Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StatystykapublicznawŁodzi
flStatystykaKsięstwaWarszawskiegoRękopiswłasnoręcznyWawrzyńca
Surowieckiego”.ProwadziłjeSurowieckiwSzkolePrawaiAdministracji
wrokuakademickim1811/1812.Zaszczyconyobowiązkiemwygłoszeniawy-
kładuinauguracyjnegowdniuotwarciaSzkoły(1października1811roku)
WawrzyniecSurowieckiprecyzujeswójpoglądnaprzedmiotizadaniasta-
tystycznewsposóbnastępujący:
Ponieważgłównymjejprzedmiotemjestwyśledzićźródłozamożności,ukazy-
waćstanichużytku,wymiarkowaćstosunkipłodównaturalnych,rozważaćich
wzgląddopotrzebśrodków,przemysłuiliczbymieszkańców,przetozajejtylko
pomocąmożnadochodzićpewnejmiarysiłfizycznychimoralnychnarodów,przy
jejświetlełatwiejjestdostrzectewady,któredladobrapowszechnegouprzątnąć
należy.Napewnychdatachstatystykigruntujesięcałateoriarządowa,wniejpra-
wodawcaczerpiepotrzebnewiadomości,przeznieurzędnikobeznajesięztym
polem,któreobrabiaćporuczono,onawkażdymmieszkańcuwzniecazaufanie,
budziprzemysłiutwierdzapatriotyzm(ArchiwumAktDawnych,Warszawa,
t.XXIV,1/32).
PoglądSurowieckiegowtejkwestiiwypływałyzjegoprzekonań
otym,żejawnośćdanychstatystycznychułatwiaekspansjęgospodarczą
wdziedzinieposzukiwaniazbytuiźródełzysku.Surowieckiprzypisywał
statystycebardzoszerokizakres,widzącwniejfundamentalnyprzedmiot
programu,naktórympowinnasięopieraćwszelkateoriaprawniczaidzia-
łalnośćnormodawcza,atakżeorganizacjagospodarki.
17
1.2.Początkistatystykiłódzkiej
Początkistatystykiakademickiejzwiązanebyły(isą)zuczelniami
wyższymi.
SprawaotwarciawŁodziWyższejUczelniInstytutuPolitechnicznego
wypłynęłaporazpierwszyjużw1864roku.Jednakżepomimoaktywnych
działańwładzmiejskich,którymudałosięuzyskaćpożyczkęwysokości
75000rubliorazpoparcie301znaczącychobywatelimiasta,projekttenzo-
stałodrzuconyprzezwładzecarskie,awcześniejnieuzyskałpoparciaprze-
mysłowcówrosyjskichiniemieckich.W1867rokunabazietegoprojektu
powstałInstytutTechnicznywPetersburgu.
PróbyprzeniesieniaInstytutuPolitechnicznegozPuławdoŁodzi
w1864rokuniepowiodłysię.Wzamianutworzono6-klasowąŁódzką
WyższąSzkołęRzemieślniczą.Jejabsolwencipracowaliwprzemyślebądź
wybieralistudiazagranicznenajczęściejocharakterzepolitechnicznym.
NaprzełomieXIX/XXw.powstałowŁodzikilkaszkółzawodowych
istowarzyszeńoświatowo-kulturalnych,któregłówniepopularyzowały