Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
005
Zadaniaidziałynauksądowych
GrzegorzTeresiński
Konsekwencjąpostęputechnologicznegojestnarastająca
subspecjalizacjaicorazwiększydystansdzielącyposzcze-
gólnedziedzinyszczegółowe,obejmowanewcześniej
zbiorczymmianemmedycynysądowej.Częśćzdziedzin
wyrosłychhistoryczniewobszarzemedycynysądowej
(przeważnieopartychnagruncienaukfizycznych,jakróż-
neobszarykryminalistyki)zczasemcałkowiciesięusa-
modzielniła,częśćuległaprzekształceniuwosobnedys-
cyplinynaukprawnych(jakkryminologia)lubodrębne
subspecjalizacjemedyczne(np.psychiatriasądowa,me-
dycynapracyitransportu,medycynaubezpieczeniowa).
Wmiędzyczasiecałkowicieniezależniewykształciłysię
ponadtonoweobszarybadańwspierającychwykrywanie
iściganieprzestępstw,np.badaniepisma,daktyloskopia
(szerzejlofoskopia),analizamowyidźwięku(fonosko-
pia),osmologia(identyfikacjaśladówzapachowych),bo-
tanikasądowaczyinformatykaśledcza.Cociekawe,dzie-
dziny,takiejaktoksykologiasądowaczygenetykasądowa,
zaliczanesąwciążdokanonupodstawowychskładowych
medycynysądowejwjejaktualnymrozumieniu.
Wodróżnieniuodmedycynysądowej,stopieńzróżnico-
waniaidyspersjidziedzinsłużącychdostarczaniucoraz
skuteczniejszychmetodefektywnejegzekucjiprawa
(obejmowanychzbiorcząnazwąnnauksądowych”)
wykraczapozadefinicjępojedynczegoobszaruwiedzy.
Pojęciennaukisądowe”(forensicscience)jestro-
dzajemparasolaobejmującegowszelkiedziedzinyma-
jącepraktycznezastosowaniewdostarczaniurzetelnych
iobiektywnychekspertyznarzeczorganówstosowania
prawaorazwopracowywaniunowychmetodbadaw-
czychsłużącychtymcelom.Systematykadyscyplinwcho-
dzącychwskładtegozbiorczegoobszarudziałanianie
stanowizamkniętejiniezmiennejlisty,gdyżjestodbiciem
ciągłegoprocesu,któregopodłożetkwiwzmieniających
siępotrzebachdowodowychoraznowychmożliwościach
technicznych(patrz
001
).Przykładowo,odontologiasądo-
wajestwniektórychkrajachwyodrębnianiajakoosobna
podspecjalność,podczasgdywPolscejejuprawianie
wchodzizwyklewzakresmedycynysądowej(zuwagina
znikomąliczbędedykowanychekspertów).Obecneusy-
tuowaniemedycynysądowejwheterogennymnkokonie”
nauksądowychilustrujeponiższyschemat.
Naukisądowe(forensicscience):
•medycynasądowa(forensicmedicine):
•
nklasyczna”medycynasądowa(forensicpathology):
−
obszarywymienionewrozdziale003;
•toksykologiasądowa:
−
−
−
−
alkohologiasądowa;
diagnostykazatrućśmiertelnych;
ocenadziałaniasubstancjiodurzających;
analizauzależnień(markerybiochemiczneiba-
daniewłosów);
−
wpływzażytychśrodkównazdolnośćdokiero-
waniapojazdem;
−
markerybiochemiczneprzedśmiertnychzabu-
rzeńmetabolicznych;
•
genetyka(poprzednioserologia,hemogenetyka)
sądowa:
−
identyfikacjaiindywidualizacjagenetycznaśladów
biologicznych;
28