Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
O„katastrofienoblowskiej”1nadDunajem,
czylijakpowstałataksiążka
Kiedyw2002rokuImreKertészotrzymałliterackąNagrodęNoblazaswą
debiutanckąpowieśćLosutracony[Sorstalanság],naWęgrzechzawrzało,
itozkilkupowodów.Popierwsze,niewiedziano,kimjestlaureat,apocząt-
kowekomentarzeprasowepadłyzustniemieckichkrytykówiznawcówjego
prozy,śledzącychtwórczośćpisarzaod1990roku,kiedyukazałsiępierwszy
niemieckiprzekładjegoksiążki
2
.Podrugie,konsternacjarodzimychkryty-
ków
3
obnażyławiększyproblem,ponieważnietylkoKertészbyłnieznany
naWęgrzech,aletakżetemat,którypodjąłwswojejpowieści.Ponoblowskie
telewizyjne,radioweiprasowedebatyliterackiepotwierdziłytezędobrze
znanąwśrodowiskuwęgierskichŻydówmimoupływukilkudziesięciulat
ZagładawciążbyłanaWęgrzechkwestiądelikatną,omijanąispychanąna
margines
4
,awdodatkuwyróżnieniedlaKertésza(uznawanegozanniewystar-
czającowęgierskiego”autora)rozbudziłonastrojeantysemickiewspołeczeń-
stwie.WOstatniejgospodzie,dziennikuzlat2001-2003,pisarzkomentował:
1
Nawiązujędontragediinoblowskiej”pojęciastosowanegoprzezWisławęSzymbor-
skąwodniesieniudootrzymaniaNagrodyNobla.Wodróżnieniuodpolskiejpoetkiniemam
namyśliuciążliwychkonsekwencjibyciasławną,alekondycjęliteraturyibadańnadZagładą.
2Losutraconydoczekałsiędwóchprzekładównajęzykniemiecki,w1990i1996roku.
AutorempierwszegotłumaczeniabyłJörgBuschmann,ponownyprzekład,przygotowany
przezChristinęViragh,wydanow1996roku.OreakcjachniemieckiejprasynaNobla
dlaKertészaiprzyczynachpopularnościjegotwórczościwNiemczechpisali:Gy.Dalos,
Széljegyzetek.EgyNobel-dijkörül,w:Azembermélye.ÍrásokKertészImrérőlaMúltésJövőben,
szerk.KőbányaiJ.,Budapest2003,s.117-122orazGy.Fehéri,MiértszeretikKertészImrét
Németországban?,w:ibidem,s.123-137.
3
Oczywiścieniedotyczytodziennikarzy,artystówipisarzynależącychdokręgu
żydowskiejelitynaWęgrzech.Oswoichwrażeniachzwiązanychznrokiemnoblowskim”
Kertészajedenzjegonajbliższychprzyjaciół,JánosKőbányai,napisałdwieksiążki:J.Kőbá-
nyai,Kertésznapló,Budapest2003;idem,Jóbdija.Háttérésrecepció,Budapest2003.
4Przebiegdebatkulturowychiichocenęmerytorycznąprezentujeszerokoksiążka:
J.Kőbányai,Jóbdijaś,op.cit.,s.15-79,83-149.
9
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone