Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Transpozycjawychowaniainstytucjonalnegowświetleanalizyporównawczej...
21
dypoprawcze,placówkiresocjalizacyjneiinnejakoformyor-
ganizacjispołecznejcharakteryzującesięspecyficznymporząd-
kiem,formalnąorganizacją,realizująceceleizadaniawramach
odgórnieokreślonychstrukturorganizacyjnych)(Skąpska-
-Ziółkowska,1999).
Instytucjete,wyznaczającsztywneramyfunkcjonowaniawnich
jednostki,jednocześnieograniczająjejnaturalnedziałanie,aprzez
toniejakowymuszająstosowanieprzezniąstrategiinastawionychna
przetrwanie(survivalstrategies)iochronęsamegosiebiejakoodpo-
wiedźnadeprywacjęizagrożeniejejnaturalnychpotrzebniezależno-
ści,wolności,prywatnościiintymności.
JohnHolt(1981:155-159)uważa,żestrategieprzetrwaniauży-
wanewinstytucjachtotalnychprzezjejwychowankówczypensjona-
riuszywynikajązfaktu,żewpewnymstopniuczująsięoninludem
poddanym”
.Jakouzależnieniodtychinstytucji,nadktórymiciążyich
władza,zktórąniemogąsobiedaćrady,aleteżktórejniesąwstanie
obalić,starająsięzaspokoićresztęgodnościludzkiej,nakładającmaski
pozwalająceimnaprzetrwaniewwarunkachfizycznegozniewolenia,
jednocześnieniedającswymwładcomdospożytkowaniaswejinte-
ligencji.Pokazują,żeichumysłiduchistnieją,iżyjąniezależnieod
ichprzezniepodporządkowaniaiwywieranejprzeznienanichpre-
sji.ZkoleiWysocka(2008:286)wskazujenafakt,żeoddziaływanie
instytucjitotalnejobjawiasięwtym,żejednostkaprzyjmującwobec
niejnpostawęnonkonformistyczną(bunt)ikonformistyczną(podpo-
rządkowanieobowiązującymregułomgry),jestpodobniezniewolona,
bonarażasięnazewnętrzne(bunt)lub/iwewnętrznesankcje(podpo-
rządkowanie)(...)obietesytuacjesądlaniejrównieniewygodne,choć
zodmiennychpowodów(wolnośćizniewolenieniesąjednoznacznie
przezniąwartościowane,gdyżdecydujeotymwewnętrznakonflik-
towośćnaturalnychpotrzeb:niezależności,wolnościvsoddaniasię
wopiekęautorytetu,bezpieczeństwa).Wybórwłasnejrolizalternatyw
-konformistyczneprzystosowanievsnonkonformistycznybunt,któ-
rychniedasię,wkontekścieniezbywalnychwewnętrznychpotrzeb
jednostkipogodzić,niejestłatwy,stądjednostkamusigowjakiśspo-
sóbzracjonalizować,abyuzyskaćtożsamośćnieskonfliktowanąwe-
wnętrzniei/lubzewnętrznie”
.
Próbęinterpretacjiatrybutówinstytucjitotalnejpodjętorównież
poprzezodwołaniesiędopojęciatzw.ukrytegoprogramu(hiddencur-
