Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Gospodarkawstaroz
˙ytności.Znaczeniehandludalekosie
˛z
˙nego
Jednymznajwaz
lniejszychprzejawwfunkcjonowaniacywilizacjistaroz
lytnych,
obokposte
Lpuwdziedziniekulturyinauki,byładziałalnośćgospodarcza,tj.roz-
wjrolnictwa,rzemiosłaihandlu.Cywilizacjestaroz
lytneistniałyprzezwiele
wiekw,aleichwzajemnewpływybyłyminimalne.Natomiastwokresierozkwitu
oddziaływałyonenarozległeobszary,zwłaszczazapośrednictwemhandludale-
kosie
Lz
lnego.Odnajdawniejszychczaswhandeltenprzycia
Lgałodwaz
lnychkupcw
iśmiałychz
leglarzy.Kieruja
Lcsie
Lz
la
Ldza
Lzyskuorazche
Lcia
Lpoznaniaświata(czasem
che
Lcia
Lprzez
lyciaprzygody),wyprawialisie
Lonidocorazodleglejszychkrain.
1.2.Cywilizacjasumeryjska(mezopotamska)
Mezopotamiatoobszarmie
Ldzydwiemarzekami-TygrysemiEufratem.
Z
lyznaglebasprzyjałauprawiezbz
l,aleliczneigwałtownepowodzieniszczyły
polaizagrody.Sumerowiepodje
Lliwie
Lcwielkiepracemelioracyjne.Przezwiele
wiekwkopalikanałyiwznosiligroble,zabezpieczaja
Lceuprawyprzedzniszczeniem.
Działalnośćtawymagałaodpowiednichtechnikidobrejorganizacji(przedsie
Lwzie
Lcia
realizowanokolektywnie)5.
Podstawa
Lgospodarkisumeryjskiejbyłorolnictwo,ogrodnictwoihodowlabyd-
ła,cobyłowynikiemrozwojusystemuirygacyjnego,atakz
lerybołwstwo.Kaz
lde
miastostanowiłocentrumobszaruuprawnego.Wcentrummiastpowstawałyświa
Ltynie,
wktrychznajdowałysie
Lmagazynyzarwnozprzedmiotamikultu,jakizdobrami
materialnymi.Doświa
Ltyńprzybywanowie
Lcnietylkonaobrze
Ldyreligijne,lecz
takz
lewceluwymianytowarw6.Sumerowiezbudowaliwielemiast;najpote
Lz
lniejszym
znichbyłBabilon,aleliczyłysie
Ltakz
le:Ur,KisziLagasz.Naobrzez
lachmiast
znajdowałysie
Lwarsztatyrzemieślniczeorazlicznemagazynyiskładykupieckie.
Sumerowiemielisporeosia
Lgnie
Lciawdziedziniebudownictwa,rzemiosła
ihandlu.Toonirozwine
Llidoogromnychrozmiarwprodukcje
Lcegieł.Ichwyroby
zbra
Lzuizezłotabyłynabardzowysokimpoziomie.Babilończycywynaleźlikoło
garncarskie,atakz
lekołodowozu,coprzyczyniłosie
Ldorewolucjiwdziedzinie
transportu.Bylitakz
leprawdopodobniewynalazcamibra
Lzuikolorowegoszkła7.
Sumerowieprowadzilihandeldalekosie
Lz
lny,sie
Lgaja
Lcyaz
ldodolinyIndusu;
znalezionotamprzedmiotypochodzeniasumeryjskiego.Podstawowymprzedmio-
temhandlubyłytowaryluksusowe(ozdoby,dziełasztuki)orazbogactwanatu-
ralne8.Kupcydocieralitez
ldogranicAzjiMniejszejiEgiptu.Korzystalizeszlaku
5Wie
Lcejnatentematzob.J.M.RobertsIlustrowanahistoriaświata,t.I:Pierwsiludzie.
Pierwszecywilizacje,Łdź1986,s.114-117.
6T.JacobsenSumer,w:Cywilizacjestaroz
˙ytne,A.Cotterell(red.),Łdź1990,s.84.
7J.WolskiHistoriapowszechna.Staroz
˙ytność,Warszawa1965,s.27.
8Mezopotamianieposiadałabogactwnaturalnych,wie
Lcjejmieszkańcysprowadzalikamień,
bra
Lzimiedź(przywoz
lonojedroga
Lmorska
LzOmanuprzezZatoke
LPerska
Lorazwdłrzekzgr
AnatoliiiKaukazu).Zob.R.CameronHistoriagospodarczaświata.Odpaleolitudoczaswnajnowszych,
Warszawa1996,s.36.