Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
aktywnebyłytakżedrobneugrupowaniamonarchistycznenakresach
wschodnich:OrganizacjaMonarchistówPolskichiKlubZachowawczo-
-Monarchiczny.
Opróczodwoływaniasiędotradycyjnychwartościkonserwatywnych,
sojuszzendecją
występującegowewszystkichwymienionychpartiach,stronnictwate
zasadniczoróżniłytylkoceletaktyczne.Wtrwającymsporzemiędzy
prawicąilewicąkonserwatyścipoczątkowozgodnieopowiedzielisiępo
stronieZLN.Brakzdecydowanegostanowiskaendecjiwkwestiachagrar-
nychiwsparciapostulatukonserwatystówutrzymaniaistniejącegostatus
quonawsi,atakżepozostałejeszczepoIwojnieświatowejresentymenty
związanezaktywistycznymnastawieniemkonserwatystówwzachodniej
Galicji,szybkorozluźniłytensojusz.Dopieropowyborach1922r.nastąpił
ponowny,jaksięokazałoznowutylkokrótkotrwały,powrótdoaliansu
zendecją,któryzostałpowtórniezerwanypoutworzeniukoalicjiwybor-
czejZLNzPSL„Piast”,cooznaczałoniemożliwądozaakceptowaniaprzez
stronnictwozachowawczezgodęnareformęagrarnąprzeprowadzoną
przywspółpracynarodowo-demokratycznejprawicy.
Mimoniewielkiegozapleczapolitycznegoprawicakonserwatywna
dysponowaławybitnymiprzywódcami.Zaliczalisiędonich:Władysław
Jaworski,StanisławEstreicheriabpJózefTeodorowiczwGalicji,anakre-
sachwschodnichskupieniwokółwileńskiegoczasopisma„Słowo”:Alek-
sanderMeysztowicz,EustachySapieha,MarianZdziechowskiiStanisław
Cat-Mackiewicz.
2.2.4.Ruchludowy
WynikiwyborówdoSejmuUstawodawczegowskazywaływyraźnie,że
obokugrupowańzwiązanychzruchemnarodowymgłównąrolęwpol-
skimżyciupolitycznymlat20.odegrająstronnictwachłopskie.Zpowo-
duróżnicprogramowych,aszczególniestosunkudoproblemureformy
rolnej,nieudałosiędokonaćzjednoczeniawszystkichugrupowańludo-
wych.Poprawejstroniescenypolitycznejbyłoulokowane,jaksiępóźniej
Narodowe
okazałotylkokrótko,NarodoweZjednoczenieLudowe.Swągeneząsię-
ZjednoczenieLudowe
gałodziałającegood1917r.wzaborzerosyjskimchłopskiegoZjednocze-
niaLudowego,któreporozłamiew1918r.,kiedyczęśćjegodziałaczy
przeszładoPSL„Piast”,przekształciłosięwPolskieZjednoczenieLudo-
we.Partiapróbowałalawirowaćmiędzyendecjąaugrupowaniamiwspie-
rającymiNaczelnikaPaństwa,ajejprzywódcywwynikuwypływających
ztegokorzyściczęstowchodzilidogabinetówpowoływanychnapocząt-
kuistnieniaRzeczypospolitej.AkcesdogrupysecesjonistówzZLN(Zjed-
noczenieNarodowe)zaowocowałutworzeniempartiikonserwatywno-
nacjonalistycznejpodnazwąNarodoweZjednoczenieLudowe.Wybory
w1922r.zakończyłysięjednakdlategonowegostronnictwaklęskąirok
88