Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Drogidoniepodległości
(VIII1914-IX1918)
1.1.Uproguwojny
1.1.1.ŚwiadomośćnarodowaPolaków
napoczątkuXXw.
Ponadstuletniokresbrakupolskiejpaństwowościniespowodowałutra-
typrzezPolakówponadzaborowejświadomościnarodowej.Jakiebyły
wspólnotanarodowa
najczęściejelementytegopojęcia,występującewróżnychwarstwach
ówczesnegonarodupolskiego,przedewszystkimwśródszlachty,ale
takżeiwywodzącejsięzniejwwiększościinteligencjiorazmieszczań-
stwaichłopstwa,niejestjużtakłatwozdefiniować.Wewszystkichda
sięjednakwyodrębnićwspólnotęopartąnapoczuciuodrębnościjęzy-
kowej,religijnejiobyczajowej.Wwarunkachbrakupaństwapolskiego
corazczęstszebyłyjednaktakżeróżnenormyzachowaniairytuałyżycia
codziennegoPolakówwGalicji,KrólestwiePolskimizaborzepruskim.
Polacy,mimożepodzielenimiędzytrzymocarstwazaborcze,tworzylijuż
napoczątkunowegostulecianowoczesnespołeczeństwo.Niechęć,anie-
rzadkowrogośćdopaństwzaborczychspowodowałajednak,żenietowa-
rzyszyłatemuświadomośćpaństwowa.Totrudnedziedzictwozaciążyło
jeszczewielokrotnienadziejachPolskiwXXw.
Obyczajnarodowy,traktowanyjakopolitycznamanifestacjatożsamo-
ścinarodowej,byłzarezerwowanydlaoświeconejelity,apoczucieodręb-
nejświadomościnarodowejniemożebyćutożsamianezeświadomością
polityczną,którejcelembyłodążeniedoodbudowypaństwapolskiego.
Spośródtejmniejszejczęścispołeczeństwa,któracharakteryzowałasię
głębszymzrozumieniemcelównarodowych,rekrutowalisięczłonkowie
25