Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.FIZJOLOGIAWYSIŁKU
Aktywnośćfizycznazwiększazapotrzebowaniemięśniszkieletowychnatlen.Dowóz
tlenudomięśnizależyodczynnościukładuoddechowego,układukrążeniaielemen-
tówmorfotycznychkrwi.Możliwościadaptacyjneukładukrążenia(morfologiczne
ifunkcjonalne),obejmującem.in.czynnośćelektrycznąserca,objętośćwyrzutową
ipojemnośćminutowąserca,ciśnienietętniczekrwi,wysycenietlenemidystrybucję
przepływukrwi,atakżemożliwościukładuoddechowego(wentylacja,stosunek
wentylacjidoprzepływu,poziomdyfuzji)mająkrytyczneznaczeniewutrzymaniu
homeostazyorganizmu.
Uosóbwykonującychregularnieintensywnąpracęfizycznąadaptacjanatychmiasto-
wa(neurohumoralna)jestzastępowanaadaptacjądługofalową,polegającąm.in.na
przerościeścianylewejkomoryserca,zwolnieniurytmuserca,zwiększeniuliczby
iśrednicywłókienmięśniszkieletowych,podniesieniuproguanaerobowego.
toprocesykompensacyjneumożliwiającewyłączenieszybkich(nerwowych)pętli
regulacyjnych.
Odpowiedźorganizmunawysiłekfzyczny.Procesyadaptacji
Adaptacjaukładuoddechowego
Odpowiedźwentylacyjnaorganizmunawysiłekfizyczny(wytrzymałościowy)rozpo-
czynasiępraktyczniewchwilirozpoczęciaaktywności.Dochodzidoodruchowego
wzrostuwentylacjipoprzezzwiększenieczęstościigłębokościczynnościoddechowej.
Prawdopodobnieodbywasiętodwiemadrogami:neuronamizstępującymizkory
ruchowejbezpośredniodoośrodkówregulacjioddychaniawmościeirdzeniuprze-
dłużonymorazneuronamiwstępującymiprzewodzącymiimpulsacjęzmechanore-
ceptorówmięśni,ścięgienichemoreceptorówmięśniowych.Wtokutrwaniawysiłku,
wskutekwzrostumetabolizmumięśniszkieletowych,zwiększasiętakżeprężnośćCO
2
wekrwiżylnej,spadapHorazrośnietemperatura,costanowidodatkowepobudze-
niechemoreceptorówobwodowychitermoreceptorów,przekładającesięnawzrost
aktywnościośrodkaoddechowego.
Przyobciążeniachrzędu50-70%VO
2max
dochodzidogwałtownego,nieproporcjonalnie
dużegowstosunkudopobieraniatlenuwzrostuwentylacji,conazywanejestprogiem
wentylacyjnym.Przekroczeniuproguwentylacyjnego,któryzwyklepokrywasię
zprogiemanaerobowym,towarzyszywzrostczęstościoddechowejbezwyraźnych
zmianobjętościoddechowej.Częstośćoddechówwtrakciewysiłkówmożeosiągnąć
wartośćnawet60oddechów/min.Wielokrotniepowtarzaneirosnąceobciążeniepro-
wadzidoprzesunięciaproguwentylacyjnegoianaerobowegowkierunkuwyższych
wartości.Jednocześnieobserwujesięsukcesywnyspadekczęstościoddechóworaz
ichpogłębienie.Zasprawąpoprawywentylacjiszczytowychpartiipłuc,natężonej
aktywnościoddechowejwrazzewzrostemsiłymięśnioddechowychipoprawą
ruchomościklatkipiersiowejdochodzidozwiększeniapojemnościdyfuzyjnejoraz
życiowejpłuc,atakżewentylacjiminutowej.
6