Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zacznieprzybieraćkształt,acoważniejsza,rozrastaćsiępocznieszeroko
ponadpierwotnyzakrój,namiaręogromnegopoematuepickiego.
II.NARODZINYPOEMATU
NiejestbliżejznanymomentpoczęciaPanaTadeusza,niewiemy,
gdzieikiedywypisałpoetapierwszejegosłowa:„Ojczyzno,Litwomoja!”
PrzyjacielMickiewicza,bliskoznimżyjącyzwłaszczawpierwszych
latachnaemigracji,BohdanZaleski,przekazałwiadomość,żepomysł
„poematusielskiego”,anawetsamjegopocząteksięgajeszczer.1831,
czasówpobytuwWielkopolsce.
OjciectwójpisałondoWładysławaMickiewiczawr.1874jaktojużwiesz
skądinąd,wydumałPanaTadeuszanawsi,wPoznańskiem.Tamobmyśliłpierwszy
planpoematuizacząłgoodopisudworuszlacheckiegowPolsce[3].
Owo„skądinąd”odnosisiętutajdoJózefaGrabowskiego,owoczesnego
właścicielaŁukowa;ontonajednymzlistówMickiewiczazanotował(po
latach),żewŁukowiewłaśniepoetapowziął„myślipoczątek”Pana
Tadeusza.
Jeżelitaknawetibyło(coostateczniepewneniejesticałejopinii
krytycznejzasobąniema),totenpoczątekmusiałbyćbardzoszczupły,
obejmowałrzeczywiścienajwyżejjakieśstokilkadziesiątwierszyopisu
Soplicowa[4];poetarychłogozaniechał,apowróciłdoniegodopiero
wParyżu;wedługwszelkiegoprawdopodobieństwamowaSędziego
ogrzecznościpowstałajużweFrancji[5].Dozarzuconegopomysłuwrócić
musiałpoetawjesieni,najpóźniejwlistopadzie1832r.Dnia8grudnia
piszedoprzyjacielajużwyraźnieopracynadtympoematem;pracę
posunąłbyłwówczaswcaledaleko,dobrzewgłąbdrugiejksięgi(„już
ukropiłemtysiącwierszy”),urywkinowegoutworujużnawetpoeta
czytywałznajomym.
Odtądniemaltydzieńpotygodniu,awkażdymrazieksięgapoksiędze,
dziękiczęstymwzmiankomwlistach,śledzićmożemywyrastanie
poematu.Wiadomozatem,żednia12stycznia1833r.miałpoeta„już