Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tać,żewlicznychprzypadkachrodzinniewystępującychnowotworównie
możemywykazaćdziedzicznegopodłoża,coświadczyotym,żeniezna-
myjeszczewieluelementówtej„układanki”.
Kryteriarozpoznaniadziedzicznegozespołuwystępowanianowotworów
opierająsięprzedewszystkimnawywiadzie.Najważniejszeinformacjeto
wiekchorychorazliczbaistopieńpokrewieństwaosób,uktórychwystą-
piłdanytypnowotworu.Wprzypadkupodejrzeniadziedzicznegowystę-
powanianowotworuwskazanejestzasięgnięciepomocywonkologicznej
poradnigenetycznej,gdziemożnaustalić,czyrzeczywiściemamydoczy-
nieniazdziedzicznymuwarunkowaniemorazwdrożyćuczłonkówrodzi-
nybadaniaprofilaktyczne.
Kancerogeny
Możnawyróżnićkilkaetapówpowstawanianowotworówsporadycznych.
Pierwszymznichjestinicjacja,polegającanamutacjipojedynczegoge-
nu.Komórkazawierającatakąonkogennąmutacjęmusinastępniezjednej
stronyulecnamnożeniu,zdrugiejzaśuniknąćzniszczenia.Tęfazęnazy-
wamypromocją.Wpóźniejszymwzrościenowotworunakładająsięko-
lejnezaburzeniastrukturalneiregulacyjne,conazywamyprogresją.
Czynnikiindukujące(wywołujące)powstawanienowotworówsąnazywa-
nekancerogenami(czynnikamirakotwórczymi).Kancerogenymogąindu-
kowaćtylkojednązfaz–np.tylkopromocję.Alekancerogenymogąteż
byćzdolnezarównodoinicjacji,jakidopromocji;takiekancerogenyna-
zywamykompletnymi.
Kancerogenysątozwiązkichemiczne,czynnikifizyczne(np.promie-
niowanie)lubteżczynnikibiologiczne(np.wirusy).
zDośćpowszechnesąkancerogenychemiczne.Donichnależąpolicy-
klicznewęglowodory,którepowstajągłówniewprocesachspalania,sma-
żenialubwędzenia.Dotejgrupynależątakżegłównekancerogenydymu
tytoniowego.Dymtytoniowyzawierazwiązkiazotowe,obecnetakże
wwarzywachipeklowanymmięsie.Tezwiązkiulegająprzemianiewni-
trozoaminyosilnymdziałaniukancerogennym.Istotnymproblememzdro-
wotnymsąkancerogenywystępującewmiejscupracy,takiejakazbest(in-
16
