Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.MODELBIZNESUZPERSPEKTYWYOGÓLNEJTEORIISYSTEMÓW
14
1.2.Istotateoriisystemówipodejściasystemowego
Teoriasystemów(ogólnateoriasystemów,teoriasystemówogólnych)jestmeta-
dyscyplinarnym
1
nurtembadawczymanalizującymobiektyjakosystemy,zarówno
zperspektywyichskładowych,jakizperspektywywiększychsystemów,doktó-
rychnależydanyobiekt2.Początkiogólnejteoriisystemówwiążąsięzpracami
biologaLudwigavonBertalanffiego,którywlatach30.XXw.badałorganizmy
żywejakosystemy.Toujęciecharakteryzującesięholizmembyłozaprzeczeniem
redukcjonistycznegopodejściapolegającegonawyciąganiuwnioskówocałości
przezanalizęjejczęściskładowych.
W1954r.powstałoSocietyforGeneralSystemResearch,któregozałoży-
cielamibyliprzedstawicielewielunauk.Jedenznich,ekonomistaKennethE.
Bouldingtwierdził,żeówczesnykryzysnaukiwynikałznarastającychtrud-
nościwkomunikowaniusięmiędzynaukowcamizróżnychdziedzin3.Stądteż
pojawiałasiępotrzebainterdyscyplinarnegoujęciaobejmującegoposzczególne
dyscyplinynaukowe.Ogólnateoriasystemów-zdaniemK.E.Bouldinga-na
niskimpoziomieambicji,aprzywysokimpoziomiebezpieczeństwa,mapomagać
wzrozumieniupodobieństwmiędzyteoriamizróżnychdyscypliniprzyczyniać
siętymsamymdorozwojumodeliteoretycznychznajdującychzastosowanie
wwieludyscyplinach.Zkoleinawyższympoziomieambicji,jednakprzyniż-
szympoziomiebezpieczeństwadajenadziejęnastworzeniemetateorii(Hspec-
trum”oftheories),systemuobejmującegoteoriezposzczególnychdyscyplin.
Metateoriamiałapełnićwstosunkudoteoriizróżnychdyscyplinfunkcję,jaką
pełniłatablicaMendelejewawrozwojuwiedzyopierwiastkachchemicznych.
Miaławskazywaćlukiwsystemieisugerowaćcharakterystykęnierozwiniętych
jeszczeteorii4.
Rozwojowiogólnejteoriisystemówtowarzyszyłrozwójpokrewnejdyscypli-
ny-cybernetyki,czylinaukiosterowaniuikomunikacji.Obszarbadawczytej
dyscyplinywykraczaszerokopozaproblematykęmaszyncyfrowych(cosuge-
rujewspółczesnerozumieniepojęćtakichjaknp.cyberprzestrzeń)iobejmuje
równieżorganizacjeorazorganizmyżywe.Świadczyotymdobitnietytułjednej
zpublikacjiNorbertaWienera-HCybernetyka,czylisterowanieikomunikacja
wzwierzęciuimaszynie”
5
.Cybernetykarozwinęławielepojęć,któreużywane
1
WprawdzieP
.SienkiewiczużyłokreśleniaHinterdyscyplinarnynurtbadawczy”,alejakzauważa
K.Kucińskijesttonurtmetadyscyplinarny(K.Kuciński,Namarginesierozważańnadsystemowympodej-
ściemdoanalizystrategicznychfunkcjimodelibiznesowych,materiaływewnętrznedoseminariummetodo-
logicznegoodbywającegosięwramachKolegiumNaukoPrzedsiębiorstwiewSGH,Warszawa2013).
2P
.Sienkiewicz,PoszukiwanieGolema.Ocybernetyceicybernetykach,KrajowaAgencjaWydawnicza,
Warszawa1988.
3K.E.Boulding,Generalsystemstheorytheskeletonofscience,HManagementScience”1956,nr2.
4Tamże.
5N.Wiener,Cybernetyka,czylisterowanieikomunikacjawzwierzęciuimaszynie,tłum.J.Mieścicki,
PWN,Warszawa1971.