Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ścipolskichposłówdoDumy.Rozczarowanieprzywódcyendecji,Romana
Dmowskiego,doruchuneoslawistycznegoioderwaniew1912r.,przy
aprobacieRosji,ChełmszczyznyodKrólestwaPolskiego,zniweczyłode-
finitywnieszansenaaktywnąpolitykęubokupaństwtrójporozumienia,
ponieważAngliaiFrancjapodkreślałykonsekwentnie,starającsięniezra-
żaćswegosojusznikanaWschodzie,żesprawapolskajestwewnętrzną
kwestiąpolitykirosyjskiej.
Bardziejoptymistycznewydawałysięperspektywypowiązaniaplanów
polskichzpaństwamitrójprzymierza,szczególnieAustrią.Nietylkoau-
rozwiązanieaustro-
tonomiaGalicji,aleprzedewszystkimkonkretnegestyrząduwWiedniu
-polskie
(zgodaw1910r.nautworzenie„Strzelca”,adwalatapóźniejcentraliza-
cjawszystkichzwiązkówstrzeleckichpodkomendąJózefaPiłsudskiego),
wtymprzedewszystkimprzyzwolenienautworzeniepolitycznejrepre-
zentacjistronnictwpolskichw1912r.KomisjiTymczasowejSkonfede-
rowanychStronnictwNiepodległościowychdawałynadziejęnazaanga-
żowaniemonarchiinaddunajskiejpostroniepolskiejwraziekonfliktu
międzynarodowego.Słabościątejorientacjinapaństwatrójprzymierza
byłajednakłączącasięztymprojektemrezygnacjazrewindykacjiziem
polskich,leżącychnazachódodgranicKrólestwaPolskiego.Dyplomacja
niemieckabyławtymzakresienieustępliwadokońcawojny,wdużejmie-
rzehamującskutecznośćrozwiązaniaaustro-polskiego.
1.1.3.Lojaliści
Innymrozwiązaniemsprawypolskiej,proponowanymwefekcierozcza-
rowaniazarównoniedotrzymywaniemgwarancjimiędzynarodowych,
programylojalistyczne
jakiklęskamikolejnychpowstańnarodowych,stałysięwpolskiejmy-
ślipolitycznejXIXw.programylojalistyczne.Niebyłyoneideaminowy-
mi.Wprojektachtychnawiązywanodopomysłówsięgającychjeszcze
XVIIIw.iówczesnychusiłowańpołączeniainteresówpolskichnajpierw
zekspansjąimperialnąRosji,cobyłozamysłempolitycznymostatniego
monarchyRzeczypospolitej,królaStanisławaAugustaPoniatowskiego,
apotemzinteresamiKrólestwaPruswokresieszukaniawsparciamię-
dzynarodowegodladziełareformSejmuWielkiego.Obydwietestrategie
polityczne,podobniejakwiarawdobreintencjeAustriiiwdzięczność
HabsburgówzapokonanieTurkówpodczaspolskiejinterwencjiwojsko-
wejJanaIIISobieskiegowXVIIw.,okazałysięwówczaszłudne.Podobnie
byłozewszystkimirozwiązaniamilojalistycznymiwXIXw.Mocarstwa
zaborczezachowywaływtymwzględzieuzasadnionąichinteresamiso-
lidarnośćwniedopuszczaniudozbytdużychkoncesji,nawetzmierzają-
cychtylkodoautonomiiziempolskich.Zarównoeksperyment,którego
celembyłogwarantowanieprzezmocarstwaeuropejskieustrojuigranic
KrólestwaPolskiego,realizowanyzapanowaniaAleksandraIiMikołajaI,
27