Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SekcjaAWprowadzeniewgłównezagadnienia
A1PODSTAWOWEPOJĘCIAWBIOLOGII
ROZWOJU
Hasła
Rozwój
Wprowadzeniedo
rozwojuzwierząt
Wprowadzeniedo
rozwojuroślin
Wzrostipodział
komórki
Różnicowanie
Rozwójjestprocesem,wwynikuktóregozjednejkomórkipowstaje
złożonywielokomórkowyorganizm.Rozwójobejmujezwiększanie
sięliczbykomórek,różnicowanie,powstawaniewzoru(planu)
budowyciała,morfogenezęorazwzrost.
Wświeciezwierzątwystępujeogromnaróżnorodnośćsposobów
rozwoju,alemożnawyróżnićstadiawłaściwewszystkim
zwierzętom,jakzapłodnienie;bruzdkowanie,wwynikuktórego
powstająblastomery;gastrulację,powodującąreorganizacjęstruktury
zarodkaitworzenietrzechwarstwzarodkowych;neurulację
(tworzenieukładunerwowego)iorganogenezę(rozwój
poszczególnychnarządów).
Uroślinkwiatowychwystępujepodwójnezapłodnienie,wwyniku
któregopowstajązygotaibielmo(endosperma),tkankazapasowa
służącadoodżywianiaprzyszłegozarodka.Rozwójroślinskładasię
zseriistereotypowych(uporządkowanychprzestrzennie)podziałów
komórkowych,prowadzącychdopowstaniadojrzałegozarodka,
zbudowanegoztrzechpodstawowychwarstwzarodkowych,
obejmującychobszaryodpowiadająceprzyszłym:pędowi,
korzeniowiiliścieniomsiewki.Powykiełkowaniuwszystkieczęści
dojrzałejroślinyrozwijająsięzdwóchniewielkichpopulacji
proliferującychkomórek,tworzącychwzarodkumerystemy(tkanki
twórcze)przyszłegopęduikorzenia.
Narozwójskładająsięzarównopodziałykomórkowe,jakiwzrost,
przyczymnależypodkreślić,żeobateprocesymogązachodzić
niezależnieodsiebie.Wczasiepodziałówbruzdkowania,które
cechująrozwójzwierząt,jajodzielisięnacoraztomniejszekomórki
izwiększasięichliczba,aleniezwiększająsięichrozmiary
izarodeknierośnie.WpóŹniejszymrozwojupodziałykomórkowe
iwzrostmogązachodzićrównocześniealbowzrostmożezachodzić
bezpodziałówkomórkowych,wwynikuzwiększaniasięrozmiarów
komórek.Wzrostzarodkamożesiętakżełączyćzsynteząsubstancji
międzykomórkowejtworzącejmacierzpozakomórkową,naprzykład
wrozwojukości.
Różnetypykomórekpowstająwwynikuróżnicowania.Wtym
procesiekomórkipodlegająspecjalizacjiwbudowieifunkcjina
skuteksyntetyzowaniaróżnychbiałek.Różnicowaniejestwięc
odbiciemzróżnicowanejekspresjiokreślonychzespołówgenów
wokreślonychzespołachkomórek.