"Dziecko z autyzmem"

Spis treści

Przedmowa (Hanna Olechnowicz, Robert Wiktorowicz) 9

Kurs kwalifikacyjny dla nauczycieli dzieci z autyzmem (Anna Ciupa) 13

CZĘŚĆ I. Scenariusze postępowania terapeutycznego – wprowadzenie 21

A. Uzasadnienie teoretyczne 22

1. Jak uwolnić w dzieciach z autyzmem wrodzone wzorce przywiązania? (Hanna Olechnowicz) 23

2. Wprowadzenie dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w świat relacji, porozumiewania się i myśli – model DIR/Floortime Stanleya I. Greenspana i Sereny Wieder (Robert Wiktorowicz) 32

B. Wskazówki metodyczne 52

3. Zespolenie diagnozy i terapii (Hanna Olechnowicz) 53

4. Czym są karty diagnostyczno-terapeutyczne i jak się nimi posługiwać (Hanna Olechnowicz) 58

CZĘŚĆ II. Wgląd w sytuację psychologiczną dziecka i ustalenie progów tolerancji na bodźce zewnętrzne 61

Wstępna diagnoza sytuacji psychicznej i potrzeb terapeutycznych dziecka 63

PAKIET I: Reaktywność zmysłów 69

I/1 Ustalenie progów tolerancji dziecka na bodźce zewnętrzne, ustalenie postępowania oszczędzającego 69

I/2 Reaktywność słuchowa 70

I/3 Obszary wrażliwości na dotknięcie 71

I/4 Autostymulacja zmysłu równowagi 73

I/5 Wykorzystanie wrażliwości węchowej 75

I/6 Wrażliwość układu wegetatywnego 76

PAKIET II: Dążenia i samorzutne działania 77

II/1 Dynamika zachowania 77

II/2 Tropizmy: ku ludziom i rzeczom – od ludzi i rzeczy 78

II/3 Niepokój ruchowy i krótkotrwałość skupienia 80

II/4 Krzyki i wybuchy afektomotoryczne 81

II/5 Barwa i ekspresja głosu dziecka 83

II/6 Rysunek jako wskaźnik stanu emocjonalnego dziecka 84

II/7 Jakość kontaktów społecznych podczas karmienia dziecka 85

CZĘŚĆ III. Scenariusze zabaw terapeutycznych i postępowania w sytuacjach trudnych 87

PAKIET III: Bliżej natury (łagodzenie bodźców przeciążających) 89

III/1 Las, ogród 89

III/2 Rośliny 90

III/3 Zwierzęta 91

PAKIET IV: Interwencje terapeutyczne 93

IV/1 Regresja terapeutyczna 93

IV/2 Przedmiot pośredniczący w roli łącznika społecznego („mediator”, „ambasador”) 94

IV/3 Zestrojenie działań z użyciem przedmiotu pośredniczącego 95

PAKIET V: Myśląca dłoń 97

V/1 Szansa nowego początku 97

V/2 Dotykanie przedmiotów 98

V/3 Ręczne sterowanie dłonią dziecka 99

V/4 Zestrojenie dotknięcia i słowa 100

V/5 Ręka i mowa 101

PAKIET VI: Kontakt wzrokowy jako skuteczne działanie 103

VI/1 Odzwierciedlanie 104

VI/2 Ucieczki i współwędrowanie 105

VI/3 Echo działań ponawianych (kwitowanie) 106

VI/4 Spojrzenie z bezpiecznego gniazda 107

VI/5 Twarz dorosłego – dotknięta nie budzi lęku 109

VI/6 Spojrzenie zwycięzcy 110

VI/7 Samorzutne spojrzenie ku bodźcowi oczekiwanemu 110

VI/8 Zniewolenie i radość samodzielnego wyzwolenia 111

PAKIET VII: Traktowanie dziecka 113

VII/1 Jakość mowy kierowanej do dziecka 113

VII/2 Modyfikacja systemu oczekiwań 115

PAKIET VIII: Karty autorstwa użytkownika kartoteki 116

VIII/1 116

CZĘŚĆ IV. Opracowania kazuistyczne – karty diagnostyczno-terapeutyczne w praktyce 117

Łukasz (Felicyta Krawczyk) 119

Michał (Jolanta Gęsiarz) 136

Dominik (Anna Furtek) 148

Kamil (Ilona Kwiatkowska) 161

Jaś (Elżbieta Wzorek) 171

ANEKS. Autyzm jako proces. Przeciwdziałanie eskalacji zaburzeń (Hanna Olechnowicz) 195

Literatura cytowana 201