"Fizjoterapia w wybranych dziedzinach medycyny"

Spis treści

1. Fizjoterapia w pediatrii - Krzysztof Zeman 16

1.1. Rozwój dziecka 16

1.1.1. Ocena stanu dziecka po urodzeniu 16

1.1.2. Noworodki z grup podwyższonego ryzyka 16

1.1.3. Dzieci urodzone przedwcześnie 17

1.1.4. Program wczesnej stymulacji i opieki rozwojowej noworodków z grup ryzyka 17

1.1.5. Rozwój psychoruchowy w pierwszym roku życia 17

1.1.6. Ocena rozwoju psychoruchowego dziecka w pierwszym roku życia 18

1.1.7. Ocena obecności i wykonywania odruchów 18

1.1.8. Objawy świadczące o nieprawidłowościach w rozwoju ruchowym niemowlęcia 19

1.1.9. Metody pozwalające na wykrycie nieprawidłowości rozwoju 19

1.2. Najczęstsze neurologiczne przyczyny zaburzeń rozwoju psychoruchowego 20

1.2.1. Mózgowe porażenie dziecięce (paralysis cerebralis infantium) 20

1.2.2. Wady dysraficzne 24

1.2.3. Choroby nerwowo-mięśniowe 25

1.2.4. Zaburzenia rozwoju psychomotorycznego uwarunkowane genetycznie 26

1.3. Zaburzenia rozwoju umysłowego 28

1.3.1. Autyzm dziecięcy (autismus) 28

1.4. Inne choroby układu nerwowego u dzieci wymagające postępowania fizjoterapeutycznego 29

1.4.1. Ostre idiopatyczne zapalenie wielonerwowe (zespół Guillaina-Barrégo - syndroma Guillain-Barré) 29

1.4.2. Okołoporodowe uszkodzenie splotu ramiennego (paralysis plexus brachialis) 30

1.4.3. Porażenie nerwu twarzowego (paralysis nervi facialis) 31

1.5. Choroby układu oddechowego u dzieci wymagające postępowania fizjoterapeutycznego 32

1.5.1. Choroby układu oddechowego u dzieci przebiegające z zaleganiem wydzieliny 32

1.5.2. Choroby układu oddechowego przebiegające ze zwiększoną ilością płynu opłucnowego 40

1.5.3. Inne choroby płuc 41

1.6. Zaburzenia narządu ruchu u dzieci wymagające postępowania fizjoterapeutycznego 42

1.6.1. Braki i ubytki kończyn 42

1.6.2. Wady postawy 43

1.6.3. Choroby tkanki łącznej 44

2. Fizjoterapia w ortopedii i traumatologii - Zbigniew Budkiewicz 47

2.1. Symptomatologia i ogólne zasady postępowania w urazach układu narządów ruchu 47

2.2. Urazy kończyny górnej (traumata membri superioris) 50

2.2.1. Urazy obręczy barkowej (traumata cingulum acromialis) 50

2.2.2. Urazy stawu ramienno-łopatkowego (traumata articulationis humeri) 53

2.2.3. Złamanie kości ramiennej (fractura ossis humeri) 55

2.2.4. Urazy łokcia (traumata cubiti) 58

2.2.5. Urazy przedramienia (traumata antebrachii) 59

2.2.6. Urazy nadgarstka i ręki (traumata carpi et manus) 61

2.3. Urazy kończyny dolnej (traumata membri inferioris) 63

2.3.1. Złamanie miednicy (fractura pelvis) 63

2.3.2. Urazy stawu biodrowego (traumata articulationis coxae) 63

2.3.3. Urazy kolana (traumata genus) 65

2.3.4. Urazy goleni (traumata tibiae) 67

2.3.5. Urazy stopy (traumata pedis) 68

3. Fizjoterapia w kardiologii - Lucjan Pawlicki 70

3.1. Podstawowe choroby układu krążenia kwalifikujące się do leczenia fizjoterapeutycznego 70

3.1.1. Choroba niedokrwienna serca (morbus ischaemicus cordis) 70

3.1.2. Miażdżyca zarostowa tętnic kończyn dolnych (arteriosclerosis obliterans) 73

3.1.3. Tętniak aorty (aneurysma aortae) 74

3.1.4. Nadciśnienie tętnicze (hypertonia arterialis) 74

3.1.5. Niewydolność serca (insufficientia cordis vel circulatoria) 76

3.1.6. Wady serca (anomaliae cordis) 76

3.1.7. Przeszczep serca (transplantatio cordis) 77

3.1.8. Wszczepienie rozrusznika i rozrusznika-kardiowertera (implantatio stimulatori et cardioverteri) 77

3.2. Fizjoterapia w chorobach układu sercowo-naczyniowego 78

3.2.1. Prozdrowotny styl życia 78

3.2.2. Korzystne następstwa regularnej aktywności fizycznej 83

3.3. Rehabilitacja kardiologiczna 85

3.3.1. Zespół rehabilitacyjny - skład, cele i zadania 85

3.3.2. Etapy i modele rehabilitacji kardiologicznej. Zasady kwalifikowania 87

3.3.3. Próby wysiłkowe - test na bieżni ruchomej lub cykloergometrze 88

3.3.4. Próby wysiłkowe - próba ergospirometryczna 89

3.3.5. Próby wysiłkowe - test marszu 6-minutowego 90

3.4. Inne zabiegi fizjoterapeutyczne w wybranych jednostkach chorobowych 93

3.4.1. Choroba niedokrwienna serca z nadciśnieniem tętniczym i miażdżycą zarostową tętnic kończyn dolnych 94

3.4.2. Chorzy po zabiegach operacyjnych z otwarciem klatki piersiowej 97

3.4.3. Chorzy z przewlekłą niewydolnością krążenia i po przeszczepie serca 97

4. Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii - Jan Czernicki, Jolanta Krukowska 100

4.1. Udar mózgu (insultus cerebri) 101

4.2. Choroba Parkinsona (morbus Parkinsoni) 112

4.3. Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex) 121

4.4. Uszkodzenia nerwów obwodowych (traumata nervi peripherici) 131

4.5. Uszkodzenia urazowe rdzenia kręgowego (traumata medullae spinalis) 136

5. Fizjoterapia w onkologii i medycynie paliatywnej - Alina Morawiec-Sztandera 144

5.1. Rola fizjoterapii w onkologii 144

5.2. Rola fizjoterapii w medycynie paliatywnej 146

5.3. Nowotwory głowy i szyi (neoplasmata caput et collum) 148

5.3.1. Nowotwory jamy ustnej (neoplasmata cavum oris) 150

5.3.2. Nowotwory nosa i zatok przynosowych (neoplasmata nasi et sinus paranasales) 151

5.3.3. Nowotwory gardła (neoplasmata pharyngis) 151

5.3.4. Nowotwory krtani (neoplasmata laryngis) 153

5.3.5. Nowotwory ślinianek (neoplasmata glandulae salivariae) 155

5.4. Rak piersi (carcinoma mammae) 157

5.5. Nowotwory płuca (neoplasmata pulmonis) 163

5.5.1. Niedrobnokomórkowy rak płuca (Non-Small Cell Lung Carcinoma - NSCLC) 164

5.5.2. Drobnokomórkowy rak płuca (Small Cell Lung Cancer - SCLC) 165

5.6. Rak jelita grubego (carcinoma intestinum crassum) 167

5.7. Nowotwory układu moczowo-płciowego (neoplasmata tracti urinariae) 171

5.7.1. Rak pęcherza moczowego (carcinoma vesicae urinariae) 172

5.7.2. Rak nerki (carcinoma renis) 172

5.7.3. Rak gruczołu krokowego (carcinoma prostatae) 173

5.7.4. Nowotwory jądra (neoplasmata testis) 174

5.7.5. Rak jajnika (carcinoma ovarii) 174

5.7.6. Rak szyjki i trzonu macicy (carcinoma cervix et corpus uteri) 174

6. Fizjoterapia w pulmonologii - Wojciech J. Piotrowski, Paweł Górski 177

6.1. Ogólna charakterystyka, patofizjologia i zasady fizjoterapii w chorobach układu oddechowego 177

6.1.1. Definicje 177

6.1.2. Zmiany w układzie oddechowym w czasie wysiłku 179

6.1.3. Czynniki wpływające na ograniczenie aktywności fizycznej u chorych z chorobami układu oddechowego 181

6.1.4. Zaburzenia wentylacji 181

6.1.5. Niewydolność oddechowa 184

6.1.6. Zmiany w układzie krążenia w chorobach układu oddechowego 185

6.1.7. Osłabienie siły mięśniowej 186

6.1.8. Czynniki psychiczne 186

6.1.9. Odruch kaszlowy 187

6.1.10. Korzyści rehabilitacji oddechowej 188

6.1.11. Kwalifikacja do rehabilitacji oddechowej 188

6.1.12. Znaczenie edukacji i psychoterapii w rehabilitacji oddechowej 190

6.1.13. Chorzy z niedoborem masy ciała 193

6.1.14. Chorzy z otyłością 194

6.1.15. Podstawowe techniki w fizjoterapii 194

6.2. Fizjoterapia w przewlekłych chorobach układu oddechowego 197

6.2.1. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP - morbus obturationis pulmonis chronica) 197

6.2.2. Astma oskrzelowa (asthma bronchiale) 200

6.2.3. Mukowiscydoza (mucoviscidosis) 203

6.2.4. Zapalenie opłucnej (pleuritis) 210

6.2.5. Chory leczony na oddziale chirurgicznym 212

6.2.6. Szczególne zalecenia dotyczące fizjoterapii u chorych po operacjach torakochirurgicznych i kardiochirurgicznych 215

6.2.7. Szczególne zalecenia dotyczące fizjoterapii u chorych po operacjach brzusznych 216

6.2.8. Chory leczony na OIOM 217

7. Fizjoterapia w otorynolaryngologii - Jurek Olszewski, J. Bożydar Latkowski 221

7.1. Fizjoterapia w chorobach ucha zewnętrznęgo 221

7.2. Fizjoterapia w chorobach ucha środkowego 221

7.1.1. Czyrak przewodu słuchowego zewnętrznego (furunculus meati acoustici externi) 221

7.2.1. Ostre nieżytowe zapalenie trąbki słuchowej (eustachitis catarrhalis acuta) 221

7.2.2. Przewlekłe nieżytowe zapalenie trąbki słuchowej (eustachitis catarrhalis chronica) 222

7.2.3. Ostre zapalenie ucha środkowego (otitis media acuta) 222

7.2.4. Przewlekłe proste zapalenie ucha środkowego (otitis media simplex chronica) 223

7.2.5. Porażenie nerwu twarzowego z oziębienia (paralysis n. facialis e frigore) 223

7.3. Fizjoterapia w chorobach ucha wewnętrznego 224

7.3.1. Uszkodzenia słuchu (hypoacusis) 224

7.3.2. Szumy uszne (tinnitus aurium) 225

7.3.3. Zawroty głowy (vertigo) 227

7.4. Fizjoterapia w chorobach nosa 242

7.4.1. Czyrak nosa (furunculus nasi) 242

7.4.2. Ostry nieżyt nosa (rhinitis acuta, corryza) 242

7.4.3. Przewlekły nieżyt nosa (rhinitis chronica) 242

7.4.4. Przerostowy nieżyt nosa (rhinitis hypertrophica) 243

7.4.5. Zanikowy nieżyt nosa (rhinitis atrophica) 244

7.4.6. Naczynioruchowy nieżyt nosa (rhinitis vasomotorica) 244

7.4.7. Polipy nosa (polypi nasi) 245

7.4.8. Alergiczny nieżyt nosa (rhinitis allergica) 245

7.5. Fizjoterapia w chorobach zatok przynosowych 246

7.5.1. Ostre i przewlekłe zapalenie zatoki szczękowej (sinusitis maxillaris acuta et chronica) 246

7.5.2. Ostre i przewlekłe zapalenie zatoki czołowej (sinusitis frontalis acuta et chronica) 246

7.6. Fizjoterapia w chorobach jamy ustnej 247

7.5.3. Ostre i przewlekłe zapalenie zatoki sitowej (ethmoiditis acuta et chronica) 247

7.6.1. Zapalenie ślinianki przyusznej (parotitis) 247

7.7. Fizjoterapia w chorobach gardła 248

7.7.1. Przewlekłe zapalenie gardła (pharyngitis chronica) 248

7.7.2. Przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych (tonsillitis chronica) 248

7.7.3. Zaburzenia połykania (dysphagia) 249

7.8. Fizjoterapia w chorobach krtani 250

7.8.1. Przewlekłe zapalenie krtani (laryngitis chronica) 250

7.8.2. Rehabilitacja chorych po usunięciu krtani 251

8. Fizjoterapia w ginekologii i położnictwie - Andrzej Malinowski, Agata Karowicz-Bilińska, Anita Sikora 255

8.1. Fizjoterapia w ginekologii 255

8.1.1. Stany zapalne narządów płciowych żeńskich (adnexitis) 255

8.1.2. Endometrioza (endometriosis) 258

8.1.3. Mięśniaki macicy (myomae uteri) 259

8.1.4. Guzy jajnika (tumores ovarii) 259

8.1.5. Fizjoterapeutyczne postępowanie przed- i pooperacyjne 260

8.2. Fizjoterapia w położnictwie 262

8.2.1. Fizjoterapia okresu prekoncepcyjnego 262

8.2.2. Fizjoterapia w ciąży (graviditas) 265

8.2.3. Fizjoterapia okresu połogu (puerperium) 273

9. Fizjoterapia w urologii - Marek Sosnowski 276

9.1. Nietrzymanie moczu u kobiet (incontinentio urinae feminae) 276

9.2. Nietrzymanie moczu u mężczyzn (incontinentio urinae masculinae) 297

9.3. Nietrzymanie moczu po brachyterapii i radioterapii z powodu raka stercza (incontinentio urinae post brachyterapiam et radioterapiam in decursus carcinoma prostatae) 303

9.4. Oporne na leczenie naglące nietrzymanie moczu z parcia i idiopatyczna nadreaktywność wypieracza u mężczyzn 303

10. Fizjoterapia w reumatologii - Jolanta Kujawa, Kamila Gworys 305

10.1. Reumatoidalne zapalenie stawów (arthritis rheumatoidea) 305

10.2. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (spondyloarthritis ankylopoetica) 325

10.3. Choroba zwyrodnieniowa stawów (morbus degenerativa articulationes) 333

10.3.1. Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego (gonarthrosis) 335

10.3.2. Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego ( coxarthrosis) 337

10.4. Balneoterapia w chorobach reumatycznych 340

11. Fizjoterapia w geriatrii - Tomasz Kostka, Joanna Kostka 344

11.1. Patofizjologiczne zmiany związane ze starzeniem 344

11.1.1. Układ krążenia 344

11.1.2. Układ oddechowy 345

11.1.3. Układ mięśniowo-szkieletowy 346

11.1.4. Układ nerwowy i narządy zmysłów 348

11.2. Choroby i problemy wieku starszego 349

11.1.5. Zmiany hormonalne i metaboliczne 349

11.2.1. Choroby układu krążenia i metaboliczne 350

11.2.2. Choroby układu ruchu 353

11.2.3. Choroby nowotworowe 357

11.2.4. Choroby układu nerwowego i zespoły psychogeriatryczne 357

11.2.5. Odżywianie i stan odżywienia. Otyłość i niedożywienie 359

11.2.6. Infekcje 359

11.3. Specyfika fizjoterapii w geriatrii 360

11.2.7. Odleżyny (decubitus) 360

11.4. Rola ruchu w geriatrii 364

11.4.1. Wydolność fizyczna (tlenowa, aerobowa, VO2 max) 365

11.4.2. Sprawność funkcjonalna 366

11.5. Formy aktywności ruchowej osób starszych 368

11.4.3. Funkcje poznawcze i zespoły psychogeriatryczne 368

11.5.1. Ćwiczenia wytrzymałościowe (aerobowe) 369

11.5.2. Ćwiczenia z oporem 372

11.5.3. Ćwiczenia równoważne 375

11.5.4. Ćwiczenia poprawiające gibkość 377

11.6. Fizykoterapia i masaż w geriatrii 378

11.6.1. Elektroterapia 379

11.6.2. Termoterapia 380

11.6.3. Pole magnetyczne 381

11.6.4. Ultradźwięki 381

11.7. Zaopatrzenie ortopedyczne 382

11.6.5. Masaż 382

Skorowidz 384