Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
takdoniejnależą,jakdonaturypowietrzanależąciepło,zimno,
burza,piorunitp.”14.Edukacjapolegawłaśnienauczeniu(się)
szacunkudlaobutychsferorazsposobówmoderowaniaich
wzajemnychrelacji.
*
Skorotak,zatemkształcenie(się)niemożebyćprostymprzeka‑
zeminformacji;powinnosprawić,bywjakiśzasadniczysposób
splatałysięzmoimżyciem.TądrogąprzestanąbyćDobojętne”,
zapadnąwpamięćniejakoDdana”czyDfakt”,leczjakoprzeżycie.
Gdyprzypomnąsiępolatach,uczyniątowrazzcałąotulinąsen‑
su,jakinadawałymojemużyciu.PowiedzmyzaLudwigiemWitt-
gensteinem(którynotujetospostrzeżeniewkontekściekwestii
religijności),żejeśliuczeniejestrodzajemDgryjęzykowej”,toDjest
onagranatylkokwestiamiżyciowymi”,cooznacza,żeDto,comy‑
ślę,powinnodokładnieodnosićsiędomegożycia,wprzeciwnym
razie,to,comyślę,tobzdura,albomojeżycieznajdujesięwnie‑
bezpieczeństwie”15.
*
JeśliafektynależądoDnaturyludzkiej”isąDwstrząśnieniami
ducha”(dokwestiiowegowstrząsubędziemywracać),niemożna
budowaćedukacjijakoDsztukiistnienia”naichnegacji.Podru‑
gie,wojna,którądeklarujekrólNawarry,jestzgóryprzegrana,
bowiemsamisygnatariuszeowegoedukacyjnegopaktupowąt‑
piewająwskutecznośćjegoartykułów.Godząsięnajegowarunki
zracjiobowiązującejperformatykispołecznej:złożyliprzysięgę,
atawiąże,pomimonieskutecznościparagrafów,naktórychstra‑
żystoi.Berownechcesprostaćduchowipaktu,alepowątpiewa
14
B.Spinoza,Traktatpolityczny,w:Idem,Traktaty,tłum.I.Halpern‑Myślicki,Antyk,
Kęty2003,s.336.
15
L.Wittgenstein,Ruchmyśli.Dzienniki1930-1932,1936-1937,tłum.R.Reszke,
oprac.I.Somavilla,Spacja,Warszawa2002,s.103.
|
17
