Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
AgnieszkaGromkowska-Melosik
egzaminacyjnychtestów(odnosisiętodowszystkichszczebliedukacjiipo-
leganaprzykładnazapewnianiupłatnychlekcjidodatkowych).Nieulega
więcwątpliwości,żewelitarnychszkołachzinternatemuczysięnietylko
społeczno-kulturowaiekonomicznaelita,aletakżenkognitywnaelita”,która
stoinaszczyciespołecznejnkognitywnejstratyfikacji”
45
.Posiadaonanie-
zwyklewysokinkognitywnykapitał”,któregowskaźnikiemjestwysokiiloraz
inteligencjiiinnekompetencjeintelektualne
46
.Wkonsekwencjitodziecielity
społeczno-kulturowejiintelektualnejpotrafiąlepiejodnaleźćsięwwarunkach
ntestokracji”47,atestyegzaminacyjne–jakojednaznajbardziejoczywistych
formmerytokracji–stanowiąwpraktyceformęuprawomocnianianierów-
nościspołecznych48.nWkontekścieideologiimerytokracjiniskieosiągnięcia
wstandaryzowanychtestachosóbpochodzącychzklasypracującej,iinnej
niżbiałarasy(…)mogąbyćwprosty(…)sposóbwiązanezporażkąpoje-
dynczychuczniów(…),aniezistniejącymistrukturalnyminierównościami”
49
.
Wświetlepowyższychrozważańmożnastwierdzić,żecelemgrupspo-
łeczniedominującychjestzachowanieuprzywilejowanejpozycji,jeślichodzi
odostępdotychformedukacji,którezapewniająsukcesspołeczno-zawodowy.
Jednymzdziałańwtymzakresiejestzachowanieelitarnościtychinstytucjiedu-
kacyjnych,którychukończeniesprzyjaprawdopodobieństwuwejściadoelity.
Występujetutajdążeniedouzyskaniarelatywnejwyłącznościdostępudonich
50
.
WtymkontekścieP.Brownstwierdza,żezdekadynadekadęwzrastają
kosztyuczestnictwawnmerytokratycznejgrze”.Trzebabowiembyćuczest
-
nikiemnieustannejkonkurencjiedukacyjnej,anastępnierywalizowaćna
rynkupracy.nRodzinynależącedoklasyśredniejpodejmującorazbardziej
desperackiedziałania,abyuzyskać«przewagęwynikającązposiadanejpo-
zycji»[positionaladvantage](…).Jednakżejeśliwszyscystosujątakąsamą
taktykę,tokomukolwiektrudnojestwyprzedzićinnych.Zkoleirezygnacja
45PojęcietozaczerpnęłamzksiążkiR.J.Herrnstain,Ch.Murray,TheBellCurve.Intelligence
andClassStructureinAmericanLife,NewYork1994,s.25.
46Natemattychproblemówwięcejw:F.H.Wilson,ForWhomDoestheBellTall?Meritocracy,
theCognitiveElite,andtheContinuingSignifcanceofRaceinPostindustrialAmerica,nTheJournalof
NegroEducation”1995,Vol.64,No.3,s.253–266;S.N.Larsen,CompulsoryCreativity:ACritique
ofCognitiveCapitalism,nCultureUnbound”2014,Vol.6,s.159–177.Zob.http://www.cultureu-
nbound.ep.liu.se/v6/a09/cu14v6a09.pdf(dostęp:7.12.2018).
47S.Sturm,L.Guinier,TheFutureofAfrmativeAction:ReclaimingtheInnovativeIdeal,[w:]
ThePoliticalEconomyofInequality,red.F.Ackerman,N.R.Goodwin,L.Dougherty,K.Gallagher,
Washington2000,s.282.
48W.Au,HidingBehindHighStakesTesting:Meritocracy,ObjectivityandInequalityinU.S.Edu-
cation,nTheInternationalEducationJournal.ComparativePerspectives”2013,No.12(2),s.16.
49Tamże,s.13.Natematrolikulturytestowaniawewspółczesnychspołeczeństwachpor.
A.Gromkowska-Melosik,Testyedukacyjne.Studiumdynamikiselekcjiisocjalizacji,Poznań2017.
50
WykorzystanouwagiM.S.ArcheriM.VaughanzksiążkiSocialconflictandeducational
changeinEnglandandFrance1789-1848,Cambridge1971,s.23–24.
