"Determinanty readaptacji społecznej skazanych"

Identyfikator Librowy: 62582

Spis treści

Wstęp 16

CZĘŚĆ I READAPTACJA SPOŁECZNA SKAZANYCH – ASPEKTY TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE 20

ROZDZIAŁ I Od socjalizacji do readaptacji – konceptualizacja i mechanizmy działania 20

1. Wprowadzenie 20

2. Socjalizacja – resocjalizacja 20

3. Adaptacja – readaptacja społeczna 32

3.1. Zasoby wspierające proces readaptacji społecznej 47

4. Podsumowanie 58

ROZDZIAŁ II Pomoc penitencjarna i postpenitencjarna. Formy przygotowania skazanych do readaptacji społecznej 61

1. Wprowadzenie 61

2. Penitencjarne aspekty wykonywania kary pozbawienia wolności a proces readaptacji społecznej 62

3. Rozwiązania systemowe wzmacniające proces readaptacji społecznej 71

3.1. Pomoc penitencjarna i postpenitencjarna 71

3.1.1. Przygotowanie więźniów do życia w środowisku otwartym w trakcie wykonywania kary pozbawienia wolności 78

3.1.2. Przygotowywanie więźniów do życia na wolności bezpośrednio przed zakończeniem kary więzienia 93

3.1.3. Pomoc skazanym w warunkach wolnościowych 99

3.1.4. Fundusz Pomocy Postpenitencjarnej 109

3.1.5. Opieka duszpasterska nad osobami pozbawionymi wolności 115

4. Wybrane instytucje pozarządowe pomagające skazanym 118

4.1. Działalność Stowarzyszenia Penitencjarnego „Patronat” 119

4.2. Działalność Fundacji „Sławek” 125

4.3. Stowarzyszenie Kofoeda w Siedlcach 129

4.4. Stowarzyszenie Ewangelicznej Pomocy „Bractwo Więzienne” 130

5. Podsumowanie 131

CZĘŚĆ II INSPIRACJE TEORETYCZNE BADAŃ W ZAKRESIE READAPTACJI SPOŁECZNEJ SKAZANYCH 136

ROZDZIAŁ II Proces readaptacji społecznej w kontekście wybranych koncepcji i teorii 136

1. Wprowadzenie 136

2. Elementy wybranych teorii psychologicznych istotne w procesie readaptacji społecznej 137

3. Elementy wybranych teorii socjologicznych istotne w procesie readaptacji społecznej 160

4. Wybrane koncepcje resocjalizacyjne współczesnych polskich naukowców 190

5. Podsumowanie 194

ROZDZIAŁ IV Udział samoświadomości w procesie readaptacji społecznej byłych więźniów 195

1. Wprowadzenie 195

2. Samoświadomość w wybranych koncepcjach filozoficznych 195

3. Samoświadomość – perspektywa psychologiczna 204

3.1. Pojęcie świadomości i samoświadomości 204

3.2. Samoświadomość a poznanie samego siebie 206

3.3. Teoria treści i form samoświadomości Zbigniewa Zaborowskiego 211

4. Model relacyjnej readaptacji społecznej opartej na samoświadomości 218

5. Podsumowanie 220

CZĘŚĆ III ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE PRZEPROWADZONYCH BADAŃ 222

ROZDZIAŁ V Metodologia badań własnych 222

1. Wprowadzenie 222

2. Cel i przedmiot badań 223

3. Problemy badawcze 227

4. Charakterystyka zmiennych i wskaźników 233

5. Charakterystyka badanej zbiorowości 237

6. Metody, techniki i narzędzia badawcze 244

7. Schemat statystycznej analizy danych 256

8. Organizacja i przebieg badań 259

8.1. Badana grupa skazanych 259

8.2. Badanie postaw społecznych 260

CZĘŚĆ IV WYNIKI BADAŃ I PROPOZYCJE ZMIAN W PRAKTYCE RESOCJALIZACYJNEJ 262

ROZDZIAŁ VI Doświadczenia więzienne skazanych. Analiza przeprowadzonych badań 262

1. Wprowadzenie 262

2. Obiektywna i subiektywna ocena readaptacji społecznej skazanych 263

3. Charakterystyka doświadczeń kryminalnych badanych skazanych 268

3.1. Związek między readaptacją społeczną byłych więźniów a czynnikami demograficznymi i doświadczeniami kryminalnymi 273

4. Aktywność skazanych w zakładzie karnym. Praca, terapia, udział w programach resocjalizacyjnych 283

4.1. Związek między readaptacją społeczną byłych więźniów a pracą, udziałem w terapii i zajęciach resocjalizacyjnych 291

5. Kontakty skazanych ze światem zewnętrznym. Obecność osoby wspierającej w życiu skazanego 292

5.1. Kontakty ze światem zewnętrznym a proces readaptacji społecznej 297

6. Podsumowanie 300

ROZDZIAŁ VII Powrót do życia w środowisku wolnościowym. Specyfika i uwarunkowania w badanej grupie skazanych 302

1. Wprowadzenie 302

2. Miejsce zamieszkania skazanych bezpośrednio po opuszczeniu więzienia 302

3. Problemy byłych więźniów z powrotem do życia na wolności 307

4. Aktywność zawodowa skazanych bezpośrednio po opuszczeniu zakładu karnego 317

5. Oczekiwana pomoc i wsparcie po opuszczeniu zakładu karnego 320

5.1. Rola kuratora sądowego w procesie readaptacji społecznej skazanych 322

6. Relacje skazanych w najbliższym środowisku 325

7. Aktualna sytuacja zdrowotna, bytowa, zawodowa i rodzinna skazanych 335

8. Ocena sytuacji życiowej z perspektywy skazanych. Cele i plany na przyszłość. Tożsamość skazanych 341

9. Podsumowanie 347

ROZDZIAŁ VII Doświadczenia więzienne i pozawięzienne versus zasoby wewnętrzne skazanych a proces readaptacji społecznej 350

1. Wprowadzenie 350

2. Charakterystyka analizowanych wybranych zasobów wewnętrznych badanych skazanych 351

2.1. Wpływ nasilenia pozytywnej readaptacji na nasilenie zasobów wewnętrznych (ocena obiektywna) 352

3. Związek między przebiegiem readaptacji społecznej byłych więźniów a zasobami wewnętrznymi i zewnętrznymi 354

3.1. Związek oceny tendencji procesu readaptacji z analizowanymi zasobami wewnętrznymi 361

3.2. Związek między nasileniem pozytywnej readaptacji skazanych a subiektywną i obiektywną oceną readaptacji oraz zasobami wewnętrznymi skazanych 363

4. Przewidywanie tendencji przebiegu readaptacji społecznej byłych więźniów – perspektywa subiektywna i obiektywna 374

4.1. Przewidywanie subiektywnej oceny readaptacji na podstawie posiadanych zasobów wewnętrznych i zewnętrznych 378

4.2. Przewidywanie obiektywnej oceny readaptacji na podstawie posiadanych zasobów wewnętrznych i zewnętrznych 380

5. Poziom samoświadomości badanych skazanych i ich zasobów wewnętrznych w kontekście przebiegu readaptacji społecznej 382

5.1. Mediacyjna funkcja samoświadomości w relacji między zasobami wewnętrznymi a procesem readaptacji 385

5.2. Mediacyjna funkcja samoświadomości w relacji między zasobami zewnętrznymi a procesem readaptacji 392

6. Analiza skupień. Klasyfikacja procesu readaptacji na podstawie zasobów zewnętrznych i wewnętrznych 401

7. Model relacyjnej readaptacji społecznej skazanych – weryfikacja empiryczna 404

7.1. Moderacyjny wpływ pobytu na oddziale terapeutycznym, podjęcia pracy w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności, poczucia własnej skuteczności oraz stygmatyzacji na obiektywną ocenę readaptacji społecznej skazanych 404

7.2. Moderacyjny wpływ pobytu na oddziale terapeutycznym, satysfakcji z życia oraz samoświadomości zewnętrznej i obronnej na subiektywną ocenę readaptacji społecznej Skazanych 408

8. Podsumowanie 410

ROZDZIAŁ IX Postawy społeczne wobec skazanych – wyniki badań i ich interpretacja 412

1. Wprowadzenie 412

2. Komponent poznawczy postaw społecznych wobec skazanych 412

2.1. Wskaźnik znajomości osób mających za sobą przeszłość izolacyjną w badanej grupie społeczeństwa 413

2.2. Opinie badanych na temat uwarunkowań procesu resocjalizacji skazanych 420

3. Komponent behawioralny postaw społecznych wobec skazanych 425

3.1. Deklaracje badanych w obszarze pomocy byłym więźniom 425

3.2 Opinie społeczne na temat aktualnego systemu kar 433

4. Komponent emocjonalny badanych postaw społecznych 435

4.1. Stosunek emocjonalny badanych do skazanych 435

4.2. Opinie badanych na temat osobistych kontaktów ze skazanymi 436

5. Stopień zgodności między elementami emocjonalnymi, poznawczymi, behawioralnymi postaw, z uwzględnieniem socjodemograficznych cech badanej grupy społecznej 439

5.1. Płeć i osobista znajomość skazanych a postawy społeczne wobec nich 439

5.2. Związek między wiekiem, wykształceniem, miejscem zamieszkania, sytuacją materialną oraz częstością praktyk religijnych badanych a opiniami dotyczącymi skazanych 442

5.3. Związek między stosunkiem do skazanych a akceptacją, postrzeganiem i chęcią niesienia im pomocy 444

6. Przewidywane postawy społeczne wobec skazanych z perspektywy uzyskanych wyników badań 445

6.1. Obawa badanych przed skazanymi 445

6.2. Segmenty postaw (grupy opinii) na temat skazanych 446

7. Podsumowanie wyników badań dotyczących postaw społeczeństwa wobec byłych więźniów 456

ROZDZIAŁ X Model relacyjnej readaptacji społecznej opartej na samoświadomości – propozycje rozwiązań praktycznych 463

1. Wprowadzenie 463

2. System pomocy osobom opuszczającym więzienie – propozycje działań resocjalizacyjnych uwzględniających relacje: zasoby zewnętrzne versus wewnętrzne 463

3. Rekomendacje rozwiązań praktycznych, mających na celu zmiany postaw społeczeństwa wobec skazanych 475

4. Metoda dialogu motywująco-wspierającego w procesie readaptacji społecznej skazanych 479

4.1. Rola dialogu wewnętrznego w rozwoju Samoświadomości 487

Kilka refleksji końcowych 491

Bibliografia 497

Spis tabel 524

Spis wykresów 532

Aneks 534

Summary 567

Résumé 569

Zusammenfassung 572