Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
I.DROGADOEPOPEI
WpowstaniuPanaTadeuszazachodziokolicznośćszczególna,adzisiaj
niedostateczniejużsięuprzytomniająca.Niedośćwyraźniezdajemysobie
sprawę,dojakiegostopniapoemattenbyłzjawiskiemniespodzianym,
dziwnym,zaskakującym.Ktowówczasmógłczegośpodobnego
oczekiwać?
Borzeczywiście.PrzyjechałMickiewiczdoFrancji,złączyłzdobrej
wolilosswójztułactwempopowstaniowym,wiedzionyjużtokornym
entuzjazmemdlabohaterstwaimęczeństwawychodźców,jużteż
pragnieniemekspiacjizaswąchwilowąwpotrzebienarodowejrezerwę
iopieszałość.Przyjechał,bywejśćwszeregiwalczących.„Żyjęnadzieją–
pisał–żebezczynnierękiwtrumnieniezłożę”.
Jakożprzyniósłdarnaddary,utwórwartniejednejwygranejbitwy,
DziadówczęśćIII.Tenniebywaływybuchekstazyigniewu,
rozrzewnieniaisarkazmu,buntuiolśnieńproroczych,uwielbienienarodu
iprzygwożdżenieimionjegoprześladowcównazawszedosłupa
szubienicy–słuszniemożemypoczytaćzaosiągnięciejedno
znajznaczniejszychwwiekowychzmaganiachsięnaroduowolność.
DziełemtymzdobyłMickiewiczautorytetmoralnyjedenznajwyższych
naemigracji.Nikogoniezdziwiło,żepierwszetygodniepobytuwParyżu
wypełniłtworzeniemKsiągpielgrzymstwa,mającychsięstaćjakby
ewangeliąnarodową,jakbynamaszczeniemiprzewodnikiemdla
apostołównowegoporządkuświata.Autorichżył–zdałosię–cały
wemigracjiiemigracją.
Wtychwarunkachzpoezjiswojejwydobyłonnowyton,ale
prawdziwieniebyłtotonepicki.Wpoprzedniejtwórczościzasłynął
onjakośpiewakuczućosobistych:wpierwszychDziadachiwSonetach
uczućprzedewszystkimmiłosnych,wGrażynieiWallenrodzie–podziwu
dladawnych„wielkichojcówbezdzietnych”.Anietonepickiuderzałtam
współczesnych.TotylkoPuszkinsłuchałzzachwytemustępów„powieści
