Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HenriAdamczewski:metaoperacjawjęzykuitłumaczeniu
35
określonejidei(sensulubrelacji),punktemdocelowym-repertuarpoten-
cjalniedostępnychwjęzykunarzędzi-środków,któreużytkownikmado
dyspozycji,realizującokreślonezadaniekomunikacyjne:
Wychodzącodfaktumyślowego,powinnosięustalićrelację
zodpowiadającymmufaktemwyrażaniaiwówczasdociekać,
poprzezjakizabiegjęzykowyfaktmyślowystałsięfaktem
wyrażania.[ł]Wnaturalnysposóbmetodatamazastosowanie
nietylkodosłów,aledowszystkichfaktówwyrażania(np.zja-
wiskskładniowych,ekspresyjnejwymowyetc.)39(Brunot1953,
Introduction:XX).
Zestawieniedwudziestusposobówwyrażaniaprzyczynyzapomocą
dopełnieńbliższych,dopełnieńdalszych,wyrażeńprzyimkowych,przy-
miotników,formczasownikowych,zdańwspółrzędnieipodrzędniezło-
żonych,oczymwspominaautor,niejestchaotycznązbieraniną,leczlistą
subtelniezróżnicowanychśrodków,pozostającychwgestiiUtego,którymyśli
iktórymówi"(Brunot1953,Introduction:XIX).
WujęciuAdamczewskiegobadaniezjawiskjęzykowychmanaturęcyr-
kularną,któraprzywodzinamyślkołohermeneutyczne,gdziekażdyzczte-
rechetapówjestnawiązaniemdopoprzedniego,jegoprzekroczeniem,ale
jednocześnierozświetleniemsensukolejnego.Metodatamarównieżnaturę
indukcyjną:jestmianowicieukoronowaniemzrozumieniasystemowych
irozproszonychmechanizmówgramatyki40.Natomiastzrozumienieiwyko-
rzystaniezjawiskgramatycznychułatwionejestdziękidedukcjiwkierunku
odwiedzylingwistycznejnatematabstrakcyjnychmechanizmówrządzą-
39UPartantdufaitdepensée,ondevraitétablirlarelationaveclefaitd!expressionqui
luicorrespond,etalorschercherparquelprocédélinguistiquelefaitdepenséeestdevenu
faitd!expression.[ł]Ceteméthodes!applique,bienentendu,nonseulementauxmots,mais
àtouslesfaitsd!expression(p.ex.auxfaitsdesyntaxe,deprononciationexpressiveetc.)".
40UPrzyodrobinieszczęściachrzestbojowyjakojęzykoznawcaprzechodzisię,walcząc
zbardzokonkretnymiproblemamigramatycznymiwramachdanegojęzyka(ajeszczelepiej
dwóchlubtrzech!).DojęzykoznawstwadochodzisięwięcPRZEZgramatykęi,powtórzmy
to,przezgramatykęjednegolubkilkuposzczególnychjęzyków".(UC!estensecoltinantavec
desproblèmesdegrammairetrèsprécis,danslecadred!unelanguedonnée(maisdeuxou
troisvalentmieuxqu!une!)quel!onfait,avecunpeudechance,sespremièresarmesde
linguiste.C!estdoncPARlagrammairequ!onaccèdeàlalinguistiqueet,répétons-le,parla
grammaired!uneouplusieurslangue(s)particulière(s)".)(Adamczewski1996:72).
