Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niedobitkomjakobinów.Wahaniategookresunajpełniej
obrazujelosdoczesnychszczątkówbędącegosymbolem
TerroruMarata.WdwamiesiącepośmierciRobespierre’a
deputowaniprzenosząjeuroczyście,aczjużzniewielkim
zapałem,doparyskiegoPanteonu.Czterymiesiące
późniejwydajądekret,namocyktóregoszczątki
„PrzyjacielaLudu”zostająwyrzuconeznarodowej
świątyni.ReakcjaprzeciwTerrorowiprzybieragwałtowne
formy–naPołudniuiwLyoniesetkijakobinówpadają
ofiarąrojalistycznychKompaniiJezusalubKompanii
Słońca.WParyżutrwawalkawteatrachinauginających
sięodpamfletówstraganach.Pozamieszkachludowych
wgerminalubezsądudeportowanizostajądoGujany
czołowiterroryści,którzyprzyczynilisiędoupadku
Robespierre’a:Barère,Billaud-VarenneiCollotd’Herbois.
Wmaju,poczterdziestodniowymprocesienagilotynie
ginieoskarżycielpublicznyFouquier-Tinvilleiczternastu
przysięgłychTrybunałuRewolucyjnego.RachunkiTerroru
zdawałysięprzynajmniejpoczęściwyrównane.Czy
możnawięcbyłospokojniezamknąćtękartęhistorii?
Nie,gdyżTerrorpozostawiłposobieogromnąibolesną
spuściznę,którazaważyłanawizjiświataconajmniej
dwóchpokoleń.Romantycywzrastaliwcieniugilotyny,
którarozwiałaoświeceniowezłudzenialudzikońcaXVIII
wieku.PsychologicznekonsekwencjeTerrorubyływięc
dużodonioślejsze,niżmożnabywnioskowaćzprostego
rachunkuofiargilotyny,którychwedługobliczeńDonalda
Greerabyłomniejniżsiedemnaścietysięcy.Albowiem,
jaksłuszniezauważaJanBaszkiewicz,spoglądanie
naTerrorpoprzezlunetęgilotynydeformujeobraz–jest
tolunetapomniejszająca.Terrortorównieżmasow
aresztowaniapodejrzanych(szacujesięjenawet
napięćsettysięcy,codaje2%populacjiFrancuzów),
nadzórwmiejscuzamieszkaniakilkunastępnychsetek
tysięcyobywateli,publiczneegzekucje,lękprzed
wszechmocnymiurzędnikami,odktórychzależało
wydanie„certyfikatówpostawyobywatelskiej”,aich
odmowarównałasięuwięzieniu.Terrortociągłepoczucie
zagrożenia,strachobliskich,brakwzajemnegozaufania
