Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
derPSL„Piast”WincentyWitos.Już1lipcapowołanodożyciaponad-
partyjneciało,któremiałokoordynowaćwysiłekobronnypaństwa.Była
totzw.RadaObronyPaństwa,wpracachktórejbraliudział:Naczelnik
RadaObronyPaństwa
Państwa,marszałekSejmuorazreprezentancipartiipolitycznych.Pozło-
żeniudymisjiprzezGrabskiego,odwołującsiędotegoponadpartyjnego
porozumienia,24lipca1920r.Piłsudskipowołałkoalicyjnygabinetzwany
RządemObronyNarodowej.Znaleźlisięwnimreprezentanciwszystkich
orientacjipolitycznychzasiadającychwSejmieUstawodawczym:endecji,
chadecji,ugrupowańchłopskichisocjalistów.Wtymnajbardziejspek-
takularnym,jeżelichodzioskładosobowy,gabinecieIIRzeczypospoli-
tej,naczelektóregojakopremierstanąłWitos,znaleźlisięm.in.:Ignacy
Daszyński,LeopoldSkulski,EustachySapieha,WładysławGrabski,Stani-
sławNowodworski,JuliuszPoniatowski,GabrielNarutowicz,MaciejRa-
taj,KazimierzBartel,StanisławŚliwińskiiWładysławKucharski.Przetrwał
wtymskładziedojesieni1921r.,kiedyzapadłynajważniejszedecyzje
codogranicPolskipopodpisaniupokojuryskiegozRosjąRadziecką,jak
iustroju,októrymzadecydowałauchwalonanowakonstytucja.
2.1.9.Konstytucjamarcowa
DopierouspokojeniesytuacjinafronciezRosjąRadziecką,apotempod-
jęcierozmówpokojowychpozwoliłopodjąćnanowoprzerwaneprace
projekty
konstytucyjne,toczącesięodwiosny1919r.wKomisjiKonstytucyjnej
konstytucyjne
obradującejpodprzewodnictwemMaciejaRataja.Jużwmaju1919r.Sta-
nisławWojciechowski,ówczesnyministersprawwewnętrznych,przed-
stawiłjakowstępnądeklaracjęprojektzgodnyzpoglądamiPiłsudskiego,
wzorowanynaKonstytucji3maja.Polskamiałamiećustrójfederalistycz-
ny,zwładząwykonawcząprzekazanąwręcenaczelnikapaństwa,któremu
byłbypodporządkowanyrząd,zwanyzaKonstytucją3majaStrażąPraw.
Innepartiepolityczne(PSL„Wyzwolenie”,PPS,ZLNikonserwatywnyKlub
PracyKonstytucyjnej)takżezłożyływłasneprojekty.Główneróżnicepo-
legałynazdefiniowaniuroliizakresuwładzywykonawczej,szczególnie
wkontekściepozycji,jakąbędziewprzyszłościzajmowałJ.Piłsudski.
Ożywionesporytoczyłysięrównieżwokółkoncepcjiodtworzeniadwu-
izbowegoparlamentuIRzeczypospolitej,czemumocnosprzeciwiałasię
lewicailudowcy,niewidzącpotrzebytworzeniaSenatu.Dośćistotnebyły
takżekontrowersjezwiązanezróżnymiwizjamisamorząduterytorialne-
go,szczególnietrudnegodounifikacjizewzględunadiametralnieod-
miennerozwiązaniaustawowesprzedIwojnyświatowej,dziedziczone
podawnychpaństwachzaborczych.
Wczerwcu1920r.,poustąpieniuRataja,stanowiskoprzewodniczą-
cegoKomisjiKonstytucyjnejzająłówczesnyszefklubuNZLEdwardDuba-
nowicz.Debatazostałajednakprzerwananaskutekwiosennejofensywy
83