Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
usiłowałwprowadzićdosocjologiiwzasadzieignorowanąprzez
badaczy,nierzadkoiwspółcześnie,problematykębiologiczną46.
TakieujmowaniejednostkiprzezOssowskiegokorespon-
dujenaprzykładzestanowiskamiinterakcjonizmusymbo-
licznegoiróżnychpostacisocjologiiinterpretatywnej,wktó-
rychchoćbywzakresiewolnościeksponujesięraczejbrakścis-
łegodeterminizmuwzachowaniusięczłowieka,conieoznacza
automatycznieinklinacjiwstronęjakiegośsocjologicznegoin-
determinizmu.Stanowiskoomawianegoautoramożnazatem
usytuowaćmiędzywspomnianymirozwiązaniamiczynurtami
ideowymi.Możnanawetzpewnądoząostrożnościprzyjąć,że
zbliżasięonodoautodeterminizmu,czylipogląducharakte-
rystycznegodlawspółczesnejmyślipersonalistycznej,chrześci-
jańskiej(choćnietylko).Zjednejstrony,zracjidostrzegania
wczłowiekuprzezautoraZzagadnieńpsychologiispołecznejwro-
dzonychskłonnościantytetycznych,jednostkazostałaprzezeń
ukazanajakoistotawolna,kreatywna,polimorficzna.Zdrugiej
zaśstrony,dziękiprzynależnościomispołecznymafiliacjom,
tasamajednostkapoddanajest-jegozdaniem-konformi-
zującymnaciskomgrupyspołecznej.DlaOssowskiegoczłowiek
to-generalnierzeczujmując-istotaspołeczna,Hplastyczna”,
apolimorfizmludzkiejosobowościstanowikluczdozrozu-
mieniaróżnegotypuformpolicentryzmuczypluralizmuspo-
łecznego,atakżespołecznejdynamikiorazwszelkiegorodzaju
dokonującychsiętransformacji,naprzykładwdziedziniewar-
tości.
PoglądyOssowskiegodotyczącewspomnianegoantynaturaliz-
muienvironmentalizmu(wodniesieniudoichwersjizarówno
antropologicznejczyontologicznej,jakimetodologicznej)za-
sługująnapodkreśleniewkontekściesporówtoczącychsięwje-
goczasach.Majązatempewienjużhistorycznywymiar,ale
oczywiściedokońcaniezniknęłyzobecnegodyskursunauko-
wego,choćnieHrozgrzewają”dyskutantówjakkiedyś.Zresztą
obecnieipostronietzw.umiarkowanych(miękkich)naturali-
stów47dokonujesięmodyfikacjastanowiskaioninawetgoto-
46MirosławChałubiński,UwagioaktualnościkoncepcjiteoretycznychSta-
46
nis³awaOssowskiego,„KulturaiSpołeczeństwo”2006,nr3,s.114.
47„Umiarkowani”naturaliściuważają,żepewnebadaniazjawiskspołecznych
47
niemającharakteruwyłącznienaturalistycznego,podczasgdy„twarda”wer-
28
CZĘŚÆI
FUNDAMENTY