Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
siędo91,stającsięnajwiększymwSejmie.Bliskieendecjiprogramo-
wochrześcijańsko-konserwatywneNarodoweZjednoczenieLudowe
(dorozłamuiutworzeniaosobnegoklubuchadeckiegowystępujące
podnazwąNarodowo-ChrześcijańskieStronnictwoLudowe),naczele
zE.DubanowiczemiL.Skulskim,którepowstałow1919r.,okazałosię
partiąefemeryczną,aczkolwiekliczbauzyskanychprzezniemandatów
byładużaisięgałapoczątkowoponad50.Silnąreprezentacjęmiałytak-
żeugrupowaniachłopskie,jednakbyłymocnopodzielone.Najsilniej-
szebyłoPSL„Piast”,któretriumfowałowGalicji,uzyskującponad80
mandatów.PSL„Wyzwolenie”byłodrugiepodwzględempopularności
wKrólestwiePolskimpoendecji,chociażznacznieustępowałojejlicz-
mandatów,którychuzyskało23.Sporąrolęwpracachsejmowych
odegrałniewielki,alebardzoaktywnyKlubPracyKonstytucyjnej,repre-
zentującykonserwatystówgalicyjskich.Ichwkładmerytorycznywopra-
cowanieKonstytucjimarcowejbyłbardzoznaczący,agłosykonserwaty-
stówczęstorozstrzygałysporymiędzylewicąiprawicąparlamentarną.
NamarszałkaSejmuUstawodawczegozostałwybrany14lutego1919r.
działacznajliczniejszegowparlamencieklubuNarodowejDemokracji
WojciechTrąmpczyński.
2.1.6.MałaKonstytucja
Najważniejszymzadaniemnowegoparlamentumiałobyćuchwaleniekon-
stytucji.Jednakdoczasujejopracowania,coostatecznieprzeciągnęłosię
dodwóchlat,przygotowanonaokresprzejściowyzasadyorganizacji
idziałanianajwyższychorganówpaństwa,któredotejporyopierałysię
nadekrecierządowymzlistopada1918r.Wdniu10lutegopodprze-
wodnictwemznanegohistorykaikonserwatywnegopolitykagalicyjskie-
goMichałaBobrzyńskiegoprzeprowadzonotzw.Ankietękonstytucyjną,
aczterydnipóźniejzinicjatywymarszałkaTrąmpczyńskiegopowołano
dożyciasejmowąKomisjęKonstytucyjną.Wdniu20lutegouchwalono
zaśtzw.MałąKonstytucję(uchwałaSejmuzdnia20lutego1919r.opo-
wierzeniuJózefowiPiłsudskiemudalszegosprawowaniaurzęduNaczelni-
kaPaństwa),któralikwidowaładotychczasowyurządTymczasowegoNa-
NaczelnikPaństwa
czelnikaPaństwa.Wtomiejsceuchwalonopowołaniepodporządkowa-
nychiodpowiedzialnychprzedSejmemnowychorganówwładzywyko-
nawczejNaczelnikaPaństwaiRadyMinistrów.PrerogatywyNaczelnika
Państwawporównaniuzwcześniejszymi,któreprzysługiwałyPiłsud-
skiemuodlistopada1918r.,zostałyznacznieuszczuplone.Powoływanie
premieraiministrówmiałosięodbywaćpo„porozumieniuzSejmem”,
aaktyprawnewydawaneprzezNaczelnikaPaństwawymagałyprzedich
wejściemwżyciekontrasygnatyodpowiedniegoministra.Pozbawionogo
równieżuprawnieńustawodawczych,niemiałaniprawainicjatywyusta-
81