Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.RyshistorycznyrozwojulindoRewolucjiPrzemysłowej
43
1.2.2.OdrodzenieiOświecenie
RozwójgospodarczyzapoczątkowanywrazzOdrodzeniemwEuropiezbiegasię
zodkryciamigeograficznymiszlakówżeglugowychwokółAfrykiorazzodkryciem
obuAmeryk.Znaczniewzrosławtedywymianahandlowaorazrosłozapotrzebo-
wanienaminerałyirudy.Wydobywanojezcorazwiększychgłębokości,gdyż
płytkiezłożawEuropiebyływwiększościwyczerpane.Sięganoponieżnego
rodzajukołowrotami,którychelementemnośnymbyłylinykonopnelublinywykony-
wanezcienkichpasówskórzanych,skręconealbosplatane.Rosłowięczapotrzebo-
wanienawyrobyliniarskie.Systemkolonialnybogatychpaństweuropejskichdys-
ponowałcałąflotylląokrętówżaglowych,któresłużyłyjakostatkitransportowe
iokrętywojennedoochronyszlakówżeglugowych.Utrzymaniepotencjałużeglow-
negojednegostatkuwymagałozainstalowanianajegopokładzienawet30tonlin,
główniewykonanychzkonopi.Wepocekliprów,czylibardzoszybkichżaglowców,
sprawnośćżaglowcainiezawodnośćosprzętulinowegogenerowałaogromneprzy-
chodyzdostarczanychdoEuropyprzyprawkorzennych,herbaty,kawy,kakao,cukru
trzcinowegoczywełnyzIndii,Australii,NowejZelandiiczyAmeryk.
Omawiająctechnologieprodukcjilinwłókiennychwtymokresie,niesposób
niewspomniećoLeonardodaVincim(1452-1519).Tenwszechstronnieutalento-
wanyitajemniczygeniuszbyłprzedewszystkiminżynierembudowlanym.Budował
pałace(czegonajlepszymprzykłademjestklatkaschodowawpostacipodwójnej
helisywzamkuChambord),fortece,bastionydladział,muryobronne.Wwolnych
chwilachmalowałiwymyślałprzyszłościowekonstrukcjemaszyn,wtymmaszyn
dolatania.Niebyłyoneszerzejznane,aniektórepomysłyzostałyzrealizowane
dopierowXXw.Pracebudowlanewymagałyprzemieszczaniaogromnychmas
ziemi,podnoszeniaiprzemieszczaniaciężarów,atemogłybyćrealizowaneprzy
użyciumaszynwyposażonychwliny,jaknp.żurawzkołemdeptakowymprzed-
stawionynarys.1.24.ZachowałysięszkiceLeonardadaVincimaszyndoprodukcji
lin.Przykładprzedstawiononatymsamymrysunku.Niestetyniewiadomo,jaktaka
maszynamiałabypracować[190].Bardzociekawympomysłembyłamaszynado
wyznaczaniawytrzymałościnazrywaniecięgnalinowego.Pomysłzasadzałsię
naspostrzeżeniu,jeślitakiecięgnonieurwiesiępodobciążeniemtransportowego
koszawypełnionegokulkamiołowianymi(gęstość11,34kg/litr),tonieurwiesię
napewnopodwpływemwypełnieniamasątransportowanegogruntu,nawetbardzo
mokrego(gęstośćmaksymalna3kg/litr).Zachowałysięprzekazy,żedaVincipró-
bowałzbudowaćlinęodużejwytrzymałościnarozciąganiezdrutówwykonanych
zestopumiedzi,prawdopodobniebrązu[190].Wśródjegopomysłówjestmaszyna
łatającaowyglądziehelikoptera.Narysunkuwidać,żepróbowałonstasowaćlinki
(najprawdopodobniejwykonanezbrązulubmiedzi)jakoelementystężającetej
konstrukcji.Podobniejestwewspółczesnychkonstrukcjachlotniczych,wktórych
cienkielinkistalowestosowanesąjakoelementystężającewpłatowcachlubjako
linkisterowniczewukładachsterowaniapłatami[140].