"Zarządzanie zasobami ludzkimi. Podręcznik"

Spis treści

Przedmowa 8

CZĘŚĆ I. OD PRACY DO KAPITAŁU LUDZKIEGO 12

Rozdział 1. Transformacja pracy i funkcji personalnej (Henryk Król) 12

1.1. Istota pracy 12

1.2. Transformacja pracy 14

1.3. Czy zmierzch pracy 17

1.4. Nowe zjawiska w obszarze pracy 22

1.5. Ewolucja funkcji personalnej 29

1.5.1. Istota funkcji personalnej 29

1.5.2. Modele funkcji personalnej 30

1.5.3. Fazy rozwoju funkcji personalnej 41

Literatura zalecana 44

Pytania 44

Rodział 2. Podstawy funkcji zarządzania zasobami ludzkimi (Henryk Król) 45

2.1. Istota zarządzania zasobami ludzkimi 45

2.1.1. Istota i znaczenie pojęcia zasoby ludzkie organizacji 45

2.1.2. Co rozumie sie przez zarządzanie zasobami ludzkimi? 49

2.2. Rodzaje zarządzania zasobami ludzkimi 55

2.2.1. Modelowe ujęcia ZZL 55

2.2.2. Podejście "twarde" i "miękkie" w ZZL 58

2.3. Zastrzeżenia wobec koncepcji ZZL 59

2.4. Istota, zasady i modele polityki personalnej 61

2.4.1. O istocie polityki personalnej 61

2.4.2. Nowa treść pojęcia polityka personalna/kadrowa 63

2.4.3. Ogólne zasady polityki personalnej 69

2.4.4. Szczegółowe zasady polityki personalnej 72

2.4.5. Modele polityki personalnej 75

2.5. Specyficzne podejścia w ZZL 76

Literatura zalecana 86

Pytania 86

Rozdział 3. Kapitał ludzki organizacji (Henryk Król) 87

3.1. Istota i pomiar kapita3u intelektualnego organizacji 87

3.1.1. Mierzenie kapitału intelektualnego organizacji 93

3.1.2. Nowa propozycja bilansu przedsiębiorstwa 95

3.1.3. Pozafinansowe mierniki kapitału intelektualnego organizacji 97

3.2. Pojęcie i rodzaje kapitału ludzkiego 105

3.2.1. Kapitał ludzki w skali makro 106

3.2.2. Indywidualny kapitał ludzki 107

3.2.3. Kapitał ludzki zespołu 109

3.2.4. Kapitał ludzki organizacji 111

3.2.5. Kapitał ludzki jako metafora 112

3.3. Od zasobów ludzkich do kapitału ludzkiego 113

Literatura zalecana 114

Pytania 114

Rozdział 4. Uwarunkowania zarządzania zasobami ludzkimi (Henryk Król) 115

4.1. Wewnętrzne uwarunkowania ZZL 116

4.1.1. Strategiczny aspekt ZZL 116

4.1.2. Kultura organizacyjna a ZZL 126

4.1.3. Struktura organizacyjna a ZZL 139

4.2. Zewnetrzne uwarunkowania ZZL 141

4.2.1. Globalizacja 141

4.2.2. Integracja europejska 145

Literatura zalecana 150

Pytania 150

CZĘŚĆ II. PLANOWANIE I ALOKACJA ZASOBÓW LUDZKICH 152

Rozdział 5. Analiza pracy i planowanie zatrudnienia (Antoni Ludwiczyński) 152

5.1. Istota i rodzaje analizy pracy 152

5.2. Proces analizy pracy 155

5.3. Opis stanowiska pracy i jego wykorzystanie 160

5.4. Istota planowania i rodzaje planów zasobów ludzkich 167

5.5. Metody planowania zatrudnienia i jego wykorzystanie 172

5.6. Budowa społecznego planu restrukturyzacji 177

Pytania 182

Literatura zalecana 183

Rozdział 6. Alokacja zasobów ludzkich organizacji (Antoni Ludwiczyński) 184

6.1. Istota i determinanty alokacji zasobów ludzkich 184

6.2. Pozyskiwanie pracowników 190

6.2.1. Rekrutacja 191

6.2.2. Selekcja 201

6.2.3. Adaptacja 208

6.3. Alokacja pracowników wewnątrz organizacji 212

6.4. Odejścia pracowników 215

Pytania 219

Literatura zalecana 220

CZĘŚĆ III. OCENA PRACY I PRACOWNIKÓW 222

Rozdział 7. Wartościowanie pracy (Antoni Ludwiczyński) 222

7.1. Istota i rozwój wartościowania pracy 222

7.2. Metody wartościowania pracy 228

7.3. Proces wartościowania pracy i jego uwarunkowania 259

7.4. Wykorzystanie wyników wartościowania pracy 264

Literatura zalecana 265

Pytania 265

Rozdział 8. Ocenianie pracowników (Antoni Ludwiczyński) 266

8.1. Istota i rodzaje oceny pracowników 266

8.2. Projektowanie okresowych ocen pracowniczych 269

8.2.1. Cele oceniania 270

8.2.2. Zasady oceniania 274

8.2.3. Kryteria oceniania 275

8.2.4. Metody oceniania 280

8.2.5. Procedura oceniania 294

8.3. Wdrażanie ocen pracowniczych 296

8.4. Wykorzystanie ocen pracowniczych 301

Pytania 304

Literatura zalecana 305

CZĘŚC IV. SYSTEMY MOTYWOWANIA PRACOWNIKÓW 307

Rozdział 9. Motywacja i motywowanie (Stanisława Borkowska) 307

9.1. Istota motywacji. Krótki rys podstawowych teorii 307

9.2. Motywowanie do pracy 323

9.2.1. Narzedzia motywowania 326

9.2.2. Ewolucja motywowania 336

9.2.3. Warunki i zasady skutecznego motywowania 338

Pytania 342

Literatura zalecana 343

Rozdział 10. Wynagradzanie (Stanisława Borkowska) 344

10.1. Istota wynagrodzen. Kwestie terminologiczne 344

10.2. Funkcje wynagrodzeń 347

10.3. Determinanty wynagrodzeń 349

10.4. Kształtowanie strategii wynagrodzeń 352

10.5. Tabele płac i zasady podwyższania stawek płac 356

10.5.1. Dziewięć zasad budowy tabel płac 357

10.5.2. Podstawowe problemy budowy tabel płac 358

10.5.3. Zasady podwyższania stawek płac 365

10.6. Formy wynagrodzeń 366

10.6.1. Cztery podstawowe formy wynagrodzeń 366

10.6.2. Inne formy wynagradzania 371

10.6.3. O zasadach skutecznego premiowania 385

10.7. Wynagrodzenia długoterminowe 389

10.7.1. Akcje i opcje na akcje 391

10.7.2. Systemy odroczonych udziałów w zysku 394

10.7.3. Warunki powodzenia 396

10.8. Świadczenia dodatkowe 399

10.9. Mierniki efektów 401

10.10. Analiza i usprawnianie systemu wynagrodzeń; o zarządzaniu systemem wynagrodzeń 404

Literatura zalecana 409

Pytania 409

CZĘŚĆ V. ROZWÓJ KAPITALU LUDZKIEGO ORGANIZACJI 412

Rozdział 11. Istota rozwoju kapitału ludzkiego organizacji (Henryk Król) 412

11.2. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji 413

11.2.1. Modele polityki personalnej 414

11.2.2. Stawka na najlepszych 419

11.3. Główne czynniki rozwoju kapitału ludzkiego organizacji 421

11.3.1. Szkolenia pracowników 424

11.3.2. Realokacja pracowników 431

11.3.3. Restrukturyzacja wykonywanej pracy 432

11.3.4. Działania w zakresie ochrony zdrowia i obsługi socjalnej 433

11.4. Pozostałe czynniki rozwoju kapitału ludzkiego 434

11.4.1. Wpływ kultury organizacyjnej 434

11.4.2. Równowaga między pracą zawodową a życiem osobistym 435

11.4.3. Rola zarządzania wiedzą 435

11.5. Podmioty rozwoju kapitału ludzkiego 436

Pytania 439

Literatura zalecana 440

Rozdział 12. Proces szkolenia pracowników (Henryk Król) 441

12.1. Rozpoznanie i analiza potrzeb szkoleniowych 441

12.2. Plan szkolenia pracowników i jego realizacja 447

12.3. Metody szkoleniowe 453

12.3.1. Wybrane metody szkolenia na stanowisku pracy 455

12.3.2. Wybrane metody szkolenia poza stanowiskiem pracy 457

12.3.3. Zabezpieczenie materialne przedsięwzięć szkoleniowych 462

12.4. Ocena przebiegu i efektów przedsięwzięć szkoleniowych 463

Literatura zalecana 465

Pytania 465

Rozdział 13. Kształtowanie karier w organizacji (Alicja Miś) 466

13.1. Istota kariery zawodowej 466

13.2. Teorie rozwoju kariery - wymiar indywidualny 467

13.3. Organizacyjny aspekt kariery zawodowej. Zarządzanie karierą 474

13.3.1. Subprocesy zarządzania karierą w organizacji 476

13.3.2. Instrumenty zarządzania karierą 480

13.4. Zarządzanie karierą - wyzwania i przyszłe tendencje 482

Literatura zalecana 485

Pytania 485

CZĘŚĆ VI. ORGANIZACJA PROCESÓW PERSONALNYCH 487

Rozdział 14. Organizacja zarządzania zasobami ludzkimi (Aleksy Pocztowski) 487

14.1. Podmioty zarządzania zasobami ludzkimi 487

14.2. Role i kompetencje pracowników działu zasobów ludzkich 489

14.3. Rozwiązania organizacyjne w obszarze funkcji personalnej 492

14.4. Outsourcing zadań personalnych 503

14.5. Doradztwo personalne 509

Literatura zalecana 514

Pytania 514

Rozdział 15. Informatyczne systemy wspomagania ZZL (Jerzy Kisielnicki) 515

15.1. System zarządzania - system informacyjny - system informatyczny 515

15.2. System informatyczny i jego elementy 517

15.3. System informatyczny i jego użyteczność w ZZL 518

15.4. Oferta - użyteczność systemów informatycznych we wspomaganiu rutynowej pracy menedżera personalnego i pracowników działu ZZL 520

15.5. Wirtualizacja i jej rola w zarządzaniu zasobami ludzkimi 527

15.6. Uwagi o zastosowaniu systemów informatycznych do wspomagania funkcjonowania ZZL - rola Internetu 531

Pytania 532

Literatura zalecana 533

CZĘŚĆ VII. PARTNERSTWO SPOLECZNE W BUDOWANIU KAPITAŁU LUDZKIEGO ORGANIZACJI 535

Rozdział 16. Partnerstwo w zarządzaniu kapitałem ludzkim organizacji (Stanisława Borkowska) 535

16.1. Partnerstwo i jego formy - kwestie terminologiczne 535

16.2. Trzy modele zarządzania zasobami ludzkimi w ujeciu szerokim 543

16.2.1. Model amerykanski 545

16.2.2. Model zachodnioeuropejski 548

16.2.3. Model japoński 553

16.3. Partnerstwo w ZZL w Polsce 555

16.3.1. Dialog społeczny - rola państwa 557

16.3.2. Partnerzy społeczni 559

16.3.3. Partnerstwo zakładowe - relacje pomiedzy pracodawcą (kierownictwem) i pracownikami 560

Pytania 562

Literatura zalecana 563

Rozdział 17. W poszukiwaniu nowej drogi (Stanisława Borkowska) 564

17.1. Ewolucja modelu unijnego (korporacyjnego) 564

17.2. Dialog społeczny 565

17.3. ZZL w organizacjach a relacje: pracodawca (kierownictwo)-pracownicy (ich przedstawicielstwa) 568

17.3.1. Elastyczność zakładowego ZZL 568

17.3.2. Rodzaje artykulacji interesów pracowniczych w organizacji 569

17.3.3. Co z korporatyzmem? 570

17.3.4. Wzrost roli działu ZZL 571

17.4. Podsumowanie 572

Literatura zalecana 573

Pytania 573

ANEKS. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI W RÓŻNYCH ORGANIZACJACH 574

A.1. ZZL w małych i średnich przedsiębiorstwach (Marcin Karwiński) 574

A.1.1. Charakterystyka zatrudnienia w MSP 574

A.1.2. Uwarunkowania ZZL w MSP 575

A.1.3. Organizacja (struktura, podmioty, zadania) 578

A.1.4. Strategie i metody ZZL 580

A.1.5. Wyzwania, problemy do rozwiązania 585

Literatura zalecana 586

Pytania 586

A.2. ZZL w jednostkach administracji publicznej (Tomasz Sapeta) 588

A.2.1. Charakterystyka zatrudnienia w jednostkach administracji publicznej 588

A.2.2. Uwarunkowania i ograniczenia ZZL 589

A.2.3. Organizacja funkcjonowania instytucji administracji publicznej 592

A.2.4. Strategie i metody ZZL 597

A.2.5. Przewidywane zmiany w realizacji funkcji personalnej 609

Literatura zalecana 611

Pytania 611

A.3. ZZL w jednostkach badawczo-rozwojowych (Joanna Purgał-Popiela) 612

A.3.1. Wprowadzenie 612

A.3.2. Charakterystyka zatrudnienia w JBR 614

A.3.3. Uwarunkowania ZZL w JBR 617

A.3.4. Organizacja ZZL w JBR 621

A.3.5. Strategie i narzedzia ZZL 621

A.3.6. Podsumowanie 626

Literatura zalecana 627

Pytania 627

A.4. ZZL w jednostkach sektora usług medycznych (Beata Buchelt-Nawara) 628

A.4.1. Wprowadzenie 628

A.4.2. Charakterystyka zatrudnienia 630

A.4.3. Uwarunkowania ZZL w ZOZ-ach 635

A.4.4. Organizacja funkcji personalnej w SP ZOZ-ach 638

A.4.5. Strategie i metody ZZL w szpitalach 643

A.4.6. Podsumowanie 645

Literatura zalecana 646

Pytania 646

Bibliografia 648

Słownik pojęć 663

Indeks rzeczowy 682