Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ipowierzonyjegoopieceadept,synmożnegopana,idąrazem,
każdyzapewneodkrywacośwsobieczyosobie,czegoprzedtem
niewiedział.Każdyodkrywasiebienanowo,abeztego,znów
szukamsłówSerresa,niktniejestwstanienauczyćnikogonicze‑
go.Takpowstajeten,któregoSerresnazywaDtrzeciąosobą”,czyli
kimś,ktosiękształtuje,nieprzystającnajużgotowetożsamości
aniprzyjętepowszechnieklasyfikacjeipodziały.Żywiwątpliwo‑
ścicodosiebie;jestotyle,oileusiłujenadążyćzasobąbędącym
wdrodze.Strukturatego,którysiękształtuje,dasięniedoskonale
wyrazićwformule:Dani…,ani…”.Kształcenie(się)torezygnacja
zwszelkiegozamknięcia.Każdyzaczynadoświadczaćświata
inaczejitanaukaskończysięprzeddrzwiamiszkoły;wszkolebo‑
wiemwszystkojestznówpodzielone,posegregowaneiopatrzone
nienaruszalnymietykietkami.Kształcenie(się),którepóźniejna‑
zwiemyod-uczaniem(się),jestpróbąodnalezieniawszkolemiejsc
obdarzonychenergiątego,coprzedszkołą,adokładniejoto,co
międzytym,coprzedszkołą,aszkołą.
*
USørenaKierkegaardaznajdujętakiznamiennyfragment,wktó‑
rymDdroga”odgrywaniepośledniąrolę:DCzymżejestedukacja?
Myślę,żetodroga,którąprzechodzipojedynczyczłowiek,aby
poznaćsamegosiebie;aktotejdroginiedopełni,małowyciągnie
korzyścizfaktu,żesięurodziłwnajbardziejoświeconejepoce”
4
.
Wynikaztego,żewiedzazasługujenamianoedukacjitylkowtedy,
jeślidokonujesięnadrodzedopoznawaniasamegosiebie,ponad‑
toowadroga,októrejmówifilozof,niejestjedyniefigurąretorycz‑
ną-poznawanieświataisiebiemacharakterdynamicznyiprze‑
ciwstawiasięwszelkiejmitologiidomowościiswojskości.
Uniwersytetsłużyedukacji,gdyuczącsię,uczęsięsiebiei,pa‑
radoksalnie,burzęnieustanniewszystkieprzejściowedomostwa,
którejeszczewczorajwydawałymisiętaktrwałeipewne.Wiedza
4
S.Kierkegaard,Bojaźńidrżenie.Chorobanaśmierć,tłum.iwstępJ.Iwaszkie‑
wicz,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa1969,s.45.
10
|Ajeślinietrzebasięuczyć…
