Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MarekParyż
Wewspółczesnejliteraturzeamerykańskiejniemaprostegopowrotudo
kolorytulokalnego,realistycznejfascynacjistaroświeckościąalbonatura-
listycznegodeterminizmunaukowego.ProzaProulxjestnaznaczonalite-
rackimdziedzictwemmodernizmuipostmodernizmu.Jeśliposzczególne
miejscawjejutworachsąpiękne,anawetwywołująwrażenieharmonii,
tojednocześnieznamionująciężkiewarunkiihistorycznezaszłości,są
domemdlawspólnotskażonychprzemocąiszaleństwem;miejscamogą
jawićsięjakorealne,apostaciejakoobdarzoneżywotnością,zarazemjed-
naksąironicznymi,częstohiperrealistycznymi,karykaturamisamychsie-
bie.Geografiadeterminujekulturę,samapodlegającwarunkowaniuprzez
kulturę.Świadomośćzłożonychpowiązańjestźródłemnapięćwutworach
Proulx,podobniejakcałyzestawsymptomatycznychprzeciwieństw:pięk-
noibrzydota,nacisknarealizminierealistycznaestetyka,postmoderni-
stycznystylikrytykapostmodernizmu11.
SpośródcechpisarstwaProulx,którełącząsięznowymregionali-
zmem,należypodkreślićdwie.Pierwszadotyczyrolikrajobrazu,
wbardziejtradycyjnejliteraturzeregionalnejzwykleprzedsta-
wianegowkategoriachpastoralnychjakoimpulsfizycznejimo-
ralnejodnowy.Proulxtakieskojarzeniawywracananicewsty-
luzgołaradykalnym.JakpiszeAsquith,utejautorkikrajobraz
obchodzisięzludźminbrutalnie”,wyzwalająclubuwypuklając
ichnajgorszeskłonności12.Drugikluczowyaspektnowegoregio-
nalizmuwwydaniuProulxzwiązanyjestzjejwrażliwościąna
przejawyutowarowieniakulturyregionalnej,któretozjawisko
najbardziejjaskraweformyprzyjmujenaamerykańskimZacho-
dzie,zmieniającymsięwwielumiejscachwewłasnąsymulakrę.
AnalogicznyprocesopisaławcześniejnaprzykładzieNowejAn-
glii.Pisarkaraczejniemazłudzeń,żewpływyzewnętrzne,coraz
częściejozasięguglobalnym,itendencjelokalnemogąstworzyć
jakiśrodzajzdrowejrównowagi.Zjednejstronyjestpresja,zdru-
giejopór,tymsłabszyjednak,żeopierasięnarelacjachwspólno-
towych,definiowanychgłównieprzezantagonizmiatomizację.
11AlexHunt,nIntroduction:TheInsistenceofGeographyintheWritingof
AnnieProulx”,[w:]TheGeographicalImaginationofAnnieProulx:Rethinking
Regionalism,red.AlexHunt(Lanham:LexingtonBooks,2009),s.1-2.
12Asquith,AnnieProulx’sBrokebackMountainandPostcards,s.6.
