Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ANTROPOLOGIA–podstawyteoretyczne
3.antropologiaontogenetyczna-auksologia,badaiwyjaśniamechanizmyipra-
warządzącerozwojemosobniczym,zróżnicowanietegoprocesuwczasieiprze-
strzeni,czynnikirozwoju.Antropologiaontogenetycznawrazzmedycynąwieku
rozwojowegostworzyłypodwalinywyodrębnieniasięsamodzielnejodlat70.
XXw.dyscyplinynaukowejzajmującejsięrozwojem-auksologii.Naukatabada
zmiennośćindywidualnychipopulacyjnychnormrozwojowychwperspektywie
czasuiprzestrzeni,czynnikiowejzmiennościiprawarządzącerozwojem.Termin
auksologiawprowadziłw1919r.FrancuzPaulGodin,amiędzynarodowąakcep-
tacjęuzyskałonwlatach70.XXw.Auksologiauogólniadorobeknaukszczegóło-
wych,takichjakanatomiaifizjologiarozwojowa,genetykaiekologiaczłowieka,
embriologiaigerontologia.Wjejramachwydzielonoczterykierunki(nurtyczy
działy):
▪biologiczny,wyjaśniającyprawarządząceontogenezą,genetycznądetermina-
cjęrozwoju,modyfikacyjnąrolęczynnikówekologicznych-biogeograficznych.
Wnurcietymwypracowywanesąmetodyocenypoziomurozwoju,standardy
▪Hnormy”rozwojowe.Innyobszarbadańtozróżnicowaniemiędzypopulacyjne,
rasoweimiędzygatunkowe(wobrębienaczelnych)rozwoju;
▪społeczny,badającyspołecznąstratyfikacjęrozwoju-modyfikatoryśrodowi-
skaspołecznego,rolęczynnikówżywieniowych,higieny,stanuzdrowia,aktyw-
nościfizycznej;
▪historyczny,badającyproblemyrozwojuwperspektywieczasuhistorycznego,
trendyczasowe-sekularne.Cennymźródłemsątupisanedanearchiwalne,
aleostatniodużownoszątubadaniaszkieletówdziecizcmentarzyskhistorycz-
nychipradziejowych;
▪kliniczny,zajmującysięindywidualnymmonitorowaniemrozwojuwróżnych
jegookresach.Główniedotyczyonbadaniaróżnychzaburzeńrozwojowych
wrodzonychinabytych,np.specyfikarozwojudziecizróżnymizespołamige-
netycznymi.
Tabela1.Podziałantropologii(fizycznej)wedługG.A.Hense(1960)
I.Antropologia
ogólna
A.Prymatologiaporównawcza
B.Paleontologiaczłowieka
C.Genobiologia
D.Fenobiologia
1.Genetykaczłowieka
2.Gemeliologia
1.Biopedologia
2.Klimatologia
3.Biogeografa
4.Patogeografa–patologiaetniczna
5.Dietetyka
6.Ekologiaczłowieka
7.Socjogeografa
