Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wjedynąistnośćrealną,—wiarawwieczność,naktórejopierasię
czasiwszystkiejegomomenty,—detronizującysiłępogańską
nakorzyśćszlachetniejszegopanowania,świętości?Byłże
tosceptycyzm—niepewność,pobudzającadonieustannegobadania,
czyjestjakaistnośćniewidzialna,jaka—niebezrozumna—tajemnica
życia?—zwątpieniecodowszystkiego,amożenawetniewiara
iprzeczeniebezwzględne?Odpowiedziećnatakiepytania
—toodtworzyćduchahistoryiczłowiekalubnarodu.Myśliichbyły
matkamiczynów,uczucia—ojcamimyśli:stronaichniewidzialna
iduchowadyktowałaprawastroniezewnętrznej,czynnej:religia
stanowiławnichwielkifakt.Zewzględunagranice,jakiemusimy
zakreślićswoimodczytom,najlepiejbędzie,jeślizwrócimybadania
swojegłówniekutejwłaśniereligijnejfaziesprawy.Pozrozumieniu
tego—wszystkostaniesiędlanaszrozumiałem.Pierwszym
wybranymprzeznasbohateremtejseryijestOdyn,głównapostać
poganizmuskandynawskiego,któradlanasjestemblematembardzo
wielkiegoobszarupojęć.Przyjrzyjmysięwięctrochębohaterowijako
bóstwu,costanowinajdawniejszą,najpierwotniejsząformę
bohaterstwa.
Topewna,żetenpoganizmjestczemśdziwneminiepojętemdla
nas,ludziobecnegowieku.Przypominaonlas,wktórymdrogiznaleźć
niepodobna,wktórymumysłbłąkasiębezkońca,—laszłudzeń,
pomieszanychpojęć,fałszówibezmyślności,pokrywającychcałepole
życia!
Tocośprzejmujenaspodziwem,omalnieniewiarą,—bowrzeczy
samejnietaktołatwozmieścićwswejgłowie,iżzdrowinaumyśle
ludziekiedykolwiekzotwartemioczamimogliwierzyćwzbiór
podobnychdoktryn—iwierzyćtak,żeażżyćtąwiarązdołali;korzyli
sięicześć—jakoBogu—składalibiednej,podobnejdonichistocie,
—iubóstwialinietylkoją,leczipnie,ikamienie,iwszelkieżywe
imartweprzedmioty;iżwytworzylitakistraszliwychaoshalucynacyj
jakoteoryiwszechświata:wszystkotorobiwrażeniejakiejśbajkinie
douwierzenia.Atymczasemjasnetojakdzień,żewszystkotakdziało
sięwrzeczywistości.Rzeczywiście,ludzie,stworzeninaobraz
ipodobieństwonasze,oddalisięiżyliwniejjakusiebie,wtej
potwornejiniedowybrnięciapuszczydzikichwierzeńinizkich
ubóstwień.Tozjawiskodziwinasniepomiernie.Tak,radującsięsami
nawysokościachczystychwidzeń,dojakichczłowiekpodnieśćsię
zdołał,możemypoświęcićchwilkilkanaużaleniesięmilczące
ibolesnenadgłębiąogarniającychduchjegociemności.Wiedzmy
