Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gdzie:X–macierzdanychoobiektach;x
nm
–wartośćm-tejzmiennejwn-tym
obiekcie.
Jeżelianalizujemyakcjenagiełdziezpunktuwidzeniabudowybazyspółek
nadającychsiędoportfelalubmożliwościwykorzystaniametodstatystycznychdo
konstruowaniaportfelapapierówwartościowych,zmiennymisąokreślonewskaźniki
ekonomiczno-finansoweirynkowe,obiektyzaśstanowiąspółkinotowanena
giełdzie,przyczymliczbaobiektówwynosin,natomiastmtoliczbarozpatrywanych
zmiennych.Wniniejszejksiążcewykorzystanoprzedewszystkimzmienneiloś-
ciowe
4
.
Kolejnymzagadnieniemwymagającymomówieniajestpomiarzmiennych.
Pomiarnależyrozumiećjakoprzyporządkowaniekonkretnychliczbcharakterys-
tykomobiektówzgodniezprzyjętymiregułamiwtakisposób,żeliczbyodzwier-
ciedlająrelacjezachodzącemiędzyobiektami
5
.Istotnejesttu,wjakiejskali
pomiarowejzostaławyrażonazmienna.Wliteraturzewyróżniasięnastępujące
skalepomiarowe:nominalną,porządkową(rangową),przedziałową(interwałową)
orazilorazową(stosunkową)
6
.Rozróżnienietojestbardzoistotne,ponieważ
wzależnościodtego,wjakiejskalidokonanopomiaru,dozwolonesąróżne
operacjearytmetyczne.Zestawieniepodstawowychwłasnościskalpomiaruprzed-
stawionowtabeli1.1.
Tabela1.1.Podstawowewłasnościskalpomiaru
Przedziałowa
Porządkowa
Nominalna
Ilorazowa
Typskali
z=f(x),f(x)–dowolneprze-
kształceniewzajemniejedno-
znaczne
z=f(x),f(x)–dowolnaściśle
monotonicznierosnącafunkcja
z=bx+a(b
wszystkichxzawartychwR,
wartośćzerowanatejskalijest
zwykleprzyjmowanaarbitralnie
lubnapodstawiekonwencji
z=bx+a(b
wszystkichxzawartychwR
naturalnympoczątkiemskali
ilorazowejjestwartośćzerowa
Dozwoloneprzekształcenia
matematyczne
0),z~Rdla
0),z~Rdla
+
,
powyższeorazwiększości
powyższeorazrównościró-
powyższeorazrównościilo-
(x
Dopuszczalnerelacje
równości(x
A
różności(x
żniciprzedziałów
(x
(x
A
−x
A
x
(x
/x
B
)imniejszości
razów
B
B
A
!x
=x
=x
A
A
B
C
C
=x
=x
)
−x
/x
D
)
D
B
B
)
)
)
zliczaniezdarzeń(li-
czbarelacjirówno-
ści,różności)
zliczaniezdarzeń(li-
czbarelacjirówno-
ści,różności,więk-
szości,mniejszości)
powyższeorazdo-
dawanieiodejmo-
wanie
powyższeoraz
mnożenieidzielenie
Dopuszczalneope-
racjearytmetyczne
Źródło:Gatnar,Walesiak[2004,s.21].
4
Więcejnatematpodziałuzmiennychmożnaznaleźćnp.w:Krzysztofiak[1981,s.72].
5
Zob.np.Pawłowski[1969,s.54].
6
Zob.Gatnar,Walesiak[2004,s.19inast.].
11
