Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wojskaniemieckie5sierpniazajęłybezwiększychwalkWarszawę,
a25sierpniaBrześć.OtworzyłotoNiemcomdrogęnaLitwę:4września
zajęcieprzez
wkroczylidoGrodna,a18wrześniadoWilna.Wtedyteżfrontustabilizo-
NiemcówWarszawy
wałsięnaliniiDźwina–Baranowicze–Pińsk–Tarnopol–Czerniowce.Ziemie
polskieznalazłysięwcałościpodkontroląniemieckąiaustriacką,bądź
jakoobszarzaborów,bądźpodokupacjąpaństwcentralnych.
1.5.2.Niemieckieiaustriackiewładzeokupacyjne
ZajęcieKrólestwaPolskiegoprzezwojskaniemieckieiaustriackierozpo-
częłoprawiedwuletniokresbezpośredniejokupacjiziembyłegozaboru
rosyjskiegoprzezobydwapaństwacentralne.Odpoczątkuokupacjinie
ukrywałyoneswychzamiarówtraktowaniategoobszarujakorezerwuaru
surowcowego,prowadzącstalerekwizycje,obciążającmiastakosztami
wojny,copowodowałoichrosnącezadłużanie,orazeksploatującrabun-
kowozasobyleśneirolne.
Zawarta24sierpnia1915r.umowamiędzydowództwemniemieckim
iaustro-węgierskimdzieliłaziemieokupowanenadwagenerałguber-
generałgubernatorstwa
natorstwa.NiemieckiegenerałgubernatorstwozestolicąwWarszawie
podlegałobezpośredniocesarzowi,którymianował4wrześnianastano-
wiskogenerał-gubernatoragen.HansavonBeselera.RównieżAustriacy
przyjęlipodobnydoniemieckiegosystemzarząduokupowanymteryto-
rium.GenerałgubernatorstwozestolicąwKielcach(odpaździernika1915
wLublinie)podlegałotakżecesarzowi.Generał-gubernatoremzostał
gen.mjrErichDiller,zastąpionywmaju1916r.przezgen.KarlaKuka,
awkwietniu1917r.przezgen.StanisławaMarięSzeptyckiego.
Odpoczątkunaterenieokupacjiniemieckiejwładzeniemieckiesta-
rałysięutrzymywaćwspółpracęzutworzonymijeszczew1915r.komite-
tamiobywatelskimi,naczelektórychstałZdzisławLubomirski,później-
szyprezydentWarszawy.Komitetypodkreślałyswójapolitycznyiwąski
charakter,odnoszącysięwzasadziedosprawspołeczno-gospodarczych.
Stopniowo,zazgodąokupantów,rozszerzałysięjednakichkompetencje,
anawet,nakrótko,przejęłyonefaktycznąkontrolęnadszkolnictwem
isądownictwem.Kiedyjednaksamodzielniezaczęłymianowaćsędziów,
władzeokupacyjneuznały,żezaczynająoneaspirowaćdosprawowania
funkcjipółlegalnegorządupolskiego,costałosięprzyczynąrozwiązania
CentralnegoKomitetuObywatelskiego.
Od1915r.wobugenerałgubernatorstwachwprowadzanowmiastach
byłegoKrólestwaPolskiego„samorząd”municypalny.Niepochodziłon
jednakzwyboru,aleznominacjiokupantów.Dopierowyborydorady
miastaWarszawywmaju1916r.odbyłysięnapodstawieogłoszonejordy-
nacjiwyborczej,opartejnapodzialenakurie,wyznaczanenapodstawie
cenzusumajątkowegoistatusuzawodowego.
45