Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
1.Zaryshistoriirozwojulin
funkcjonowania.Jeszczedzisiajpodstawowymwyposażeniemplemionzbierackich
ikoczowniczychsążnegorodzajulinkiiżnegorodzajusznurywłókienne.In-
teresującejest,żewzależnościodzastosowanialinytakiemająinnąbudowę
iżniąsięnazwamiwzależnościodsposobuwykonaniaifunkcji.Znamiennedla
obecnychczasówjestto,żewspółczesneludykoczownicze(AborygeniwAustralii,
BuszmeniwAfryce,IndianiewAmazonii)wykorzystująwspółcześnieprodukowane
kolorowelinkiztworzywsztucznych.
Naetapieprzejściazkulturykoczowniczejwosiadłąkulturęrolniczą,apotem
wmiejską,conastąpiłook.13tys.lattemu,ludzieniezależnie,wkilkumiejscach
udomowiliwieleroślin,wtymte,zktórychdotejporynaskalęprzemysłową
wytwarzanesąwłóknanaturalne.Zewzględunasposóbpozyskiwaniawłókien
klasyfikujemyjedokilkugrup[207].Sąto:
okrywynasion,strąki:kokos(Coccosnucifera),bawełna(Gossypium),kapok,
czylipuchowiec(Ceibapentandra);
łodygiiłyko:bambus-ok.1000gatunków(Bamboos),trawy(np.ostnica
peruwiańska),len(Linumusitatissimum),konopie(Cannabissativa),juta,czyli
malwatropikalna(Corchorus),kenaf,czyliketmiakonopiowata(Hibiscuscan-
nabinus),ramielubszczymiel(Boehmerianivea),roselle(Hibiscussabdariffa),
sunnhemp,czylikonopiesunna(Crotalariajuncea),pokrzywa(Urticadioica)
orazwłóknauzyskiwanezponad10tys.żnychgatunkówdrzew,wtym
zbrzozyilipy;
liście:abacalubmanila,czylibananmanilski(Manillahemp),agawalubsizal
(Agavesisalina),tęgoszmocnylublennowozelandzki(Phormiumtenax);
produktyuboczne:źdźbła(słoma)zezbóż,trzcinycukrowej,ryżu.
Wokresieprehistorycznym(12;3tys.latp.n.e.)linywykonywanozgłównie
włókienroślinnychwłaściwychdladanegoobszarugeograficznego,kory,aletakże
ześcięgien,jelitlubskóryzwierzęcej.Umożliwiałyonezakładaniepułapek,pętanie
zwierząt,przenoszeniedobytkuiwznoszeniesiedzibiobiektówkultu.
1.1.3.Linywstarożytności
WkulturzestarożytnegoEgiptulinymiałyogromneznaczeniezewzględuna
gospodarkętegokrajuskoncentrowanąwzdłużNilu.żnegorodzajulinysłużyły
dotransportumateriałubudulcowego,pełniłyżnefunkcjewżegludzepoNilu
iwjegodelcie,służyłydopołowówryb,dowiązaniarusztowań,podnoszenia
iopuszaniaurządzeńnawadniającychitp.Okrestenobejmujeok.3tys.lat.Liny
wykonywanozdostępnychmateriałów,tj.skóry,włókienpalmowych,aprzede
wszystkimzwłókiencelulozowychpapirusu.Namalowidłachnaściennychodkrytych
wgrobowcachoraznapłaskorzeźbachwświątyniachdotejporymożnaoglądać
licznezastosowanialin[189,190,269].Zachowałysiętamteżliczneartefakty,jak
fragmentytkaninilin.WgrobowcufaraonaTutenchamona(1325r.p.n.e.)odkryto