Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miano„akademiisztukiistnienia”nadaneszkole/uniwer-
sytetowiznakomicieoddajeto,czymedukacjabyćpowinna:
niewykorzystywaniemumiejętnościiwiedzywsposóbme-
chanicznyiczystoużytkowy,aleobdarzeniemtychżeumie-
jętnościspecjalnymstylem.Istnienienabieracechsztuki,gdy
wykonywanyzawódniesiewsobiepewnądiakrytykę,szczególny
stylwłaściwyosobie.Tak,królNawarrymarację,kiedyodsłania
kształtswegoedukacyjnegoprojektu.
*
Leczmusimyprzyznać,żemylimysięwtejocenie:nie,królNa‑
warryniemaracji.Mimosłusznościceluprzedsięwzięciaskazuje
jenaniepowodzenie.Akademiasztukiistnienia-takiezamierze‑
niebudzipodziw,alesposóbjegowykonaniawywołujesprzeciw.
Bynaszebycie(jednostkoweizbiorowe)stałosięDsztuką”,tozna‑
czy,byżycieniebyłojedyniepowtarzaniemwzorców,ludziepo‑
winni-zdaniemkrólaNawarry-byćDzdobywcami”podbijający‑
miineutralizującymisferęemocji.Wedletegoprojektu,edukację
zyskujesię,Dtoczącwojnęzuczuciami/Iwielkąarmiąnamiętno‑
ściświata”(Ss,295).Ależadnekształcenieniemożeżywićsięme‑
chanizmamiwojny.Ktomówiowojniejakopodstawiedziałania
edukacyjnego,zadajemu,nomenomen,śmiertelnycios.Zamienia
edukacjęwkarykaturępolityki.Tojużwiemy.Alewojna,októrej
mówikrólNawarry,jestniedowygraniajeszczeztrzechinnych
powodów.Popierwsze,nawetopierającsięnazasadachrozumnej
kalkulacji,niemożemyuniknąćstanówemocjonalnych;między
tymidwomasferaminieobowiązujerozłączność,leczwzajemne
zazębianiesię.BaruchSpinoza,wygłosiwszysłynnąregułę,która
winnawidniećnadprogiemkażdejszkoły:Dstarałemsięusilnie
oto,abyludzkichpostępkówniewyśmiewać,nieopłakiwaćinie
potępiać,leczjezrozumieć”,dodajeprzenikliwąuwagę:DDlate‑
gorozpatrywałemafektyludzkie,jakmiłość,nienawiść,gniew,
zawiść,ambicję,miłosierdzieiwszystkieinnewstrząśnieniadu‑
chaniejakowystępkinaturyludzkiej,leczjakowłasności,które
16
|Ajeślinietrzebasięuczyć…
