 37

Sobór trydencki i kontrreformacja 47

Barokowa wspaniałość i teatralizacja 54

Poziomy i odmiany znaczeń symbolicznych 57

Rozdział 3. oświecenie i redukcjonizm 58

Oświeceniowa krytyka baroku 58

Redukcja totalna i zerwanie z symbolizmem 59

Charakter i architecture parlante 64

Reakcja przeciw pobożności barokowej i powrót do źródeł 68

Skutki oświecenia 75

Rozdział 4. w poszukiwaniu uniwersalnej podstawy 80

Odwrót od uniwersalności sztuki klasycznej 80

Poszukiwanie tożsamości 89

Koniec witruwianizmu 94

A jednak Grecja? 99

"Żywa geometria" 102

Kosmiczna symbolika figur geometrycznych 106

Ku symbolice szczegółowej 108

Rozdział 5. Mowa stylów i poszukiwanie sacrum 110

Styl chrześcijański 110

Styl jako wyraz ducha i tożsamości chrześcijańskiej 113

Sacrum jako wyraz nowoczesnej religijności 118

Architektura jako styl 124

Rozdział 6. W kręgu archeologii i ikonografii chrześcijańskiej 130

Obecność Kościoła w świecie: restauracja i konfesjonalizacja 130

Dziewiętnastowieczna archeologia i ikonografia chrześcijańska 135

Symbolika kościoła w świetle studiów nad tradycją 142

Usytuowanie kościoła - sacrum i profanum 145

Ryt poświęcenia kamienia węgielnego i podstawy symboliki budowli sakralnej 146

Sens typologiczny: świątynia Salomona 148

Sens alegoryczny: symbolika planów i części budowli kościelnych 150

Od rzutu prostokątnego do formy krzyżowej 150

Symbolika planu krzyżowego 152

Skrzywienie osi kościoła 155

Symbolika części budowli kościelnej 155

Symbolika liczb 157

Budowla kościelna jako obraz Kościoła 160

Sens tropologiczny: budowla sakralna jako droga chrześcijanina 162

Sens anagogiczny: kościół jako wyobrażenie niebiańskiej Jerozolimy 165

Ryt konsekracji kościoła jako summa symboliki budowli sakralnej 166

Ikonografia i symbolika dekoracji kościelnej 167

Reprezentacja i mit 181

Zakończenie 186

Koniec epoki 186

Rzut oka na wiek XX 189

Ostatnie słowo autora 197

Bibliografia 199

Summary 224

Indeks osobowy 226