Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JeślinałożymynasiebiemapęCesarstwaRzymskiegoiReforma-
cji,tozobaczymy,żestanowiąswojeprzeciwieństwooterenydawnego
CesarstwazostałyprzyRzymieikatolicyzmie,terenygermańskie,
znajdującesiępozagranicamirzymskimi,przychyliłysiękuReformacji,
przyczymnapograniczudawnegoImperiumzadomowiłsiękalwinizm,
awgermańskichrejonachpołożonychdalejodgranicantycznego
Rzymupowstałypaństwaluterańskie
24
.
PodziałreligijnyEuropywXVIwieku.Koloremnaniesionogranice
CesarstwaRzymskiegozaAugusta.
24
NieujęliśmywtymopisieRzeczypospolitejSzlacheckiej,ponieważznajdowałasię
zdalaodgranicdawnegoImperium.Wliteraturzepanujeraczejzgoda,żewPolsce
powodempojawieniasięreligijnegonowatorstwabyłatylkoiwyłącznieprzychodzą-
cazzachodniejEuropymodaintelektualna.WPolsceniebyłorażącychDnadużyć”
wKościele(dojakichdochodziłonaZachodzie),aniepiśmienniludzie—ciwRzeczy-
pospolitejprzeważali,nawetpośródszlachty—znaturyrzeczyniemoglimiećpędu
doczytaniaSłowaBożego.Nawetchęćzaborumieniakościelnegoniepchałaszlachty
wobjęciareformatorów,gdyżprzysłabościrządumonarszegomajątkikrólewskiebyły
łatwiejszymdozdobyciałupem.WRzeczypospolitejopopularnościprotestantyzmu
zadecydowałapłynącazEuropymodaorazzbieżnośćlokalnejtradycjisejmikowa-
niazeklezjologiąkalwińską,gdziezbórpostrzeganojakorodzajreligijnegosejmiku
(A.Brückner,Dziejekulturypolskiej,t.II,Polskauszczytupotęgi,Warszawa1958,
s.130-134;J.Tazbir,Świtizmierzchpolskiejreformacji,Warszawa1956,s.78-79;
28
