Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
rOZdZiAł
1
MATEMATYCZNEPODSTAWYPRACYZMAPĄ
●przeliczanieitransformacjawspółrzędnychróżnymimetodami
●umiejętnośćrejestracjimapywukładziewspółrzędnychwoprogra-
mowaniugeoinformacyjnym
●obliczanieodległościpomiędzypunktaminapodstawiewspółrzęd-
nychtopograficznych
●
pomiarynamapiewotwartymoprogramowaniugeoinformacyjnym
KształtirozmiaryZiemi
Odkiedyw
III
w.p.n.e.EratostenesoszacowałobwódZiemiidługośćjej
promienia1zdokładnościąniewieleodbiegającąodtego,cojesteśmywsta-
niezmierzyćwspółcześnie,podejmowanolicznepróbyokreśleniazarówno
kształtuZiemi,jakijejrozmiarów.Dlapotrzebwizualizacjimałoskalowych
(np.globusy)czyprostychobliczeńwystarczanamprzyjęciezałożenia,że
naszaplanetamakształtkuliopromieniu6371km.Jednakdokładnedane
geodezyjne,opierającesięnapomiarzesiłyciężkościpokazują,żekształtten
jestbardziejskomplikowany,uzależnionyodrozkładumasyijejgęstości.Ko-
lejnymutrudnieniemjestfakt,żewartościtezmieniająsięwczasie.Wdużym
uproszczeniumanatowpływ:
●
charakterprocesówwewnętrzuZiemizwiązanyzwłaściwościami
magmyijejprzemieszczaniemsię(prądykonwekcyjne,tektonika
płyt,wulkanizmitd.);
●
stalezachodząceprocesyzewnętrzne,napędzaneenergiąSłońca
(erozjaidenudacjamateriałuskalnegoorazjegotransportisedy-
mentacja,zlodowaceniaiichzanik);
●
oddziaływanieczłowieka(np.tworzenieolbrzymichzapórwodnych
zesztucznymizbiornikami,eksploatacjazasobówitp.).
Napodstawiepomiarówsiłyciężkościprowadzonychwokreślonychpunk-
tach,tworzącychosnowęgrawimetryczną2,opracowanomatematyczno-
Geoidę
-fizycznymodelZiemi,zwanygeoidą.
defniujemyjakobryłę,
Przebieggeoidypokrywasięzpowierzchniąoceanów,natomiastwprzy-
którejpowierzchnia
padkuobszarówlądowychdysproporcjesązdecydowaniewiększe.
wkażdympunkciejest
Napotrzebyopracowańkartograficznychkształtgeoidyjestzbytskom-
prostopadładopionu
wyznaczonegoprzez
plikowany.
siłęciężkości.
1
OpispomiaruEratostenesa:htp0//www.spa.ptma.pl/zrobtosam/eratostenes/eratoste
nes.html.
2
PodstawowasiećosnowygrawimetrycznejwPolsce:htp0//www.igik.edu.
pl/pl/geodezja-i-geodynamika-pogk,skorowidzdotyczącypunktówosnowy
grawimetrycznejwPolsce:htp0//serwisy.codgik.gov.pl/Przegladowka_osnowa/
default.htm?typ=GRAW.
