Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoriareżimówhybrydalnych
25
Długotrwałyinieukończonyprocestranzycjisystemowejnaobszarzepo-
stradzieckimspowodowałaktywizacjętoczącegosięsporuoto,czyreżimy
hybrydalnenależytraktowaćtylkoiwyłączniejakoetaptranzycjisystemo-
wej,czynależyjepostrzegaćjakonowytypreżimówpolitycznych.Ujmo-
waniereżimówhybrydalnychjakonowegotypureżimupolitycznegoczęsto
napotykanakrytykę.Dotyczytogłówniebadaczy,którzyswojebadania
opierająnaparadygmacietranzytologicznym
39.Niemożnasięniezgodzić,
żereżimyhybrydalnenależytraktowaćtylkoiwyłączniejakoetapprzej-
ściowywsytuacji,gdywpaństwiedokonałasiętranzycjasystemowa-
izpowodzeniemzastosowanokonsolidacjęnowegoreżimu.Czyjednak
wprzypadku,gdyowatranzycjaniezakończyłasiępowodzeniem,apań-
stwonadalbalansujemiędzydemokracjąaautorytaryzmemuzasadnionejest
twierdzenie,żereżimhybrydalnytotylkoetapprzejściowy?
PodejmującsięanalizykategoriitypówidealnychRomanBäckerpodkre-
śla,żewprzypadkurozróżnieniamiędzysystemamidemokratycznymianie-
demokratycznymimodelabstrakcyjnytypówhybrydalnychniemazastoso-
wania.Stawiapytaniaoto,czynaródjestsuwerenny,czynielubczyistnieje
alternacjawładzypublicznej.Zadającpytanie,czymimotegoistniejąreżimy
hybrydalneR.Bäckertwierdzi,żetakjesttylkowkrótkichokresachmiędzy
jednymadrugimreżimempolitycznym.Zatemreżimyhybrydalnejakono-
wytypreżimówpolitycznych,zdaniemR.Bäckera,nieistnieją,gdyżjego
zdaniemnależyjetraktowaćjedyniejakojedenzetapówprzejściowych
tranzycjisystemowej.Zaprzykładpodajepolskiewybory4czerwca1989r.,
apostawieniepytaniaodemokratycznyichprzebiegpowoduje,żenieznaj-
dujemyjednoznaczniebrzmiącejodpowiedzi
40.Brakjednoznacznościwobec
casusuwyborówz4czerwcawynikaztego,żeniejestwystarczającąodpo-
wiedziąto,żebyłyonedemokratycznew35%(gdyżtylemandatówposel-
skichmożnabyłoobsadzićwdrodzedemokratycznychwyborów).Istotny
wydajesięfakt,żenaskutekwspomnianychwyborównastąpiłoprzyjęcie
przezpolskinaródsuwerenności
41.
R.Bäckernegujefenomenreżimówhybrydalnych,ponieważuważa,że
wjednympaństwieniemożeistniećdwóchsuwerenów.Zgodniezklasycz-
nądefinicjądemokracjijakostanusuwerennościnaroduposiadającegopra-
wodokonywaniaalternacjiwładzysuwerenemjestnaród.Wprzypadkutypu
antynomicznego(reżimuautorytarnego)atrybutalternacjiwładzybędzie
39WśródnichnależywymienićamerykańskiegopolitologaDankwartaA.Rustowa,
któryzajmowałsiębadaniemprzejściazjednegoreżimukudrugiemuorazwyjaśnie-
niemdlaczegojednedemokracjesąnietrwałe,adrugiestająsięstabilneiwciążsię
rozwijają.D.A.Rustow,op.cit.,s.337-363.
40Zob.R.Bäcker,Oznaczeniukategorii,s.17-18.
41R.Bäcker,„Okrągłystół”-odtotalitaryzmudodemokracji?,„Athenaeum.Polskie
StudioPolitologiczne”2009,nr22,s.131-138.
